۱- ترکیه به طور کلی به شدت ناآرام است، و ناآرام هم خواهد ماند برای این که در آن دو دستگی به وجود آمده است، این بار نه میان اسلام گرایان و سکولارها، بلکه میان رجب طیب اردوغان و فتح الله گولن، هر دوی آنها وابسته به یک جریان اسلام سیاسی هستند. در میان سکولارها نیز دو دستگی وجود دارد، عده ای مخالف اردوغان هستند و از تلاش برای کودتا حمایت می کنند، در حالی که گروه دیگری از سکولارهای مخالف اردوغان هستند اما دخالت ارتش را رد می کنند. علاوه بر آن در درون ارتش نیز دسته بندی هایی به وجود آمده، روشن است که عدم توافق ارتشی ها بر سر سرنگونی اردوغان باعث شکست کودتا شد.
۲- در وهله های اخیر اردوغان در مواضع سیاسی خود تجدید نظر کرد و با روسیه از در آشتی در آمد، با اسرائیل به توافق رسید و حتی سیاست خود نسبت به سوریه را نیز تغییر داد. اما مواضع خود نسبت به کردها را تغییر نداده است. همچنان هم اصرار دارد که فراموش نمی کند که جنگ با آنها فرصت رهبری ترکیه بر جهان اسلام را گرفت.
۳- در وضعیت فعلی بسیار سخت است که بتوان تصور کرد روابط سیاسی ترکیه با مصر احیا شود. درست است که روابط میان دو مردم وجود دارد، و ما دشمنی با مردم ترکیه نداریم. و این ترکیه بوده که همیشه نسبت به مصر و مسیر سیاسی آن اشتباه کرده و بدون این که مصر واکنشی از خود نشان دهد یا احساسات ترکیه را جریحه دار کند، علیه آن وارد عمل شده است. تعدی اش به مصر فقط محدود به اظهارات نبوده بلکه تلاش می کرد به همراه اتحادیه اروپا تحریم هایی را علیه مصر اعمال کند، در حالی که در مصر هیچ مسئول دولتی اظهار نظری درباره قضیه کردها یا قضیه ارامنه نکرده است.
۴- نباید این گونه تفسیر کرد که عربستان و کویت مشروعیت قانونی در ترکیه را تایید کردند پس منظورشان مصر هم هست، فارغ از وجود حساسیت هایی میان دو طرف، روابط مصر و عربستان متمایز است. ملک سلمان بعد از سفر به مصر راهی ترکیه شد.
۵- خیلی ها صحبت از وساطت عربستان برای بازگرداندن روابط میان مصر و ترکیه به حالت طبیعی اش زدند، اما وساطت اصولی دارد و معنایش این است که هر کدام از دو طرف امتیازاتی بدهند و از مواضعی کوتاه بیایند. اختلاف با ترکیه به دلیل ترسیم مرزهای دریایی نیست بلکه به دلیل دخالت های ترکیه در امور مصر است، چگونه می توانیم با ترکیه به توافق برسیم در حالی که صحبت از دخالت آن در امور داخلی مصر است.
۶- من از طرفداران گفت وگوی ایجابی میان مصر و ترکیه، و عربستان و ایران هستم. اما قبل از این که درباره وساطت صحبت کنیم باید یک کار سیاسی جدی انجام شود تا دقیقا بدانیم چه چیزی مورد نیاز است.
این خلاصه چیزی است که از اوضاع کنونی در می یابیم و در راستای اظهارات نبیل فهمی، وزیر امور خارجه سابق مصر است که امروز درباره امور ترکیه صحبت کرد.