اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه مبنی بر احتمال انجام عملیاتی مشابه “عملیات فرات” در سوریه، این بار برای عراق، بحث و جدل های بسیاری را برانگیخته است. عراقی ها می گویند که توطئه ای ترکی – امریکایی – عربی در جریان است تا ترکیه وارد خاک عراق شود و همان طور که در سوریه منطقه ای را به کنترل خود در آورد در این جا نیز مناطقی را به کنترل خود در آورد. این در حالی است که برخی منابع خبری می گویند که توافق شده است که نیروهای ترکیه ای دو شهر مهم موصل در عراق و رقه در سوریه که هر دو تحت کنترل داعش هستند را به تصرف خود در آورند. به گفته آنها امریکا چراغ سبز این اقدام را به دولت ترکیه داده است. گفته می شود در همین چارچوب است که اردوغان صحبت از ورود زمینی به خاک عراق کرده و اظهار داشته که قصد دارد مشابه همان عملیاتی که در سوریه انجام داده است در عراق نیز انجام دهد.
در همین رابطه سمیر عبید، کارشناس و تحلیلگر عراقی امور سیاسی و استراتژیک در مقاله ای که وب سایت القوه الثالثه آن را منتشر کرده است، می نویسد: «ثامر السبهان، سفیر عربستان سعودی در بغداد در جلسه ای که با چهره های بارز سیاسی و نظامی و اجتماعی و رسانه ای عراقی در ماه آوریل امسال در امان، پایتخت اردن داشته گفته است که: “همه بر سر آن چه توافق کرده ایم، نظرات خود را داده ایم… امور به شکل بسیار گسترده ای تغییر کرده است… آن چه از سال ۲۰۰۳ تا کنون دیده اید صرفا پیش غذا بوده است… به زودی غذای اصلی سرو می شود. عراق واویلا می شود!!” این اظهارات برای حضار تکان دهنده بود!»
وی سپس می نویسد: «به زودی ترکیه عملیات نظامی در موصل انجام خواهد داد. هیئت های امریکایی به ترکیه صف کشیده اند و همچنان صف می کشند تا بر سر این موضوع به توافق برسند. امریکایی ها با ترکیه ای ها به توافق رسیده اند که نیروهای ترکیه وارد رقه در سوریه شوند و هم زمان موصل را تصرف کنند تا غوغایی در افکار عمومی عراق به وجود نیاید، شاید بعد از این کار تهدیدی به وجود بیاید که دامنه آن حتی به بغداد برسد و دولت مرکزی سقوط کند!»
عبید همچنین می نویسد: «امریکایی ها به بهانه هایی که ترک ها برای اشغال موصل آورده اند، قانع شده اند. به ادعای ترک ها این بهانه ها “قانونی” هستند. آنکارا می گوید به استناد توافقی که در سال ۱۹۲۶ با بریتانیا داشته است تصرف موصل توسط ترکیه کاملا قانونی است. ترکیه ادعا می کند که سهم نفتی از این منطقه دارد که از “موصل تا کرکوک” را شامل می شود و حتی سهم خود را از این نفت تا اواخر قرن گذشته میلادی دریافت می کرده است. ترکیه به امریکایی ها گفته است که بر اساس توافق لوزان باید حقوقش از موصل محفوظ باشد. اموال نفتی تا زمان ریاست جمهوری عدنان مندرس به دولت ترکیه می رسیده است!»
این استراتژیست عراقی سپس می نویسد: «وقتی که پایتخت های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تلاش های امریکا در پررنگ کردن نقش ترکیه را می بینند و دیدند که وقتی ترکیه شهر جرابلس در سوریه را تصرف کرد واشنگتن هیچ واکنشی از خود نشان نداد، سپس دیدند که اردوغان خود می گوید که با اوباما در نشست جی ۲۰ در چین در خصوص مشارکت ترکیه در آزادسازی رقه از دست داعش به توافق رسیده است، بعد از آن عربستان و امارات و بحرین به توافق رسیدند که هیئت های امنیتی و نظامی به ترکیه بفرستند. ترکیه ای ها به این هیئت ها بهانه های قانونی و تاریخی خود برای اشغال موصل را بیان کردند. توافق شد که هواپیماها از این کشورها در فرودگاه اینجرلیک ترکیه فرود آیند. عملا هم چنین شد. جنگنده های کشورهای عربی در کنار پایگاه نظامی “الزرقاء” در اردن در فرودگاه اینجرلیک نیز فرود آمدند. اما عیجب این است که هواپیماهایی که فرود آمدند با خود سرباز و مهمات پیشرفته داشتند! این کشورها قبول کردند که از حمله ترکیه به موصل حمایت مالی کنند. همچنین سلاح و مهمات در اختیار ترکیه قرار دهند و حمایت دیپلماتیک در سازمان های بین المللی از آنکارا به عمل آورند. همچنین به ترکیه تعهد دادند که از نیروهای حزب کارگران کردستان P.K.K حمایت نکنند، همچنین این کشورها تعهد دادند که تحرکاتی را در شورای امنیت سازمان ملل انجام دهند تا ورود ترکیه به عراق و سوریه جنبه قانونی و مورد حمایت شورای امنیت قرار بگیرد! قطعا کشورهای عربی حوزه خلیج فارس این کار را به دستور امریکا و با هماهنگی اسرائیل انجام داده اند. برای این که ورود هیئت های نظامی و امنیتی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس به ترکیه با ورود هیئت نظامی و امنیتی اسرائیلی به اردن و ترکیه هم زمان شد. فکر نمی کنم این اتفاق تصادفی صورت گرفته باشد.»
وی سپس به مقاله اخیر نویسنده و کارشناس ترکیه ای، امین بازرچی که در روزنامه اکشام منتشر شده است، اشاره می کند، بازرجی نوشته است که “اردوغان اخیرا روشن کرده که به امنیت موصل بسیار اهمیت می دهد و در هیئت هایی که از امریکا به آنکارا می آیند این موضوع جزء محور گفت وگوها است.” وی سپس می نویسد: «ترکیه خیال می کند که اسب مرادش در عراق پیشتاز است برای این که طرح امریکا را برای دادن موصل و کرکوک به کردها بعد از سقوط حکومت صدام حسین در سال ۲۰۰۳ ناکام گذاشت. برای همین است که چاووش اوغلو به صراحت گفت که نیروهای ترکیه ای از پایگاه بعشیقه و مناطق مجاور آن عقب نخواهند نشست و ترکیه این موضوع را به امریکایی ها ابلاغ کرده است. وی همچنین تعهد آنکارا را به آینده قدرت های منطقه ای و عربی اعلام کرد! به این ترتیب به نظر می رسد که جنگ عراق برای تصرف موصل به رهبری ترکیه و با حمایت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و موافقت امریکا امری گریزناپذیر است. به نظر می رسد امریکا برای این که آنکارا دست از اتهام زنی اش به امریکا به دلیل دست داشتنش در کودتای ناکام اخیر بردارد تسلیم خواسته های این چنینی ترکیه شده است. در عین حال امریکا می ترسد که اردوغان با مسعود بارزانی ساخت و پاخت کند و کل سفره های نفتی از کرکوک تا موصل را از آن خود کند. البته در این جا اسرائیل به عنوان طرف سوم این محور نیز حضوری پررنگ دارد. سفر چند روز پیش بارزانی به فرانسه نیز برای یادآوری همین اتفاق بود تا بگوید که امریکایی ها با ترک ها برای انجام این کار آماده اند. از سوی دیگر امریکایی ها از این می ترسند که اروپایی ها بدون کسب رضایت آنها به محور اردوغان – بارزانی بپیوندند و شرکت های خود را زیر نظر آنها برای استخراج نفت به موصل بفرستند. شاید برای همین است که فرانسه به نیروهای مستقر خود در ناو شارل دوگل برای شرکت در عملیات موصل دستور آماده باش داده است.»
نویسنده این مقاله سپس به توافقات اردوغان و اوباما در اجلاس جی ۲۰ اشاره می کند و می نویسد: «اولا، اوباما نمی خواهد قصه داعش کمتر از سه سال به پایان برسد چرا که نمی خواهد به این ترتیب حرفش زمین بماند که گفته بود جنگ با داعش حداقل سه سال زمان می برد. ثانیا توافق شده است تا منطقه امنی در سوریه زیر نظر ترکیه به وجود آید. ثالثا، با تفاهم امریکا و ترکیه اقلیم سنی در عراق تشکیل می شود. رابعا، توافق شده است تا کشوری فدرالی در عراق با مرکزیت بغداد به وجود آید تا بر هر سه اقلیم شمال و جنوب و غرب نظارت داشته باشد.»
سمیر عبید در پایان می نویسد: «رسانه های ترکیه ای بمباران تبلیغاتی خود را بر سر موصل از هم اکنون آغاز کرده اند. آنها ادعا می کنند که ۹۰ هزار کیلومتر مربع از زمین های عراق حق ترکیه است که شامل کرکوک که آن را سرزمینی متعلق به ترکمن ها می دانند نیز می شود. صاحبان رسانه و دیپلمات های ترکیه ای دوره افتاده اند که موصل کاملا شبیه قبرس است. در نتیجه چاره ای جز تصرف آن نیست. توافق ترکیه و بریتانیا تاکید می کند در صورتی که ترکمن ها در معرض خطر قرار بگیرند، ترکیه حق دارد در دفاع از آنها وارد عمل شود.»
