صبح دیروز ۲ انفجار با فاصله چند ثانیه مرکز شهر آنکارا، پایتخت ترکیه را لرزاند تا نفرت در جامعه قطبیشده این کشور پررنگتر از قبل شود.
کوردپاریز/ این انفجارها حدود ساعت ۱۰ صبح، جمعیتی که برای شرکت در «راهپیمایی صلح» در چهارراهی در نزدیکی ایستگاه مرکزی قطار آنکارا تجمع کرده بودند؛ هدف این حملات شدند. هنوز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این انفجارها را بر عهده نگرفته است.
راهپیمایی دیروز از سوی حزب دمکراتیک خلقها، شاخه سیاسی پکک برنامهریزی شده بود. هدف این راهپیمایی، اعتراض به درگیری میان نیروهای دولتی و نیروهای جداییطلب حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) بوده است.
وزارت کشور ترکیه با صدور بیانیهیی ضمن «تروریستی» خواندن انفجارهای دیروز اعلام کرد: در این حمله ۹۵ نفر کشته و ۲۴۵ نفر دیگر زخمی شدهاند. خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام امنیتی ترکیه خبر داد که انفجارها توسط عامل یا عوامل انتحاری انجام شده است.
حزب دمکراتیک خلقها تعداد کشتههای حمله دیروز را بالاتر از آمار اعلام شده از سوی دولت دانسته است. طبق اعلام این حزب، تعدادی از مجروحان در بیمارستان جان خود را از دست دادهاند. صلاح الدین دمیرتاش، رهبر حزب دمکراتیک خلقها به روزنامه گاردین گفت: «امروز شاهد یک کشتار وحشیانه بودیم؛ تعداد کشتهها بسیار بالاتر از آن چیزی است که اعلام شده است.» دمیرتاش همچنین در گفتوگو با خبرنگاران «حکومت مافیایی ترکیه» را مسئول انفجارهای آنکارا دانست.
به گفته خبرنگار رویترز که در نزدیکی صحنه انفجار حاضر بوده، این دو بمب به فاصله حدود ۲۰متر از یکدیگر منفجر شدهاند. نیروهای پلیس با شلیک تیر هوایی، گاز اشکآور و با استفاده از ماشینهای آبپاش این افراد را متفرق کردند.
انفجارهای دیروز یادآور انفجارهای ۳ماه پیش در یک مرکز فرهنگی در شهر مرزی کردنشین سوروچ در جنوب شرق ترکیه است که به کشتهشدن ۳۲ تن و زخمی شدن صدها تن دیگر منجر شد. این انفجارها که دولت ترکیه آنها را به گروه تروریستی داعش نسبت داده، سرآغاز درگیریهای مجدد میان نیروهای جداییطلب پکک و نیروهای ارتش و پلیس ترکیه بود که طی ماههای اخیر در شهرهای مختلف این کشور ادامه داشته است.
با آغاز این درگیریها، پکک اعلام کرد آتشبسی که طی ۲سال اخیر میان این گروه و دولت برقرار بوده را تمامشده تلقی میکند. درگیریهای اخیر با کشتهشدن تعداد زیادی از نیروهای دوطرف همراه بوده است. جنگندههای ارتش ترکیه طی این مدت مواضع نیروهای پکک در شمال عراق را بارها مورد حمله قرار دادهاند. همچنین تعداد زیادی از نیروهای این گروه در شهرهای مختلف ترکیه دستگیر شدهاند.
در پی انفجار دیروز، ۲ افسر پلیس ترکیه در حمله نیروهای پکک به یک پاسگاه پلیس در شهر دیاربکر در جنوب شرق این کشور کشته شدند. همزمان رسانههای ترک از بازداشت سردبیر روزنامه تودی زمان ترکیه به اتهام توهین به رئیسجمهور این کشور خبر دادند. روز گذشته همچنین تعداد زیادی از مردم با تجمع در خیابانهای مرکزی آنکارا علیه دولت ترکیه و رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور، شعار دادند و او را مسئول انفجارها دانستند.
پس از انفجارهای دیروز آنکارا، حزب کارگران ترکیه (پکک) با صدور بیانیهای از توقف حملات خود علیه دولت ترکیه خبر داد. پکک از نیروهای خود خواست حملات خود را فعلا تا انتخابات ۱نوامبر (۱۰آبان) متوقف کنند مگر اینکه از سوی نیروهای دولتی مورد حمله قرار گیرند. پکک هدف خود از اعلام آتشبس یکطرفه را فراهمکردن شرایط برای «برگزاری یک انتخابات منصفانه» اعلام کرده است. دولت ترکیه در واکنش به این بیانیه، ضمن رد آتشبس پکک آن را اقدامی «صرفا تاکتیکی» و با هدف تقویت حزب دموکراتیک خلقها در انتخابات پیش رو خوانده است.
حال باید منتظر ماند و دید که در نهایت انگشت اتهام به منظور نشان دادن فاعلان اصلی این حملات تروریستی، چه گروه و یا حزب را نشانه میرود. پکک و شاخهی شهری آن که اردوغان و دولت را متهم اصلی معرفی میکنند؛ همچنان که در پرونده سوروچ نیز همین کار را کردند. دولت نیز پکک و زیرشاخهی آن در ترکیه (حزب دموکراتیک خلقها) را فاعل این کار میداند، هرچند تاکنون بطور رسمی کسی مسؤلیت این انفجارها را برعهده نگرفته و دولت نیز در این زمینه کس و یا گروهی را معرفی نکرده است. اما سؤال اینجاست که این انفجارها توسط چه گروهی و با چه هدفی صورت گرفته است؟
آنچه موضوع را تا حدودی مبهمتر و شاید هم واضحتر میکند، بیانیهی پکک بلافاصله پس از این انفجارها و اعلام آتشبس یکجانبه است. چراکه تا قبل از این حادثه، سران پکک بارها این موضوع را تکرار کردهاند که آنها باردیگر آتشبس یکجانبه اعلام نخواهند کرد؛ اما چرا با این سرعت اعلام آتشبس کردند؟ آیا به منظور شانه خالی کردن از مسؤلیت این انفجارها و ژست صلحدوستی گرفتن و در مقابل متهم کردن اردوغان و دولتش نبوده است؟ آیا پکک با این کار خواسته خود را بخشی از تظاهرکنندگان جا بزند که مورد هدف قرار گرفته نه عامل اصلی انفجار؟
گفتنی است اردوغان هم بلافاصله این بیانیهی پکک مبنی بر آتشبس یکجانبه را تاکتیکی خوانده و آنرا راهی آسفالت شده برای حزب دموکراتیک خلقها در انتخابات آتی نامیده است. اما انگشت اتهام به سوی خود اردوغان هم نشانه رفته، چراکه هنوز هم پروندهی سوروچ در هالهیی از ابهام باقی مانده، هرچند داعش را فاعل آن اعلام کردند.
اما مهمترین بخش این بازی به خود اردوغان و پکک مربوط میشود که حزب دموکراتیک خلقها به ریاست صلاحالدین دمیرتاش هم به نوعی بازیچهی دست طرفین در این بازی شده است. چون دمیرتاش از همان روزهای نخست که خشونتها مجدداً از سرگرفته میشد، خواستار آتشبس و بازگشت به میز مذاکره شد، اما طرفین هرکدام به نوعی او را از میدان بازی بیرون راندند و اجازه ندادند از حد یک بازیچه عبور کند. در همین حال بسیاری از کارشناسان و سیاسیون مجرب در این حوزه، از همان روزهای نخست این را بازی اردوغان و پکک تعریف کردند و اینکه پکک هم دقیقاً همان کاری را انجام میدهد که اردوغان میخواهد و نتیجهی همهی این اقدامات و بازیها را میتوان در انتخابات آتی ترکیه که اگر برگزار شود؛ مشاهده کرد.