همه نشانه‌های موجود در روابط آنکارا و پ.ک.ک می‌تواند یک پیام روشن داشته باشد و آن اینکه “جناح قندیل در پ.ک.ک باز در موضع انفعال قرار گرفته و بعید است نسبت به سخنان اوجالان تمکین کند” و این همان نتیجه‌ای است که دولت حاکم دنبال می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، بی خبری طولانی از اوجالان و اعتراض جناح قندیل در پ.ک.ک به این بی خبری با ابتکار عمل آک پارتی موجب ایجاد انفعال در قندیل نشینان شد.
پس از آنکه در سال ۱۹۹۹ اوجالان دستگیر و روانه زندان شد، فضای پ.ک.ک با خلأ یک تمام کننده روبرو شد. اوجالان در طول دوران حضور مستقیم خود در پ.ک.ک تلاش کرد تا خود را در سطح یک رهبر بلامنازع و خطا ناپذیر در این گروه تثبیت کند و اصرار داشت هر آنچه از ذهن او عبور می‌کند در ساختار اجرایی پ.ک.ک به مثابه یک قانون مقدس به مرحله اجرا درآورد. لذا عدم حضور وی در پ.ک.ک ضربه جبران ناپذیری بر بدنه پ.ک.ک بود. پس از دستگیری اوجالان تا سال ۲۰۰۵ تقریباً در سکوت عمیقی فرو رفته بود و سیستم اطلاعاتی ترکیه با تسلط کامل بر او توانست دیدگاه او را نسبت به رویکرد تجزیه طلبی و جدایی خواهی تقلیل دهد و این گونه بود که تز خودمختاری در سال ۲۰۰۵ از لسان اوجالان بیرون آمد.
پس از آن اوجالان رویکرد خود را منطقه‌ای کرد و به جای دنبال کردن موضوع کردستان واحد، پروژه خودمختاری را کلید زد. در این پروژه، دولت وقت ترکیه نقش بسزایی داشت.
کشورهایی که به نوعی جزء رقبای ترکیه در منطقه محسوب می‌شدند و از سویی دیگر با متحد ترکیه یعنی ایالات متحده در موضع مقابل قرار داشتند، مورد هدف قرار داشتند. این کشورها عبارت بودند از ایران، عراق و سوریه که وجه اشتراک همه آنها این بود که همه به نوعی کردها را در حاکمیت ملی خود جای داده بودند.
در واقع ترکیه با هدایت ایالات متحده از برگ پ.ک.ک و با استفاده از عبدالله اوجالان پروژه‌ای را کلید زد که هدف اصلی در همه آنها تضعیف حکومتهای ملی بدون دخالت مستقیم بود.
اوجالان در پیشبرد این پروژه آگاهانه یا نا آگاهانه همراهی موثری داشت، ولی این پروژه در هر یک از کشورهای هدف با مشکلاتی روبرو شد که نتوانست برآوردهای اولیه ایالات متحده و به طبع آن ترکیه را محقق سازد.
کردها در ایران، سوریه و عراق وابستگی و پیوستگی قابل توجهی با هویت ملی خود داشته و به نوعی در فضای مشارکت سیاسی قابل قیاس با شرایط کردهای ترکیه نبودند. در ترکیه کردها با محدودیتهای قابل توجهی روبرو بودند. کردهای ترکیه تا سالها تحت عنوان کرد به رسمیت شناخته نمی‌شدند و آنها را ترکهای کوهستان می‌خواندند. همچنین لباس پوشیدن، سخن گفتن و امثالهم به کردی ممنوع بود.
در ترکیه کردها برای اینکه بتوانند زبان محلی خود را حفظ کنند، حتی مجبور شدند تا همنوا با تغییر رسم الخط ترکی، از عربی به لاتین آنها نیز چنین کرده و رسم الخط لاتین ابداعی بدرخان که وابستگی او به انگلیس قابل بررسی است را جایگزین رسم الخط کهن و قدیمی کردی کردند.
همه این فشارها در حالی بود که در ایران سالها پیش کردها، صدا و سیمای اختصاصی داشتند و پوشش و سخن گفتن و نوشتن به کردی هیچ محدودیتی نداشت. کردهای ایران حتی هم اکنون در هیئت رئیسه مجلس شورا نیز عضو دارند و میزان مشارکت سیاسی کردها در ایران درصد بسیار قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد.
شرایط کردها در عراق و سوریه شاید به وسعت ایران نبود، ولیکن آنها نیز در قیاس با کردهای ترکیه از شرایط بسیار بهتری برخوردار بودند. این گونه بود که پروژه‌ای که می‌خواست مسئله کردی را به سایر نقاط همجوار ترکیه تسری دهد به سوی خود ترکها بازگشت داده شد.
اینک کردهای ترکیه به سه دسته تقسیم شده‌اند:
دسته اول همان طرفداران رادیکال پ.ک.ک هستند که بیشتر در کوهستان‌های شمال عراق مستقر بوده و از سال گذشته در قالب پروژه شهری سازی جنگ، وارد شهرهای ترکیه شده‌اند.
دسته دوم ، کردهایی هستند که به تجارت و بازرگانی مشغول هستند و به نوعی کردهای طبقه متوسط در ترکیه قلمداد می‌شوند، جنگ و نا امنی آنها را بسیار آزار می‌دهد، آنها همواره در انتخابات طرف آک پارتی را گرفته، چرا که نا امنی را موجب ضرر و زیان مادی برای خود می‌دانند.
اما دسته سوم کردهای مسلمان هستند که به جهت اختلاف عمیق اعتقادی با پ.ک.ک که دارای تفکر مارکسیستی است با آنها همراهی نمی‌کنند.
این سه جریان کردی همواره با یک رویکرد مشخص و طبق آنچه در بالا گفته شد، حرکت نمی‌کنند و در شرایط مختلف و تحت تاثیر تبلیغات رسانه‌ای جهت گیری‌های مختلفی داشته‌اند.
آک پارتی اینک با به میدان آوردن دوباره اوجالان می‌خواهد برگ جدیدی را رو کرده و آن طور که ماشاءالله دکاک، خبرنگار رووداو گزارش کرده است، کردهای ترکیه از پیام اوجالان به گرمی استقبال کردند تا روند صلح از نو آغاز شود.
این شبکه تلویزیونی که منویات مسعود بارزانی را رسانه‌ای می‌کند با اشتیاق گزارش می‌کند که، اوجالان اعلام کرده اگر دولت آماده باشد می‌توان در عرض ۶ ماه مسئله را حل کرد و حزب دموکراتیک خلق‌ها نیز می‌گوید اگر گام‌هایی برداشته شود روند صلح می‌تواند از نو شروع شود.
به گفته خبرنگار رووداو پس از پیام اوجالان صدای گلوله در مناطق کردنشین ترکیه دیگر به گوش نمی‌رسد.
همه این نشانه‌ها می‌تواند یک پیام روشن داشته باشد و آن اینکه “جناح قندیل در پ.ک.ک باز در موضع انفعال قرار گرفته و بعید است نسبت به سخنان اوجالان تمکین کند”.
این همان نتیجه‌ای است که دولت حاکم در ترکیه آن را دنبال می‌کند.
یادداشت: ریبوار مرادی
