کارشناس مسائل جهان عرب گفت: عربستان کلیه برگهای برنده خود را در سوریه از دست داده و در حال حاضر با تکمیل پازلهای جدید در شمال حلب از برگ برنده کردها علیه دولت بشار اسد استفاده میکند.
حسن هانیزاده، کارشناس مسائل جهان عرب و مدیرکل اخبار خارجی خبرگزاری مهر، در خصوص آمادگی عربستان برای واگذاری تسلیحات در اختیار YPG برای مبارزه با دولت بشار اسد، با اشاره به نقش تخریبی سعودیها در بحران سوریه اظهار داشت: عربستان سعودی در طول پنج سال و نیم گذشته و از آغاز بحران سوریه نقش کاملاً تخریبی در رخدادهای این کشور در کنار ایالات متحده آمریکا، رژیم صهیونیستی و ترکیه ایفا کرده است، با این حال همه بازیگران مخالف بشار اسد در بحران داخلی سوریه با شکست مواجه شدهاند.
وی برگههای برنده سعودیها در بحران سوریه را از دست رفته دانست و افزود: عربستان کلیه برگهای برنده خود را در این بحران از دست داد و در حال حاضر تلاش میکند با تکمیل پازلهای جدیدی در شمال حلب بهنوعی از برگ برنده کردها علیه دولت بشار اسد استفاده کند. کردها از تناقضهای موجود و اختلافات میان بازیگران بحران سوریه بهرهبرداری میکنند. آنها گاهی با دولت سوریه، زمانی با ایالات متحده آمریکا و در مقطعی با عربستان سعودی همراه میشوند. از آنجایی که کردها نگاه منفی نسبت به رژیم عربستان دارند؛ لذا این کردها هستند که از ظرفیت مالی عربستان برای بازسازی نیروهای خویش استفاده میکنند.
کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا نوع بهکارگیری آمریکا و عربستان از کردهای سوری را مورد توجه قرار داد و اشاره کرد: از یکسو ترکیه بهدلیل اینکه در کودتای نافرجام پانزدهم جولای متوجه شده که نقش مالی عربستان در سازماندهی این کودتا کاملاً مؤثر بوده؛ لذا مناسبات این کشور با عربستان دچار اختلاف شده است. عربستان نیز برای تحت فشار قرار دادن ترکیه بهسمت کردهای سوریه متمایل شده است. از سوی دیگر آمریکاییها بهعنوان دارندگان طرح تجزیه کشورهای منطقه و تشکیل دولت کردستان بزرگ در عراق و سوریه تلاش میکنند بهنوعی کردها را مورد بازسازی قرار دهند و از آنها برای تشکیل یک دولت در شمال حلب استفاده کنند.
وی کردها را بهعنوان ابزاری برای تأمین منافع بازیگران حاضر در سوریه ارزیابی کرد و گفت: مجموعه این تناقضات و رخدادها موجب شده که وضعیت سوریه بهلحاظ میدانی کاملاً ناپایدار باشد. گاهی ترکیه از ارتش آزاد سوریه علیه کردها استفاده میکند؛ مقطعی عربستان از کردها علیه نیروهای ترکیه بهره برداری میکند و آمریکا نیز از برگ برنده کردها علیه ترکیه و داعش بهره میبرد؛ لذا مجموعه این رخدادها و شرایط ناپایدار منطقه موجب شده که عربستان سعودی در تلاش برای تغییر شرایط میدانی بهنفع خویش باشد.
هانیزاده در پاسخ به سؤال «آیا نگرانی کردها از تداوم حمایت واشنگتن موجب جایگزینی حمایتهای ریاض بهجای واشنگتن میشود؟» گفت: کردها نگاه چندان مثبتی به عربستان ندارند و ترجیح میدهند که از ظرفیت ایالات متحده آمریکا برای تشکیل دولت بزرگ کردی در شمال سوریه و شمال عراق استفاده کنند.
وی ظرفیت عربستان برای تغییر موازنه قدرت در سوریه را محدود توصیف کرد و ادامه داد: اختلافات ترکیه و عربستان موجب شده که کردها از شرایط فعلی برای تهدید ترکیه استفاده کنند. ظرفیت عربستان برای تغییر موازنه قدرت در سوریه بسیار محدود است و تنها حوزه مالی را در بر میگیرد. این کشور تنها تأمینکننده مالی گروهکهای تروریستی سوریه است و نقشی در پازلهای نظامی و تغییر موازنه ندارد، به همین دلیل کردها بهخوبی از توان مالی عربستان استفاده میکنند؛ اما آنها میدانند که هیچگونه تغییری بدون توافق مسکو و واشنگتن در سوریه امکان پذیر نیست.
مدیرکل اخبار خارجی خبرگزاری مهر حمایت سعودیها از کردهای سوری را خطرناک خواند و تأکید کرد: بازندگان این بازی خطرناک عربستان و کردها هستند؛ چرا که جمهوری اسلامی ایران، روسیه، سوریه و ترکیه تمایلی بر استقرار و حضور فعال کردها در قسمت جرابلس در شمال حلب ندارند. حمایت عربستان از کردها تاکتیکی گذراست و آنها میدانند که نمیتوانند اطمینان کاملی به یکدیگر داشته باشند.
وی در پاسخ به این سؤال که «تضاد منافع بین قدرتهای فرامنطقهای خصوصاً آمریکا و قدرتهای تأثیرگذار منطقهای در بحران سوریه در سرنوشت سیاسی سوریه چگونه قابل قبول است؟» گفت: به نظر میرسد وضعیت میدانی در سوریه بسیار تعیین کننده است. دولت سوریه الآن تلاش میکند با آزادسازی منطقه عزاز، آزادسازی کامل حلب و تسلط بر منطقه استراتژیک جرابلس بهنوعی امنیت شمال این کشور را تأمین و ارتباط شمال و جنوب گروهکهای تروریستی را از طریق مرز عزاز قطع کند.
هانیزاده طرح جمهوری اسلامی ایران را عاملی برای برونرفت از بحران سوریه ارزیابی و عنوان کرد: اگر تحولات گفتهشده رخ دهد، همه این تحرکات سیاسی و دادوستدهای دو بازیگر قدرتمند بحران سوریه، آمریکا و روسیه به راهحل سیاسی منتهی خواهد شد. راهحل سیاسی هم بهمعنی طرح چهارمادهای جمهوری اسلامی ایران برای برونرفت از بحران فعلی است. دولتهای سوریه و روسیه نیز با این طرح موافقت کردهاند.
وی خودمختاری کردها در شمال سوریه را بعید توصیف کرد و بیان داشت: وضعیت میدانی سوریه بسیار تعیینکننده است؛ لذا کردها اکنون بهمانند توپی در زمین فوتبال هستند که همه بازیگران سعی میکنند بهسمت همدیگر پرتاب کنند. خود کردها هم بهخوبی میدانند حتی بهصورت خودمختاری نمیتوانند حضوری فعال در شمال سوریه داشته باشند. هرچند کردها تضمینهای سطحی از دولت سوریه گرفتهاند؛ اما دولت سوریه بههیچوجه بهایی برای رشد کردها در شمال سوریه قائل نیست.
کارشناس مسائل جهان عرب آینده مناسبات آنکارا و دمشق را در مورد سرنوشت کردها تأثیرگذار دانست و ادامه داد: روابط ترکیه و سوریه در مورد سرنوشت کردها مخصوصاً حزب دموکرات کردستان سوریه تأثیرگذار خواهد بود. ترکیه حساسیت فوقالعادهای نسبت به کردها دارد. حتی دولت بشار اسد نیز از کردها بهعنوان برگ برنده و فشار علیه دولت ترکیه استفاده میکند.