ابوالقاسم قاسم زاده;
کوردپاریز/ عراق همچنان در جنگ با داعش بسر می‌برد که در کنار آن مشکلات و بحران سیاسی را نیز بهمراه دارد. «داعش» آغاز یورش طوفانی خود را از «فلوجه» آغاز کرد و شهر در همان ساعت اولیه حملات داعش سقوط کرد و مقر فرماندهی کل آنها شد. شهر «فلوجه» شهری کهن و تاریخی در عراق است که در استان انبار و در فاصله ۶۹ کیلومتری بغداد قرار دارد. در شرح تاریخ این شهر آمده است، فلوجه شهری است در استان انبار عراق در ۶۹ کیلومتری باختر بغداد و در کرانه رود فرات. شهر فلوجه با جمعیت ۳۲۶ هزار نفر در جاده بغداد به اردن قرار گرفته است. در عراق این شهر به «شهر مسجدها» شهرت دارد زیرا در فلوجه و روستاهای پیرامونش در حدود ۲۰۰ مسجد وجود دارد. فلوجه از قدیم از مراکز مهم سنی در عراق بوده است. تاریخ این شهر به زمان بابلی‌ها باز می‌گردد و دانشوران یهودی مهمی در این شهر زندگی می‌کرده‌اند. الدلیم یا الدیلم قبیله‌ای در عراق است که اصل آن فارسی بوده و از الدیلم است. این قبیله ساکن استان انبار هستند. منطقه فلوجه از هزاران سال پیش مسکونی بوده است. نام این شهر از واژه آرامی پلگوثه گرفته شده که برخی منابع معنی آن را «تنظیم‌کننده کانال‌های آب» دانسته‌اند و محل این شهر نیز در جای تقسیم آب فرات به سوی کانال‌های مختلف قرار دارد. شکل عربی شده این نام یعنی فلوجه معنای «زمین قابل کشت» می‌دهد. منطقه فلوجه در زمان ساسانیان جزء استان انبار شد. شهر انبار یا پیروز شاپور، یکی از شهرهای باستانی ایران زمان ساسانیان، شهر اصلی این منطقه بود. و امروزه ویرانه‌های آن در فاصله کمی از شمال فلوجه قرار گرفته است. شهر انبار در زمان فرمانروایی شاپور یکم ساسانی مورد تجدید بنا و بازسازی قرار گرفت و به نام شاپور نامگذاری شد. در این شهر مخازن بزرگ اسلحه و موادغذائی برای سپاهیان ساسانی ایجاد گردیدَ، بدین سبب آنجا را شهر انبار نیز می‌نامیدند که نامی است فارسی. در دوران معاصر، در زمان حکومت صدام حسین، فلوجه از مناطق اصلی پشتیبان رژیم او بود. در این دوران، بسیاری از افراد ارشد حزب بعث از اهالی فلوجه بودند و صدام به صنعتی کردن منطقه اقدام کرد و کارخانه‌های زیادی را در اطراف فلوجه بنا کرد. مسیر بزرگ راهی که صدام حسین برای گذر از این شهر درنظر گرفته بود در جریان جنگ آمریکا با عراق تغییر کرد و باعث افول اهمیت آن شد. از زمان حملات آمریکاییان به عراق این شهر از مراکز عمده نبرد با آمریکایی‌ها بوده است و درگیری افراد مسلح این شهر با نیروهای نظامی آمریکایی با سرکوب شدید آمریکاییان روبه‌رو شده است. فرماندهان نظامی آمریکا ابتدا معتقد بودند که به‌جای حمله نظامی به فلوجه، باید شهر بزرگ موصل را آزاد کرد. اما اکنون تمرکز ارتش عراق و نیروهای ائتلاف، بر جنگ برای آزادسازی «فلوجه» قرار گرفته است. بر اساس گزارش‌های خبری نزدیک به ۵ هزار نفر از شهروندان فلوجه را داعش به‌صورت گروگان و سپر انسانی در جنگ به اسارت دارد و همین امر باعث شده است تا محاسبه حملات نظامی ارتش عراق تغییر کند، به‌خصوص که سراسر شهر مین‌گذاری شده است. همین گزارش‌های خبری اطلاع می‌دهند که شهر در محاصره کامل ارتش و نیروهای مردمی عراق است و نزدیک به ۲۰۰۰ نفر از نیروهای داعش در محاصره‌اند و راه فراری ندارند. به همین علت نبرد سختی در جریان است و اگرچه نخست‌وزیر عراق خبر از آزادسازی کامل فلوجه تا دو روز دیگر را داده است، اما همچنان خطر تهاجمی داعش برقرار است تا مگر معادله جنگ و آزادسازی کامل شهر را بهم ریزد. اگر ارتش عراق پیروزی کامل در جنگ برای آزادسازی «فلوجه» را به دست آورد، این پیروزی بزرگترین موفقیت برای دولت و ارتش عراق و شکست بزرگ داعش خوانده می‌شود. برخی از کارشناسان نظامی گفته‌اند با آزادسازی «فلوجه» آزادسازی موصل تسهیل می‌گردد و منحنی فروپاشی داعش سرعت می‌یابد. در این جنگ علاوه بر ارتش عراق، نیروهای مردمی، همچنین نیروهای نظامی کُرد شرکت دارند. جنگ در «فلوجه» فضای ملتهب سیاسی و اختلاف‌های داخلی در بغداد را تعدیل کرده است و در سراسر عراق و حتی در منطقه همه در انتظار نتایج نهایی این جنگ هستند. «فلوجه» به نقطه عطف بزرگ برای پاکسازی عراق از حضور داعش شده است. همزمان تهدیدهای تروریستی داعش در عملیات انتحاری افزایش پیدا کرده است و بسیاری از کارشناسان نظامی و سیاسی معتقدند، تشدید عملیات انتحاری در بغداد و در دیگر مناطق عراق، خود نشانه افول این گروه تروریستی است. واقعیت این است که داعش به مرحله فروپاشی رسیده است و دیگر قدرت حفظ مناطق اشغالی را ندارد. اگر فلوجه آزاد گردد؛ بغداد از امنیت نسبی بالاتری برخوردار خواهد شد و مسیر بیرون راندن داعش از عراق هموارتر خواهد گردید. اما همانگونه که در آغاز نوشته یاد شد، عراق امروز جبهه بحرانی دیگر در حفظ دولت مرکزی و مشکلات سیاسی دارد که بخشی از این بحران سیاسی از خارج از مرزهای عراق
هدایت می‌گردد. آینده‌نگری درباره عراق به‌لحاظ دخالت‌های خارجی و نفوذ قدرت‌های بیگانه در این کشور، دو چندان شده است تا آنجا که وحدت ملی عراق در معرض تهدید قرار گرفته و با پیروزی بر داعش، مشکلات سیاسی داخلی عراق آشکارتر خواهد شد. چشم‌های معطوف به عراق در انتظار نبرد نهایی در «فلوجه» است تا پس از پاکسازی شهر از داعش، واکنش‌های مثبت آن در مدیریت سیاسی کلان عراق دیده شود.
