ئمره  ئۆسلو

ناوه ندی ھه واڵگری تورکیا (میت) له باره ی شه ڕه ی تێرۆریستی په که که  له باشوری رۆژھه ڵاتی ئه و وڵاته  ئاماده  کردووه  که له رۆژنامه ی ﺡورییه ت بڵاوکراوه ته وه.

ئه م بابه ته به م شێوه یه ی خواره وه یه:

په که که  له سه رده می ئه گربه سدا خۆی له نێو شاره کاندا رێکخستووه  و ھه روه ھا ئه ندامه په روه رده کراوه کانی له ژێر ناوی بزوتنه وه ی لاوانی شورشگێڕ, رێکخستووه. ئه م بزوتنه وه یه که له ساڵی ۲۰۱۳ به ته واوه تی دامه زراوه, له  سه ر بنه مای ھزر و رامانی په که که یه که له شاخه وه ھاتوون و خۆی له ژێر ناوی پۆلیس و که رتی ئاسایش و ھه واڵگری رێکخستووه  و له ناوچه که یان دا ئیشی پشکنین ئه نجام ده ده ن. ئه مانه  رێگاکان ده گرن و ناسنامه ی خه ڵکی داوا ده که ن و کونتڕۆڵی ده که ن.

له سه ر بنه مای لێکدانه وه کانی ناوه ندی پولیس, په که که  به م کاره  ده یه وێت رێکخراێکی پولیسی دامه زرێنێ و بۆ ئه م مه به سته ش پیاوی ئه و کاره  ئاماده ده کات.

ھه ره وھا ده گوترێت په که که  ده یه وێت له ناوچه ئازادکراوه کاندا وه ک خۆیان ده ڵێن, به کوشتنی ئه فسه رانی و پله دارانی سه ربازی کونتروڵی ناوچه که  له ده ستی خۆیان بھێڵنه وه .

ئایا دایره ی پولیس له رێگه و شوێنه که ی په که که  باش تێگه یشتووه؟

به داخه وه نه ! لێکدانه وه ی پولیس بۆ ئه م بابه ته ئه وه ده گه ینێت که کونترۆڵی مێشکی خۆیان له ده ست داوه. ده وڵه ت به م ھزره وه دۆڕاوه. ئه م شێوه  بیرکردنه وه ی ده وڵه ت ده گه ڕێته وه بۆ ده یه کانی ۹۰.

ئه م کاتێک رووده دات که کادێره  ژیر و زاناکان له توانای بیرکردنه وه ی چاکیان ھه یه له ئیشه کانیان دوور ده که نه وه  و به  جێگایان پیاوی ده وڵه ت داده نێن که وه ک ئه و بیر ده کاته وه.

ھه ڵه ی لێکدانه وه کی دایره ی پولیس له چ دایه؟

پێش ھه موو شتێک شێوه ی لێکدانه وه که  له بنه ڕه تدا ھه ڵه یه چونکه ئه گه ر پولیس رۆژانه راگه یاندنه کانی په که که ی چاو لێده کرت, ئه وای نه ده گوت و راپۆرتێکی ئه وا بێ واتای ئاماده  نه ده کرد.

با وا شی بکه مه وه , ئه گه ر په که که  ئارمانجی راسته قینه ی له م شه ڕه دا دامه زرانی ده سه ڵاتی خۆیی له ناوچه که دا, کۆکردنه وه ی یارمه تی ببوایا, ده یتوانی ئه م کاره له سه رده می ئاشتی و ئاگربه ست دا ئه نجام بدات. له م پرۆسه یه دا ته نانه ت ده یتوانی ھه مووی ئه م کارانه به پشتیوانی ده وڵه ت ئه نجام بدات. له بیر نه کرێت که په که که کاتێک رێگاکانی ده بڕی و ناسنامه ی خه ڵکی رێبواری چاو لێده کرت که ده وڵه ت به وه زیر و پله داره کان ده ستوری دابوو که ھیچیان پێ نه ڵێن.  په که که  له م ده مه یدا په یکه رێکی ئۆجالانی ھه ڵواسی. چیتر خراپتر له مه ده یتوانی روو بدات؟ ئایا لێکدانه وه یه ک بێ واتاتر له مه ده یتوانی روو بدات؟

ئێستاش ده گه ڕێینه وه  سه ر خاڵی دووه م که پولیس ئاماژه ی پێداوه و ئه وه یش ئه وه یه  که  په که که ده یه وێت له  له ناوچه کانی ژێر کۆنترۆڵی رێگا نه دات پولیس ھات و چوو بکات. له سه رده می ئه و پرۆسه یه دا پولیس نه یده توانی بڕوات ئه و ناوچانه. بزوتنه وه ی لاوان له و سه رده مه دا رێگای به ھات و چووش نه ده دا. بێجگه له ناوچه کانی رۆژھه ڵاتی باشور پولیس نه یده توانی بڕواته ناوچه دراوسێکان و بۆ نمونه وه ک مێرسین که له باشوری وڵات دایه و په که که ش له وێ زۆر چالاکه.

له گه ڵ ئه م بارودۆخه, بۆ ده بێت په که که  په ره  به توندوتیژییه کانی بدات و تێبکوشێت سه رکه وتنه کانی بپارێزێ که  پێشتر به شه ڕ به ده ستی ھێناوه؟ بێجگه ئه مه ش, به رێگه نه دان به ھاتنی پولیس بۆ ناوچه که چ ده ستکه وتی بۆ په که که ده بێت؟ پارتی داد وگه شه پێدان پێشتر دانی به مه دا نابوو که په که که  دوای دانیشتنه کانی ئۆسلو له ساڵی ۲۰۱۰ له ناوچه که بۆته ده سه ڵات. ئه م پرۆسه به تایبه ت له کاتی ئاگربه ستدا به ھان دانی خێڵ و ھۆزه کانی لایه نگری ده وڵه ت بۆ لای په که که ھه موارتر بوو.

ھێرشی په که که  بۆ سه ر ئه فسه ر و پولیسه کان له شاره کاندا خۆ شتێکی نوێ نییه. له ساڵی ۲۰۱۳ زۆرترین ھێرشی بۆ سه ر ئه فسه ر و پولیسه کان کردووه.

ئه م ھێرشانه  به چ شێوازێک لێک بده ینه وه؟

له پشته وه ی ئه م ھێرشانه ی په که که  بۆ سه ر پولیس و ئه فسه ره کان ھۆکاری زۆر شاراوه یه که ئاماژه به چه ندێکیان ده که م.

• ئه فسه ره کان له به راورد به ئارتشییه کان, ئارمانجی سووک ترن. ئه مه ته نیا له تورکیا وانییه به ڵکوو له ھه موو دونیا وایه. ئه گه ر سه رنجی ئه و ئه فسه ره کوژراوانه تان دابێت که په که که  کوشووین ھه موویان یا پولیسی ھاتووچوو بوون یا خود له کاتی به ڕێوه به ردنی ئه رکه کۆمه ڵایه تییه کانیان بوون.
• به شی ھه وڵگری پولیس لاواز بووه. ھێزی پولیس له لاوازترین سه رده می خۆیدایه . ده وڵه تی له ته نیشت ده سته واژیه که که ده وڵه ت بۆ بزوتنه وه ی گوله نی به کار ده بات که دوای گه نده ڵییه کانی ساڵی ۲۰۱۳ وای لێھات. ئه مه له شێوه ی لێکدانه وه ی پولیس بۆ ھێرشه کانی په که که ش ده بیندرێت. وادیاره پۆلیس که له بواری ھه واڵگریه وه لاواز بووه ناتوانێت پێش له ھێرشه کانی په که که بگرێت. پۆلیسیش ھه ر خه ریکی پاراستنی کورسییه کانیه و له گه ڵ ده وڵه ت خه ریکی شه ڕ له به رانبه ر ده وڵه تی ته نیشت دان و ئیش بۆ ئه وه  ناکه ن په که که  له ناو ببه ن. بۆ نمونه تانسو ئایدن ئه م دوایانه له دیاربه کر کوژرا که پۆلیسی ھاتوچو بوو. ھۆکاری کوژرانیشی ئه وه  بوو که له شه قامێکی قه ده خه کراو بۆ ئۆتۆموبیل بێ چه ک وه ستا بوو ئه مه ش له کاتێکدایه که پێشتر ئاگادار کرابوونه وه که په که که ھێرش ده کات. ئه مه  شکستێکه بۆ پولیس به ڵام به رپرسیاری ئه م پولیسه گواسترایه وه بۆ شارێک له رۆژئاوای وڵات و خه ڵاتیش کرا.
• شه ڕ بۆ په که که له زستاندا زۆر دژواره و په که که ش خۆی بۆ زستان ئاماده ده کات و ده یه وێت به شه ڕ خستنه نێو شاره کانه وه خۆی له شاخ له زستاندا بپارێزێت.
• ته کنولوژیا و فڕۆکه بێ فڕۆکه وانه کانی تورکیا رێگه یان زۆر سه ختر له ده یه کانی ۹۰ بۆ په که که کردووه بۆیه ئه وانیش به باش ده زانن بۆ پاراستنی خۆیان شه ڕ بێننه نێو شاره کانه وه.
• ئه مه به شێک له رێگای و تاکتیکی په که که یه که به رده وامی ئه وه ی سوریایه. په که که به شه ڕ خستنه وه له شاره کانی لیجه , جزیره  و شه مزینان ده یه وێت ده سکه وته کانی له کوردستانی سوریا بپارێزێت.
• بوونی ته کنه لۆژیا له جیھانی ئه وڕودا و به کارھێنانی له لایه ن په که که وه بۆته ئامرازێک که ئه م گرووپه شه ڕی کوێستانه کان بگوازێته وه بۆ نێو شاره کان چونکه که س ده نگی بومبێک له کوێستان نابیسێت به ڵام ده نگی گولله یه ک ھه موو دونیا ده یبیسن و ئه مه ش جیاوازی شه ڕی ئه م سه رده مه یه له گه ڵ ده یه کانی ۹۰. په که که به م کاره شه ڕی ھێناوه ته پێش چاوی ھه موو جیھان. بۆیه له مه به دواوه په که که له شاره کان شه ڕ ده کات.
• له ساڵی ۲۰۱۲ ده وڵه ت په که که ی شکست دا و ناچاری کرد وه رێته سه ر ماسه ی وتووێژ. ئه گه ر بڕیار بێت جارێکی دیکه ئه م دووانه له سه ر ماسه ی وتووێژ دابنیشن ئه وه په که که ده یه وێت به م کاره به ده ستێکی پڕتره وه ئاماده بێت. بۆیه ده یه وێت ده سه ڵاتی خۆی له شاره کان پیشانی ده وڵه ت بدات. په که که  ده یه وێت به ھه ر جۆرێک بووه ده وڵه ت شکست بدات دواتر وه رێته سه ر ماسه ی وتووێژ.

وه رگێڕان: به شی نێونه ته وه یی کوردپارێز

سه رچاوه : http://www.todayszaman.com/columnist/emre-uslu/pkks-urban-war_398437.html