کوردپاریز/ مراد یتکین، روزنامه نگار روزنامه حریت در گزارشی با عنوان” شش چالش پیش روی ترکیه در سال ۲۰۱۶” نوشت: برگزاری دو انتخابات سراسری، تغییر رویه در برابر مشکل کردها و گسترش جنگ سوریه در قالب تروریسم مشکلات عمدهای را در داخل ترکیه در سال ۲۰۱۵ به وجود آورد. از سوی دیگر وخیم شدن اوضاع جنگ سوریه با انهدام جنگنده روسی، تغییر ماهیت این جنگ با همکاری ترکیه و آمریکا در مبارزه با داعش و احتمال احیای روابط با اتحادیه اروپا در برابر سرازیر شدن پناهجویان سوری از چالشهای بزرگ پیش روی سیاست خارجی و امنیتی ترکیه است. در سال ۲۰۱۶ شش چالش بزرگ وجود دارد که سه چالش داخلی و سه چالش دیگر خارجی است.
چالشهای داخلی
مساله کردها: دولت ترکیه تصمیم گرفته است عملیات خود را علیه حزب کارگران کردستان (پ. ک. ک) گسترش دهد. بر همین اساس دولت مبارزه مسلحانه خود را تا مرزهای سوریه و عراق گسترش داده است. در مقابل، پ.ک.ک به نظر نمیرسد که در برابر این حملات تسلیم شود و میخواهد که نیروهای امنیتی را به شهرها بیاورد و این درگیریها را بیشتر در شهرها به جای کوهستانها ادامه دهد. بنابراین اگر دولت نتواند یک راهکار مبتکرانه برای شکست بن بست پیدا کند، در این صورت به احتمال بسیار این مشکل در سال ۲۰۱۶ ادامه خواهد داشت.
ریاست جمهوری و قانون اساسی: در پی پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر، رجب طیب اردوغان خوشحال است که میتواند سیستم ریاست جمهوری مورد نظر خود را ایجاد کند. اردوغان سیگنالهایی مبنی بر مصالحه به حزب مردم جمهوری خواه ارسال کرده که تسریع این روند را ممکن میسازد. در همین راستا قلیچداراوغلو (رهبر حزب جمهوری خواه) درباره تغییر سیستم نرم شده است. اگر چنین مصالحهای به وجود آید، در این صورت میزان قطبی شدن کشور کاهش مییابد و این مساله باعث بهبود اقتصادی میشود.
اقتصاد: در کنار محدودیتهای تجاری به وجود آمده در شرق و جنوب ترکیه به دلیل مشکلات موجود در سوریه و عراق و حتی با ایران و مصر، ترکیه بیشترین ضرر را از بروز مشکل در تجارت با روسیه به خصوص در بخش گردشگری و حوزه ساخت و ساز متحمل میشود. دولت تلاش میکند که این خلاء را با دعوت از کشورهای حوزه خلیج فارس در حوزههای ساخت و ساز و حوزه مالی برطرف کند اما به نظر میرسد که این اقدام چندان کافی نباشد. اما ایجاد یک قانون اساسی دموکراتیکتر و روابط نزدیک با اروپا میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
چالشهای خارجی
سوریه و روسیه: با وجود تلاشها برای برقراری صلح در سال ۲۰۱۶، جنگ داخلی سوریه به احتمال بسیار ادامه خواهد داشت. تحرکات ترکیه به عنوان بخشی از ائتلاف بینالمللی آمریکا علیه داعش پس از حضور روسیه در سوریه به خصوص پس از انهدام جنگنده روسی توسط این کشورکاهش یافت. همین محدودیت باعث شد که آنکارا به خصوص پس از پیشرفتهای اتحاد دموکراتیک سوریه مشوش شود. بر همسن اساس این عوامل ممکن است باعث به پایان رسیدن سیاست ترکیه در سوریه شود.
آمریکا و مبارزه علیه داعش: ترکیه پس از اینکه به ائتلاف بینالمللی پیوست به هدف بزرگی برای داعش تبدیل شد. اگرچه آمریکا از ترکیه در قبال اتهامات روسیه مبنی بر ارتباط آنکارا با داعش حمایت میکند اما پشت درهای بسته ترکیه را مورد مؤاخذه قرار میدهد.
اروپا، قبرس و اسرائیل: در شش ماه اول ۲۰۱۶ به احتمال بسیار روابط ترکیه با برخی کشورها گسترش یابد. در این میان روابط این کشور با اسرائیل بسیار مورد توجه است، این احتمال وجود دارد که تماسهای دیپلماتیک منجر به یک راه حل سیاسی شود اما در حال حاضر در این باره نمیتوان جدول زمانی ارائه کرد.