اروپا در روزهای اخیر به ناگاه شاهد سیل شدید آوارگان و جنگ زدگان از خاورمیانه بوده است. بیشترین شمار پناهنده‌ها نیز از سوریه و عراق رهسپار اروپا می‌شوند. با وجود آنکه بحران سوریه به سال پنجم خود نیز رسیده است اما چرا امروز چنین حجمی از پناهندگان آن هم بطور ناگهانی راهی اروپا شده‌اند؟ این سوال برای بسیاری از مردم بدون پاسخ مانده است که «چه تغییری در شرایط میدانی و یا سیاسی سوریه به وجود آمده است که باعث شده اروپا مورد هجوم شمار بالای پناهنده‌ها قرار بگیرد؟»
کوردپاریز/ براساس آمارهای آژانس آوارگان سازمان ملل متحد ورود آوارگان سوری به ترکیه که از سال ۲۰۱۲ آغاز و در ابتدای سال ۲۰۱۴ از مرز یک میلیون نفر گذشت در نوامبر(آبان) ۲۰۱۴ با یک جهش ۵۰۰ هزار نفری به رقم ۱ میلیون و ۵۵۰ هزار نفر رسید ولی در عرض ۸ ماه گذشته کمتر از ۴۰۰ هزار نفر به آنان اضافه شده است. این بدین معنا است که شیب ورود آوارگان به ترکیه تقریبا ثابت بوده و افزایش ناگهانی در این مورد رخ نداده است که ترکیه مجبور شده باشد مرزهای خود را برای ورود آوارگان به اروپا باز کند. از سوی دیگر وضعیت مرزبانی ترکیه نیز در این مدت ضعیف نشده است که اکنون قادر به کنترل آوارگان نباشند. با این توضیحات می‌توان نتیجه گرفت که ترکیه همانند سال‌های قبل توانایی کنترل آوارگان را دارد. اما چرا ترکیه رغبتی به ادامه این سیاست ندارد و به یکباره مرزهای خود را برای هجوم میلیون‌ها آواره به سوی اروپا باز کرد؟ پاسخ این سوال را باید در میان شرایط ماه‌های گذشته ترکیه جست‌و‌جو کرد.
حزب عدالت و توسعه در ماه‌های اخیر شکست‌های سختی را متحمل شده است. این حزب که در ۱۲ سال گذشته در ترکیه رقیبی نداشت، در انتخابات پارلمانی نتوانست اکثریت پارلمان را به دست بیاورد. در زمان مقرر نیز این حزب قادر به تشکیل دولت ائتلافی نشد بنابراین به انتخابات زودهنگام در آبان ماه روی آورد. حزب اردوغان برای آن که بتواند در انتخابات زودهنگام آرای بیشتری کسب کند به ناچار باید برخی از آرای مختص به کردها را به سبد خود هدایت کند. در این مسیر وی با تشدید سرکوب‌ها علیه تروریست‌های پ.ک.ک تلاش دارد تا حامیان حزب دموکراتیک خلق که مورد حمایت کردها هستند را از اطراف پ.ک.ک پراکنده کند. چرا که وی با متهم کردن حامیان اصلی این حزب در حمایت از پ.ک.ک سعی دارد اینگونه وانمود کند که رای دادن به این حزب به معنای رای دادن به تروریست‌ها است. بنابراین در شرایط فعلی با تشدید حمله به پ.ک.ک به دنبال اهداف انتخاباتی است. این حملات واکنش‌های مختلفی را برانگیخته است. احتمالاً اردوغان سعی دارد با بازکردن مرزها و خروج آوارگان به سمت اروپا، افکار عمومی را از نبرد داخلی ترکیه منحرف و به سمت آوارگان هدایت کند. ترکیه با این کار رسانه‌های بین‌المللی را درگیر بحران آوارگان می‌کند و آنها را از درگیری‌هایی که اردوغان در مناطق کردنشین ترکیه به راه انداخته است، غافل می‌کند.
اتحادیه اروپا با وجود آنکه گروه پ.ک.ک را گروهی تروریستی اعلام کرده است اما به پ.ک.ک اجازه داده به فعالیت خود ادامه دهد. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه اخیرا درمصاحبه خود با «سی. ان. ان اینترنشنال» از این اقدام اتحادیه اروپا انتقاد کرد و گفت: کشورهای اتحادیه اروپا اقامت اعضای سازمان تروریستی پ. ک .ک دراروپا را نادیده گرفته و فرصت قدرت نمایی را برای رهبران آن فراهم کرده اند. از این رو اردوغان که در حال حاضر مشغول نبرد با اعضای پ.ک.ک است با روانه کردن هزاران آواره سوری به اروپا می‌تواند به این اقدام اتحادیه اروپا واکنشی نشان داده و به نوعی از آنها انتقام بگیرد.
ترکیه از مدت‌ها پیش خواستار ایجاد «منطقه پرواز ممنوع» در شمال سوریه بوده است. اگرچه در مراحل اولیه آمریکا موافقت خود را با این طرح اعلام کرد ولی به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی چندان حامی این طرح نیستند. بنابراین ترکیه با بازکردن مرزهای خود می‌تواند مشکلات پناهندگان در خاک خود را به گوش اروپاییان برساند. در واقع ترکیه قصد دارد با این اقدام هزینه‌های آینده را که متوجه اروپا خواهد شد به اروپاییان گوشزد کند. راه حلی که اردوغان برای رهایی از این مشکلات و هزینه‌ها به اروپاییان پیشنهاد می‌دهد، موافقت آنها با ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه است. «ترکیه» به عنوان بازنده بزرگ بحران سوریه اکنون که زمزمه‌هایی برای اجماع جامعه جهانی بر راه حل سیاسی در سوریه به وجود آمده، قصد دارد آخرین تیر خود را نیز به سمت دوستان اروپایی خود که بیشترین اعضای ناتو را تشکیل می‌دهند رها کند تا شاید به هدف بنشیند و آنها را از راه حل سیاسی در سوریه دور کند. بنابراین ترکیه از ابزار پناهجویان و آوارگان سوری برای خروج ناتو از حالت انفعال استفاده کرده و سعی دارد اروپاییان را قانع کند که بشار اسد سرچشمه اصلی این آوارگان است.
ترکیه با باز کردن مرزهای اروپایی خود برای آورگان در پی آن است تا از طریق انتقال بحران از خاورمیانه و سوریه به اروپا و تحت فشار گذاشتن هم پیمانان خود در ناتو آنها را مجبور به ورود سریع و فعال به بحران سوریه و دخالت نظامی در این کشور به منظور ساقط کردن بشار اسد از قدرت کند، تا از این طریق بتواند بر رقبای منطقه‌ای و جهانی خود یعنی ایران و روسیه فائق آید.
منبع: کیهان
