اکنون که دولت اقلیم کردستان عراق داعش را عقب رانده است روی خروج گروهی که سالهاست حضور آن را تحمل کرده تمرکز کرده است.
به گزارش کوردپاریز،تنش ها در اقلیم کردستان به دلیل مخالفت مقامات این منطقه با حضور طولانی مدت نیروهای پ.ک.ک که امروزه به طور فزاینده ای با آن مخالفت می‌شود افزایش یافته است. در کنار تشدید اظهارات علیه این گروه، توافق اخیر امنیتی میان اقلیم کردستان و مقامات بغداد که به نوعی مقابله با پ.ک.ک محسوب می شود، به نظر می‌رسد که تلاشی هماهنگ شده برای فشار بر آن برای ترک کردن مخفی گاههایش در کوه‌های شمال عراق است.
قتل مقامات مرزی اقلیم کردستان در ۸ اکتبر ۲۰۲۰ ،حمله به خط لوله نفتی و نیروهای پیشمرگ که مسئولیت آن به پ.ک.ک نسبت داده می‌شود تنش‌های قبلی میان پ.ک.ک و دولت اقلیم کردستان را پیش کشیده است. پ.ک.ک گفته است که قصد ندارد به صورتی صلح آمیز عراق را ترک کند.
در گفتمان غربیها، کردها به صورت یک گروه قومی یک‌دست خطاب می‌شوند که دارای اهداف یکسان بوده و اشتراکات تاریخی، جغرافیایی و ایدئولوژیک دارند و میان گروههای سیاسی کردی و تشکل های مختلف تقسیم شده اند. فعالیت گروههای مسلح کردی ثبات را در سطح محلی و منطقه ای در کشورهای ترکیه، عراق و سوریه از میان برداشته است. متأسفانه این حملات مورد توجه چندانی قرار نمی‌گیرند حتی وقتی که کردها با شدت بیشتری تحت تأثیر آن قرار می گیرند.
گروه پ.ک.ک مدت زیادی است که از سوی اتحادیه اروپا،آمریکا و ترکیه به عنوان سازمانی تروریستی شناخته شده است. آمریکا در سال ۲۰۰۸ از این گروه را متهم به اقدام‌ها مافیایی کرده است. پ.ک.ک مدتی طولانی از کوهستان قندیل در شمال اقلیم کردستان که در سرحدات مرزی ترکیه قرار دارد، به عنوان مخفیگاه و آموزش نظامی نیروهای خود در مقابله دهها ساله خود علیه ترکیه استفاده کرده است. ترکیه در ماه ژوئن حملات خود را علیه پ.ک.ک در عراق تشدید کرد و مواضع نظامی آن را در قندیل، شنگال و دیگر نقاطی که این گروه در آن حضور دارد افزایش داد.
مقابله کنونی میان اقلیم کردستان و پ.ک.ک سابقه ای طولانی دارد.
شخصاً طی سالها گزارشگری در اقلیم کردستان شاهد بن‌بست در روابط میان اقلیم کردستان و پ.ک.ک بوده ام. در سال ۲۰۱۴ با سیروان بارزانی فرمانده محور ششم نیروهای پیشمرگ که در آن زمان در جبهه مقابله با داعش بود مصاحبه کردم. وی به من گفت که پ.ک.ک. مشکل عمده‌ای برای کردهاست. داعش در آن زمان بخش های زیادی از عراق را اشغال کرده و به شهر اربیل مرکز اقلیم کردستان عراق چشم دوخته بود. بارزانی تلویحا گفت که نیروهای پیشمرگ به اندازه کافی مشغله داشتند و نمی توانستند وارد تقابل دیگری شوند با این حال وی تصریح کرد که پ.ک.ک در جنگ با داعش نقش داشته و کمک کرده است.
بارزانی ۵ سال بعد در سال ۲۰۱۹ باز هم تاکید کرد که پ.ک.ک مشکلی برای اقلیم کردستان عراق است اما تأکید کرد که هنوز زمان آن نرسیده به صورتی عمومی در مورد آن بحث شود. نگرانی‌های دیگری وجود داشت. مصاحبه ما در منطقه قره چوخ صورت گرفت که شاهد حملات تازه‌ای از سوی نیروهای داعش بود.
اما در اوایل سپتامبر ۲۰۲۰ که تهدید داعش به صورت قابل ملاحظه ای کاهش یافته بود بارزانی به صورت صریح تری درباره مشکلی که می‌گفت اظهارنظر کرد. وی تأکید می‌کرد که باید علیه پ.ک.ک در شمال عراق اقدامی صورت بگیرد و از دولت عراق خواست در این مورد اقدامی انجام دهد. وی اشاره کرد تا زمانی که همه سلاح ها در عراق تحت کنترل قرار می گیرند مردم همواره مورد حمله گروهها قرار گرفته و تهدیدهای امنیتی مانع سرمایه‌گذاری در اقلیم کردستان که با بحران مالی روبه روست، خواهد شد. بر اساس اظهارات وی، پ.ک.ک بر حضور در اقلیم کردستان اصرار دارد و ممکن است در صورت ورود دولت اقلیم کردستان به این مناطق به خشونت روی آورد.
سیروان بارزانی همچنین از نفوذ پ.ک.ک در منطقه مورد مناقشه شنگال در نزدیکی مرزهای سوریه ابراز ناخشنودی کرد و گفت که ساکنان آواره شنگال به دلیل حضور چند گروه مسلح در این منطقه و عدم وجود امنیت جرأت بازگشت به شنگال را ندارند. یکی از مقامات امنیتی اقلیم کردستان که من او را در ۲۰۱۶ در شنگال ملاقات کردم از سوی پ.ک.ک مورد هدف قرار گرفته است به همین دلیل، او مجبور شده است به منطقه دیگری منتقل شود.
همچنین مسعود بارزانی، رئیس سابق اقلیم کردستان، در سپتامبر ۲۰۲۰ علیه حضور پ.ک.ک در اقلیم کردستان و استفاده از این منطقه سخن گفت. در بیانیه حزب دموکرات کردستان عراق ادعا شده که « برده‌داری در جهان پایان یافته اما در محور پ.ک.ک همچنان ادامه دارد.»
مقامات اربیل و بغداد روز ۹ اکتبر در نهایت توافقی را امضا کردند که هدف از آن باز گرداندن امنیت به شنگال است بخش مهمی از این توافق نیامند خروج پ.ک.ک از این منطقه است. دولت عراق و اقلیم کردستان روز ۲۴ اکتبر با اعزام ۶۰۰۰ نفر نیروی امنیتی به شنگال این توافق را به اجرا گذاشتند. این توافق واکنش خشمگینانه پ.ک.ک را به دنبال داشت. در دو ماه گذشته نیروهای پ.ک.ک چندین حمله علیه زیرساختها، نیروها و تأسیسات اقلیم کردستان انجام داده‌اند دولتهای عراق، آمریکا و فرانسه این حملات را محکوم کرده اند.
محکومیت آشکارای پ.ک.ک از سوی دولت اقلیم کردستان راه را برای دیگرانی که احساس می‌کنند توسط این گروه قربانی شده‌اند باز کرده است اخیراً آشوریان که در دهوک در شمال عراق زندگی می‌کنند فرصت یافتند تا علیه پ.ک.ک حرف بزنند. مؤسسه سیاسی آشوریان در روز ۱۰ نوامبر در توییتی اعلام کرد که « پ.ک.ک روستاهای آشوری نشین را غصب کرده که پیامدهای منفی برای آن‌ها داشته و این جامعه را مورد تهدید قرار داده است
در بخش جنوب شرق اقلیم کردستان هم افکار عمومی شروع به مخالفت با پ.ک.ک کرده است. همواره اختلاف سیاسی میان پایگاه اصلی حزب دموکرات کردستان عراق در شمال و اتحادیه میهنی در شرق و در نزدیکی مرزهای ایران وجود داشته است.در ادامه تلاشها برای ترمیم روابط میان این دو حزب، دو طرف نشستی در روز ۹ نوامبر دیداری برگزار کردند تا جبهه واحدی علیه پ.ک.ک ایجاد کنند.
ژنرال بارزانی گفت که نیروهای وابسته به اتحادیه میهنی در سلیمانیه و اطراف آن، نسبت به مناطق شمالی اقلیم کردستان و نزدیک مرزهای ترکیه که تجارت در آن زیاد است اما روستاییان به دلیل حضور پ.ک.ک امکان بازگشت به روستاهای این منطقه را ندارند بیشتر به سمت همکاری و .همراهی با پ.ک.ک تمایل دارند
بسیاری از اعضای نیروهای کرد سوریه یا ی.پ.گ قبل از پیوستن به این نیرو عضو پ.ک.ک بوده و علیه ترکیه جنگیده اند. برای همین، بسیاری از اعضای خارجی نیروهای کرد سوریه که در کنار آن علیه داعش مبارزه کردند بیشتر از طریق اتحادیه میهنی در سلیمانیه به سوریه منتقل شدند در حالی که اربیل به مرز سوریه نزدیک‌تر است
در عوض، نیروهای اقلیم کردستان در اربیل، اقدام به آموزش نیروهای کرد سوریه کردند اما به دلیل بن‌بست مذاکرات میان گروههای مختلف کردی در سوریه، نیروهای ی.پ.گ هنوز به آن‌ها اجازه نداده‌اند وارد سوریه شوند. از سوی دیگر کردهای سوریه به اقلیم کردستان در مبارزه با داعش کمک کرده‌اند از جمله می‌توان به ایجاد پست های ایست و بازرسی در این باره اشاره کرد.
نیروهای پیشمرگ روژ وابسته به شورای میهنی کرد سوریه است که مخالف حزب اتحاد دموکراتیک سوریه یا پ.ی.د و نیروهای ی.پ.گ وابسته به این حزب بوده و آن را به داشتن توافق با دولت سوریه متهم می کند. شورای میهنی کرد سوریه بخشی از ائتلاف اپوزیسیون سوریه مستقر در استانبول است.
اقلیم کردستان عراق در سال ۲۰۱۴ حدود ۲۰ خودرو به همراه نیروهای پیشمرگ را به کوبانی فرستاد تا با داعش در اطراف این شهر مقابله کند. به دلیل تنش میان نیروهای کرد سوریه، هیچ یک از نیروهای کرد سوریه آموزش دیده توسط اقلیم کردستان در میان نیروهای اعزامی از سوی اقلیم کردستان به کوبانی حضور نداشت.
برخی افراد محلی گزارش داده‌اند که پ.ک.ک نوجوانان پسر و دختر را به عنوان نیروهای تازه خود به خدمت می‌گیرد در حالی که والدین از این کار ناراضی بوده و خبر ندارند.
یکی از نیروهای آسایش یا نیروهای امنیتی اقلیم کردستان که نخواست نامش به دلیل صلاحیت نداشتن در اظهارنظر درباره موضوعاتی مانند پ.ک.ک با خشم گفت که پ.ک.ک با وجود اینکه اقلیم کردستان سالهاست به آن پناه داده، گوشش به حرف‌های این دولت محلی بدهکار نیست. وی همچنین پ.ک.ک را متهم کرد که اقدام به خدمت گرفتن جوانان و افرادی کرده است که معضل خانوادگی و یا مالی دارند.
چندین نهاد بین‌المللی مستنداتی ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد پ.ک.ک و گروههای نزدیک به آن مانند نیروهای دموکراتیک سوریه در شمال شرق سوریه همچنان به استفاده از کودک سربازها ادامه می دهند. ی.پ.گ نیروهای غالب در داخل نیروهای دموکراتیک سوریه است.
مظلوم کوبانی فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه که از کادرهای سابق پ.ک.ک بوده نسبت به انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا ابراز خوشبینی کرده است.
جو بایدن که از او به عنوان رئیس جمهور حامی کردها نام برده می‌شود در ماه ژانویه بر کرسی ریاست جمهوری آمریکا تکیه خواهد زد. گفته می‌شود تمایل وی به طرفداری از کردها یکی از دلایل موافقت وی با حمله به عراق بوده است. وی در بازدید از اقلیم کردستان در سال ۲۰۰۲ حمایت آمریکا از اقلیم کردستان را اعلام کرد و تأکید کرد که دیگر کوهستانها تنها دوستان کردها نیستند که اشاره به یکی از اصطلاحات رایج در میان کردهاست که می گوید:« کردها هیچ دوستی به جز کوهستانها ندارند.«
جو بایدن بر خلاف بسیاری از رسانه‌های غربی همه گروههای نژادی را مثل هم نمی‌بیند گویی این که اهداف همه آن‌ها مشترک است.
جو بایدن در سال ۲۰۱۶ با بیان اینکه «پ.ک.ک یک گروه تروریستی است و تهدید محسوب می شود» آن را با داعش مقایسه کرد.
اما جو بایدن نیروهای ی.پ.گ را بخشی از پ.ک.ک نمی‌داند و این موضع را هنگام محکوم کردن حمله ترکیه علیه کردهای سوریه طی عملیات چشمه صلح در اکتبر ۲۰۱۹ بعد از خروج نیروهای آمریکا از شمال سوریه مورد اشاره قرار داده است. بایدن نوشت که « دونالد ترامپ نیروهای دموکراتیک سوریه را فروخت و به متحد کلیدی آمریکا در مبارزه با تروریسم خیانت کرد.»
اما این حقیقت که رهبر کنونی ی.پ.گ سالها با پ.ک.ک بوده و ممکن است بسیاری از نیروهای آن همچنان به پ.ک.ک متصل باشند به این معنی است که سرکوب پ.ک.ک در عراق به طور موثری روی شرق سوریه تأثیر خواهد گذاشت. اگرچه اقلیم کردستان میان نیروهای دموکراتیک سوریه و ی.پ.گ تفاوت قائل است اما مقامات این منطقه تأیید می‌کنند که رابطه نزدیکی میان این دو نیرو وجود دارد.
در حال حاضر، برای اقلیم کردستان رها شدن از مشکلات دوران داعش و تأمین امنیت برای جمعیت این منطقه مهم‌تر از یک متحد صرفاً هم نژاد است. به نظر می‌رسد که آسیب پ.ک.ک به تعداد زیادی از کردهای عراقی باعث شده که تحمل آن بیش از این میسر نباشد.
منبع: فارن پالسی
نویسنده: شلی کیتلسون
