از کردها بپرسید که آیا آنها استقلال می خواهند و خواهید دید که پاسخ آنها به طور چشمگیری مثبت است. “ما بزرگترین جمعیت بدون کشور هستیم،” عبارتی پرکاربرد در میان کردهای عراق است. مسعود بارزانی رهبر سیاسی کرد های عراقی در مورد اجتناب ناپذیری استقلال صحبت می کند و همچون کوک ساعت هر چند سال یک بار تقاضای برگزاری رفراندم می دهد. اینکه این رفراندم چگونه برگزار خواهد شد کسی نمی داند؟، چرا که تاکنون هیچ کار برای عملی شدن آن صورت نگرفته است.
در واقع، با وجود تمامی صحبت هایی که در مورد استقلال کردستان صورت می گیرد، کردها برنامه ریزی اندکی برای آن انجام داده اند. این وضعیت از برخی جهات قابل درک است. جنگ، شورش و ترور هر کشوری که کردها در آن زندگی می کنند را تحت تاثیر قرار داده است. با این حال، استقلال بدون تمایل به از میان برداشتن مشکلات مهم و یا برنامه ریزی برای آینده می تواند به طرحی برای شکل گیری یک فاجعه باشد. بیایید نگاهی به موارد اخیر واگذاری و جدا شدن بیاندازیم: سودان جنوبی (۲۰۱۱)، کوزوو (۲۰۰۸)، مونته نگرو (۲۰۰۶)، تیمور شرق (۲۰۰۲)، و اریتره (۱۹۹۳). از این تعداد، تنها مونته نگرو نسبتا موفق است. بقیه یا دچار جنگ و یا دیکتاتوری شده و به دلیل جرایم سازمان یافته ویران شده و شکست خورده اند و یا در آستانه شکست قرار دارند.
افسوس که کردستان مونته نگرو نیست و یا از آن لحاظ اسلواکی، اسلوونی، و یا اسکاتلند نیست. آیا از نظر سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی، و نظامی، رهبران کرد توانسته اند برای استقلال آماده شوند.
اکنون به بررسی تعداد کمی از مسائل حل نشده می پردازیم:
آیا یک کردستان و یا کردستان های بسیاری وجود خواهند داشت؟ هر منطقه کردی دارای ساختارها و رهبران جداگانه است. آیا آنها مایل به اتحاد هستند، و یا هر یک از آنها به فراخور شرایط جداگانه خود به دنبال استقلال خواهند بود. کردها می گویند که میان کشورها تقسیم شده اند. آیا این به معنی چند کشور کردی جداگانه است؟ چنین چیزی دور از ذهن نیست: البته، دو رومانی (رومانی و مولداوی)، دو آلبانی (آلبانی و کوزوو)، دو فلسطین (غزه و کرانه غرب، اگر نه اردن) و، که از این نظر، ۲۲ کشورهای عربی وجود دارد. و در حالی که عبدالله اوجالان (PKK) رهبر حزب کارگران کردستان برنامه ای برای کنفدرالیسم در مناطق کردنشین کشورهای مختلف مشخص کرده است، آیا چنین چیزی واقع بینانه است؟
حق شهروندی چگونه تعیین می شود؟ آیا شهروندی بر اساس قومیت خواهد بود و یا بر اساس جغرافیا ؟ به عنوان مثال، اگر کردستان عراق مستقل شود، آیا از کردهای ترکیه، سوریه و ایران که به دنبال رفتن به آن کشور جدید هستند، استقبال می کند؟ آیا کردهایی که در دیگر مناطق عراق ، برای مثال در بغداد، ساکن هستند شهروندی دریافت خواهند کرد؟ آیا کردستان تابعیت دوگانه را به رسمیت می شناسد؟ حتی اگر پاسخ این سوال ها بله باشد، هیچ یک از همسایگان کردستان چنین تابعیت دوگانه ای را به رسمیت خواهند شناخت؟ و اگر قومیت کردی کلید شهروندی باشد، قومیت کردی چگونه تعریف می شود؟ آیا باید “لرهای ایران” را کردها به حساب بیاوریم؟ زازاهای ترکیه چطور ؟
آیا کردها حاضر به مصالحه بر سر منطقه تحت حاکمیتشان هستند؟نقشه های کردستان به شدت با هم متفاوت هستند: از نظر برخی مرزهای کردستان از دریای مدیترانه تا خلیج فارس امتداد دارد. آیا کردستان برخوردی انتقام جویانه خواهد داشت؟ اگر کردها حاضر به مصالحه نباشند، آیا استقلال تنها آغاز یک دوره جدید جنگ خواهد بود؟
آیا همسایگان کردستان دخالت می کنند؟ البته، این فقط کردها نیستند که حرفی برای گفتن دارند. ایران، که نگران است تشکیل کشور کردستان در عراق تمامیت ارضی اش را تحت تاثیر قراردهد، احتمالا بیشترین دشمنی را با استقلال کردها خواهد نمود. به همین ترتیب، این که آیا ترک ها مایل به پذیرش چنین کشوری هستند یا نه، ترکیه به سمت تجزیه پیش می رود. در نهایت، با از بین رفتن مذاکرات صلح ترکی – کردی و به دلیل خون بسیاری که ریخته شد، به نظر غیر قابل تصور می رسد که کردها به چیزی کمتر از استقلال رضایت دهند. اما احتمالا جدایی آسان نخواهد بود. نگاهی به پایگاه جت های F-16 در دیاربکر بیاندازیم: آیا ترکیه واقعا این پایگاه را به کردها می دهد و اینکه یا یک کردستان جدا شده از ترکیه یک پایگاه نظامی ترکی در قلب پایتخت خود خواهد داشت؟ و، زمانی که به چنین چیزی (کردستان مستقل) دست یافتیم، کردستان چگونه نیروی هوایی خود را خواهد ساخت؟
در مورد اقتصاد چه؟ یک ربع قرن پارتی بازی، فساد و بی کفایتی و اخیرا واگذاری اقتصاد کردستان عراق را نابود کرده است. استقلال هزینه سنگینی برای افلیم خواهد داشت. یک کردستان مستقل با تخمین اغراق آمیز ذخایر نفت خود و در شرایطی که دیگر هیچ ادعای درباره سهم نفت جنوب عراق نخواهد داشت، زندگی خود را با بدهی بسیار فراوان آغاز خواهد کرد. این که گفته می شود، کردهای عراق حداقل نفت دارند، اکثر کردها، به عنوان مثال در ترکیه نفت ندارند. آیا کردستان عراق مایل به تقسیم کردن درآمد نفت خود با کردهای آن سوی مرزهای خود خواهد بود؟ اگر چنین چیزی رخ ندهد، شعارهای ناسیونالیستی ای که بسیاری از آن حمایت می کنند مورد محک جدی قرار می گیرند. مشکل فقط این نیست. پ ک ک به مراتب محبوب ترین جنبش سیاسی در میان مناطق عمده کرد نشین است. این حزب در ترکیه ، سوریه (با عرض پوزش از جان کری، حزب اتحاد دموکراتیک سوریه – PYD –همان PKK با نامی متفاوت است) بیشترین طرفدار را دارد، در عراق نیز هنوز از حمایت هایی برخوردار است. اگر کردستان شکل بگیرد، پ ک ک – که ریشه مارکسیستی خود را به طور کامل رها نکرده است –بر آن مسلط خواهد شد. سوء ظن این حزب نسبت به سرمایه داری بازار آزاد ممکن است بیشتر از انکه باعث سرمایه گذاری خارجی شود آن را به دفع کند.
آیا اقلیم آماده مذاکره مجدد بر معاهده ها است؟ ظهور یک کردستان مستقل به معنی بازنویسی توافقات مشترک ۷۰ ساله آب است. آیا منطقه آماده انجام این کار است؟ و یا تشکیل کردستان مستقل به معنی جنگ های آب در قلب بین النهرین خواهد بود؟
آیا پس از استقلال آشتی ملی شکل خواهد گرفت و یا انتقام؟ در هر منازعه ای در قرن گذشته که کردها در آن حضور داشته اند، کردها در هر دو طرف قرار داشته اند. سوال در مورد اینکه چه کسی به صدام خدمت کرد و چه کسی علیه او جنگید هنوز هم مهمترین سوال ها بوده و مورد بحث است. یک کردستان مستقل چه رفتاری با محافظان روستا در ترکیه خواهدکرد؟
این مسائل تنها قله کوه یخ وضع موجود است. رساله جدید من بنام طلوع کردستان این مسئله را مورد بررسی قرار می دهد که یک کردستان مستقل برای کردها، منطقه، و ایالات متحده به چه معنا خواهد بود. همچنین این مسئله را بررسی می کند که نتیجه جدایی ترکیه از ناتو چه خواهد بود.
حال که کردها به برآوردن آرمانهای خود بسیار نزدیک شده اند، شاید اکنون زمان آن رسیده تا فراتر از احساسات و تنش ها عمل کرده و مذاکره ای واقعی به منظور اطمینان از اینکه طلوع کردستان به قطاری شکسته تبدیل نخواهد شد، آغاز شود.
منبع: امریکن اینترپرایز
