موفق الربیعی مشاور سابق امنیت ملی عراق ونماینده پارلمان این کشور، برگزاری همه پرسی را تاکتیک فرار به جلو دانست و گفت: همه کشورهای جهان از اروپا گرفته تا آمریکا و کشورهای خاورمیانه مسأله برگزاری همه پرسی را رد کرده اند و فقط «اسرائیل» و عربستان از برگزاری آن حمایت کرده اند.
به گزارش کورد پاریز شبکه تلویزیونی المیادین در گفتگو با موفق الربیعی نماینده پارلمان عراق و مشاور امنیت ملی سابق این کشور به بررسی موضوع برگزاری همه پرسی در منطقه کردستان عراق و پیامدهای آن پرداخت.
موفق الربیعی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه مطرح شدن بحث همه پرسی از سوی مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق پس از آزاد سازی موصل چه دلیلی دارد و آیا او در این زمینه از حمایت بین المللی برخوردار است گفت: خیلی باعث تأسف است که آقای بارزانی تهدید می کند از نیروی نظامی یا اقدام مسلحانه در مقابله با طیف های و گروههای مختلف ملت عراق استفاده می کند، آن هم در این برهه زمانی که عراقی ها در حال برپایی جشن های پیروزی بر داعش و تروریسم هستند.
ما بر این باوریم که استفاده از ابزار نظامی ضد هر گروه از گروهها و اقشار مختلف ملت عراق خط قرمز عراق و حکومت این کشور است. امکان ندارد ما به استفاده از گزینه نظامی متوسل شویم ما تمام مشکلات خود را با کردستان از طریق گفتگو حل خواهیم کرد و اگر گفتگوها شکست بخورد از قدرت نرم برای رسیدن به اهدافمان استفاده می کنیم.
الربیعی در پاسخ به این پرسش که اگر حکومت منطقه کردستان از نیروی نظامی علیه بغداد استفاده کند واکنش چه خواهد بود گفت: در این شرایط ما از خود دفاع خواهیم کرد همان گونه که در مقابل دشمنان عراق از خود دفاع کردیم. اما متذکر می شوم که قانون عراق اجازه استفاده از نیروی نظامی را علیه طیف های مختلف ملت عراق نمی دهد. ممکن است ما برای دفاع از خود در مقابل کشورهای همسایه از این گزینه استفاده کنیم اما در میان خود هرگز.
الربیعی در پاسخ به سؤال دیگری در مورد اینکه آیا در صورت استقلال کردستان، بغداد از گزینه نظامی علیه این منطقه استفاده نمی کند گفت: انتخاب عملی ما حل مشکلات از طریق گفتگوست. استفاده از خشونت علیه کردستان خط قرمز است، ما امکان ندارد از نیروی نظامی استفاده کنیم. ما نمی خواهیم داستان حلبچه و انفال کردها تکرار شود. امکان ندارد به آن دوره بازگردیم.
وی افزود: معتقدم برگزاری همه پرسی تاکتیک فرار به جلوست، دولت منطقه کردستان به دلیل شکست برنامه ها و فساد مالی موجود در این منطقه از بحران مالی شدیدی رنج می برد. همچنین منطقه کردستان از بحران سیاسی بین سلیمانیه و اربیل رنج می برد. آنها همچنین با بحران امنیتی دست به گریبانند چرا که داعش همچنان در مناطق مرزی این منطقه حضور دارد. علاوه بر این جنبشی تکفیری- داعشی در اغلب مساجد کردستان وجود دارد که تهدیدی برای دولت منطقه به شمار می رود. از همه مهمتر بحران قانون اساسی در کردستان است، طبق قانون اساسی کردستان، رئیس منطقه کردستان برای دو دوره تعیین می شود، دوره اول و دوم بارزانی به پایان رسیده و اکنون دوره سوم آغاز شده که غیر قانونی است. بنابراین طرح مسأله همه پرسی در این شرایط فرار به جلو محسوب می شود. هر جا که حاکم از مشکلات داخلی رنج ببرد تلاش می کند مشکلات را به خارج مرزها ارتباط دهد. برگزاری همه پرسی در شرایط کنونی با این هدف است که علت مشکلات داخلی به خارج مرزهای کردستان نسبت داده شود.
وی گفت: مجموعه مشکلاتی بین اربیل و بغداد وجود دارد که از جمله آن می توان به موضوع نیروهای پیشمرگه، گذرگاههای ورودی مرزی، مرزهای مورد اختلاف، کرکوک و موضوع بودجه، اشاره کرد. این مسائل را می توان با گفتگو و در چارچوب قانون اساسی عراق حل کرد. قانون اساسی عراق که نود درصد از مردم کردستان به آن رأی داده اند می گوید: عراق حکومتی جمهوری، فدرالی، دموکراتیک و یکپارچه است و قابل تقسیم نیست. ما در سال ۲۰۰۵ بر سر یک قرارداد تاریخی سیاسی اجتماعی توافق کردیم و آن را قانون اساسی عراق نامیدیم و کردها وشیعیان و اهل سنت نیز به این توافق نامه سیاسی و اجتماعی رأی دادند. هیچ طرفی نمی تواند این تفاهم نامه را یک جانبه لغو کند. اگر هموطنان ما تصمیم گرفتند وارد توافق جدیدی شوند همه باید در مورد آن تصمیم بگیرند.
موفق الربیعی در مورد این موضوع که در کنار مشکلات داخلی منطقه کردستان، مشکلات و مخالفتهای منطقه ای و بین المللی از جمله مخالفت ایران و ترکیه نیز در قبال جدایی این منطقه از عراق وجود دارد گفت: چگونه ممکن است کشوری با مساحت یک دهم مساحت عراق در میان چهار کشور بزرگ ایران، ترکیه، عراق و سوریه شکل بگیرد حال آنکه این کشورها دشمن آن باشند. تمام کشورهای جهان از اعضای اتحادیه اروپا گرفته تا آمریکا تا کشورهای خاورمیانه مسأله برگزاری همه پرسی را در منطقه کردستان عراق رد کرده اند. فقط اسرائیل و عربستان از برگزاری این همه پرسی حمایت کرده اند. واقعیت این است که این اقدامی در جهت اعمال فشار بر حکومت عراق است تا وارد گفتگوها شود و گمان می کنند بغداد در اوضاع کنونی ضعیف است و می خواهند از این طریق به آرزوهای خود دست یابند.
الربیعی در پاسخ به این مسأله که بارزانی شیعیان عراق را متهم به فعالیت بر ضد منطقه کردستان کرده است گفت: متأسفیم که آقای بارزانی که هم پیمان راهبردی ما در دوران قبل و بعد از سقوط صدام بود چنین سخنانی را در مورد ۶۵ درصد از مردم عراق به زبان آورده است. معتقدم بارزانی از برخی از شخصیت های سیاسی شیعه بر آشفته است که با وی در تعامل وارتباط بوده اند. وگرنه چه کسی کشتار حلبچه و انفال و پاکسازی نژادی کردها را رقم زد؟ شیعه و دولت شیعی تشکیل شده پس از سال ۲۰۰۳ ، مرتکب این جنایت ها نشده ، بلکه این جنایت ها را نظام صدام در حق مردم کرد رقم زد. کردها در دولت پس از سال ۲۰۰۳ مشارکت واقعی داشتند و اکنون نیز همین گونه است. در حال حاضر ۶۵ عضو از مجموع ۳۲۸ عضو پارلمان عراق از کردها هستند و بدون حضور آنها هیچ گونه تصمیمی اتخاذ و یا قانونی صادر نمی شود. من معتقدم بحران منطقه کردستان بحرانی داخلی است و آنان با مطرح کردن بحث همه پرسی می خواهند این بحران را به خارج نسبت دهند. شکل گیری حکومتها در عصر جدید باید بر اساس اصول دموکراتیک، فدرالی و چند جانبه گرایی باشد که حکومت در آن قابل انتقال باشد. یک خانواده نمی تواند بر یک کشور حکومت کند، ما می بینیم که نتیجه حکومت یک خاندان در کشورهای حاشیه خلیج (فارس) چگونه بوده است. این قضیه ممکن است در قرن ۱۸ و۱۹ میلادی امکان پذیر بوده باشد اما در قرن ۲۰ و آن هم در میان ملت با فرهنگ و آگاهی مانند کردها که در تمام نقاط جهان حضور دارند، نمی توان این گونه حکومت کرد.
نماینده پارلمان عراق در پاسخ به این سؤال که اگر کردها درهمه پرسی ماه سپتامبر تصمیم بگیرند به حکومت یک خانواد بر کردستان یا به خواست ملی مبنی بر جدایی و تشکیل کشوری جدا از عراق رأی دهند واکنش ها چه خواهد بود گفت: این همه پرسی در زمان کاملا نامناسبی برگزار می شود، زمانی است که باعث بحران آفرینی می شود و عده ای را دچار بحران می کند. کردها اگر مخیر باشند، گزینه زندگی در کشور فدرالی، دموکراتیک، مرفه و امن عراق را انتخاب می کنند. اما اگر کردها در شرایط متشنج، آشفته و غیر واقعی وارعاب نگاه داشته شوند مطمئنا مانند همه پرسی هایی دوره صدام حسین قبل از سال ۲۰۰۳ خواهد شد.
موفق الربیعی در پاسخ به سؤال پایانی در باره اینکه آیا مسعود بارزانی این جرأت را دارد تصمیم جدایی از عراق را اجرایی کند گفت: من معتقدم طرح برگزاری همه پرسی طرحی است که در مورد آن و بررسی های دقیق انجام نگرفته است. من با هریک از رهبران کرد در اربیل، سلیمانیه ، دهوک یا بغداد درباره مراحل پس از همه پرسی صحبت می کردم جوابی نداشتند. از طرف دیگر باید بگویم حق ملت ها در تعیین سرنوشت شان از حقوق مسلم آنهاست که سازمان ملل و توافق نامه های بین المللی نیز آن را تأیید کرده اند، اما این حق باید در زمان های مناسب و با رضایت تمام طرف ها محقق شود. ملت عراق و کردها که جزئی از این ملت هستند در سال ۲۰۰۵ توافق نامه ای امضا کردند و اگر بخواهیم این توافق نامه سیاسی را تغییر دهیم باید همه ملت عراق از طریق همه پرسی عمومی این تصمیم را بگیرند.
