واشنگتن پست در مقاله ای نوشت: اگر به دنبال پیروزی همه پرسی، روند سرکوب و یک جانبه گرایی در ترکیه ادامه پیدا کند؛ این کشور قطعا در آینده گرفتار یک نزاع بی امان داخلی خواهد بود.
این نشریه آمریکایی می نویسد: « پیروزی زشت ‘ رجب طیب اردوغان’ رئیس جمهوری ترکیه در همه پرسی اصلاح قانون اساسی که ره آورد آن یک قانون اساسی جدید و در عین حال ظالمانه و مستبدانه است، مشکلاتی بزرگ هم برای نیروهای دمکراتیک ترکیه، هم برای متحدان ترکیه در غرب و هم برای خود اردوغان به بار خواهد آورد.
این پیروزی برخلاف نظر خود اردوغان، مطلقا قانع کننده نیست. این پیروزی ضعیف و پرجدل آلوده به شائبه تقلب و تخلف قانونی است. حتی ناظران اروپایی انتخابات هم بر آن صحه گذارده اند و می گویند که روند تبلیغات انتخاباتی نه آزاد بوده است، نه سالم.
سه شهر بزرگ ترکیه به این مرد قدر قدرت تکیه زده بر مسند قدرت رای ‘ نه’ داده اند. قاطبه کشور پشت سر اردوغان متحد نیست. جامعه ترکیه دو قطبی شده است.
همه اینها واقعیاتی سیاسی است که حاکم کشور که صاحب اختیاراتی تام خواهد شد، از خطرات آن غافل است.
این روحیه مبارزه طلبانه ای که اردوغان به دنبال پیروزی ضعیفش در همه پرسی به خود گرفته است و تمام منتقدان غربی اش را متهم می کند که ‘ همان سربازان جنگ های صلیبی اند’ ومی گوید دوباره مجازات اعدام را جاری می سازد، همگی به ضرر او تمام خواهد شد و روابط ترکیه را با سران اتحادیه اروپا قطع خواهد کرد.
از لحظه وقوع کودتای نافرجام ترکیه در تابستان گذشته تا به حال به دستور اردوغان، ۱۳۰ هزار نفر از کار برکنار شده و بیشتر از ۴۵ هزار نفر هم زندانی شده اند. قانون اساسی جدید که از سال ۲۰۱۹ به دنبال انتخابات ریاست جمهوری اجرایی خواهد شد، این قدرت را به رئیس جمهوری تفویض می کند که حداقل تا سال ۲۰۲۹ بر سر قدرت باقی بماند در حالیکه پارلمان کنترل خیلی بی مایه ای بر روی رئیس جمهور خواهد داشت و تشکیلات قضایی هم نهادی خواهد بود که اردوغان آن را به میل و اراده خود شکل خواهد داد.
در دوران تبلیغات همه پرسی حتی شهرهای کردنشین هم به بهانه مبارزه با تروریستها مورد تاخت وتاز ارتش قرار گرفت و بدیهی است که تمامی این شهرها به رفراندوم اردوغان رای منفی دادند. همینطور شهرهای بزرگی همچون استانبول، آنکارا و ازمیر.
طبق نتایج اولیه این همه پرسی؛ ۴۸٫۷ درصد مردم به اصلاح قانون اساسی رای ‘نه ‘ دادند و این به رغم آن بود که اردوغان تبلیغات وسیعی در سرتاسر کشور انجام داده بود در حالی که صدای مخالفت ها بشدت سرکوب شده بود.
تصمیم جنجالی مسئولان انتخابات برای قبول آرائی که فاقد مهر رسمی بوده اند، به نجات جان اردوغان آمد و او را از شکست نجات داد. اما به هر حال این شگرد هم نمی تواند مشروعیت از دست رفته اردوغان را اعاده کند.
البته بد نیست این نکته را هم یادآور شویم که با همه این اوصاف؛ هنوز هم هرگز نمی توان ترکیه را با کشورهایی مانند مصر و روسیه مقایسه کرد. مصر و روسیه جزء کشورهایی هستند که انتخابات آنها بشدت با تقلب همراه است و اکثر احزاب اپوزیسیون هم بشدت سرکوب می شوند.
اینک؛ کار عقلایی این است که اردوغان به توصیه غرب عمل کند و برای تامین خواست پاره ای از معترضان؛ با بعضی از مخالفان ارتباط برقرار کند. اردوغان تا سال ۲۰۱۵ به دنبال صلح با ‘حزب کارگران کرد کردستان ‘ موسوم به ‘ پ ک ک ‘ بود و امکان دارد به این رویکرد بازگردد.
اما تجربه ۱۴ سال ریاست جمهوری اردوغان ثابت می کند که این فرد؛ یک تشنه قدرت است و به هیچ وجه تاب تحمل شنیدن صدای انتقاد و مخالفین را ندارد.
اگر این روند همینطور ادامه پیدا کند، ترکیه بی برو برگرد با یک نزاع بی امان داخلی روبرو خواهد بود و همه اینها آثار و پیامدهای ناگوار داخلی همه پرسی ترکیه است.
در بعد خارجی؛ آمریکا و ‘ناتو’ که بدجوری برایشان اهمیت دارد ترکیه لنگرگاه ائتلاف در مرزهای خاورمیانه باشد؛ هرگز نمی توانند این واقعیت را هضم کنند که ترکیه دارد به سمت دیکتاتوری پیش می رود.
پیام تبریک ‘ترامپ’ به اردوغان و گفت و گوی این دو در مورد سوریه هم به سهم خود حرکت زشتی بود که نشان از همین تنش دارد.
وزارت خارجه دولت ترامپ هم با احتیاط فراوان از وجود داشتن تخلفات قانونی در جریان رای گیری صحبت کرد و از دولت ترکیه خواست ‘به حقوق حقه و آزادی های بنیادین شهروندان ترکیه احترام بگذارد’.
در مجموع و در کوتاه مدت؛ سران کشورهای غربی نمی توانند رابطه شان را با اردوغان قطع کنند بلکه باید نهایت سعیشان را بعمل آورند و او را مجاب سازند که دست از سیاست سرکوب در داخل بردارد.
میلیونها ترک که کماکان خواهان دمکراسی و آزادی های مدنی در کشور هستند؛ آنها هم نیاز به یارانی دارند.»
منبع: ایرنا
