کارشناس مسائل عراق: توجه داشته باشید که عملیات ترکیه در شمال عراق پس از دیدار مسرور بارزانی با اردوغان صورت گرفت و یک هماهنگی کامل ایجاد شده است.

«محمدصالح صدقیان» کارشناس مسائل عراق در تشریح ابعاد حملات ارتش ترکیه به شمال عراق در اظهاراتی گفت: برای بررسی این موضوع باید متوجه بود که در اوایل جنگ ایران و عراق، دولت وقت ترکیه توافقنامه‌ای را با حزب بعث به امضا رساند که بر اساس آن دولت صدام به آنکارا مجوز داده بود که با هماهنگی بغداد تا عمق پنج کیلومتر ارتش خود را وارد خاک عراق کند و با پ‌.ک‌.ک و سایر جریان‌های دیگر که تهدید امنیت ملی ترکیه به حساب می‌‌آیند مقابله کنند. پس از آن و در شرایط کنونی، ترکیه با استناد به همان توافق مجدداً اقدام به عملیات نظامی در شمال عراق کرده است. طی روزهای اخیر نه تنها وزیر خارجه عراق بلکه بسیاری از سیاستمداران این کشور حملات ترکیه را محکوم کردند و صراحتاً اعلام شد که آنکارا هیچ هماهنگی با بغداد در خصوص این عملیات‌ها انجام نداده است.

وی ادامه داد: در این میان مؤلفه مهم، کُردهای ساکن شمال عراق هستند. بر اساس داده‌های سیاسی و امنیتی، به نظر می‌رسد که مقامات اقلیم کردستان عراق یک بازی پیچیده را شروع کردند که صرفاً نمی‌توان به آن نگاه امنیتی یا سیاسی داشت، بلکه مسایل کلان‌تر در آن نهفته است. اینکه از تمام نقاطِ منطقه، بسیاری از کردها وارد اقلیم کردستان می‌شوند و چندی بعد به مخالف کشورهایی مانند ترکیه، ایران، سوریه و حتی عراق تبدیل می‌شوند نشان می‌دهد که یک روند خطرناک در کردستان عراق زیر نظر بارزانی‌ها در حال شکل‌گیری است. مضاف بر این مسایل، پایگاه الحریر آمریکایی‌ها در اقلیم کردستان عراق هم یکی از مولفه‌هایی است که باعث حمایت از کُردها شده است. فارغ از تمام این مسایل باید توجه داشت که ترکیه کاملا با کُردهای کردستان عراق هماهنگ هستند. اهداف ترکیه در عراق فراتر از تسویه حساب با پ.ک.ک است و معتقدم آنکارا در حال سوءاستفاده از ضعف بغداد به دلیل عدم وجود دولت مقتدر است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: از انتخابات سراسری اخیر عراق تاکنون هیچ دولتی روی کار نیامده و همین موضوع به نوعی اجازه مداخله نظامی ترکیه در شمال عراق را داده است. در این رابطه نکته‌ای که به نظر می‌رسد هدف مهم خاندان بارزانی به حساب می‌آید، بحث کنفدرالی کردن اقلیم کردستان عراق است. توجه داشته باشید که عملیات ترکیه در شمال عراق پس از دیدار مسرور بارزانی با اردوغان صورت گرفت و یک هماهنگی کامل ایجاد شده است. اگر به اسناد تاریخی بازگردیم به درستی می‌توان گفت که بارزانی‌ها و در رأس آن مسعود بارزانی به دنبال آن است تا زمانی که در قید حیات خواهد بود، بتواند یک دولت مستقل کُردی بر اساس نظام کنفدرالی در شمال عراق ایجاد کند. زمانی که بحث رژیم کنفدرالی مطرح می‌شود، تقسیم عراق به میان می‌آید که در اینجا پای اسراییل هم وسط است.

صدقیان افزود: این عملیات دقیقاً چندی پس از سفر اسحاق هرتزوگ، رییس رژیم صهیونیستی به آنکارا صورت گرفته که نشان از رابطه دو طرف در مورد اقلیم کردستان عراق دارد. توجه داشته باشید که یکی دیگر از اهداف ترکیه نفت کرکوک است. گفته می‌شود که ترک‌ها روزانه حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت از اقلیم کردستان عراق وارد خاک خود می‌کنند که یا برای مصرف داخلی استفاده می‌شود و یا اینکه آنها را به قیمت‌های بسیار پایین‌تر می‌فروشند. از سوی دیگر این نفت به دلیل قاچاق بودن با قیمت پائین‌تری از اقلیم کردستان خریداری می‌شود که همین موضوع می‌تواند برای آنکارا سود سرشار به دنبال داشته باشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بر همین اساس یکی از اصلی‌ترین دلایل حضور ترکیه در شمال عراق، شهر کرکوک است؛ چراکه ۴۰ درصد از نفت عراق در این منطقه واقع شده و همچنین ترکمن‌ها در این جغرافیا حضور دارند که این یک مؤلفه مهم فرهنگی و اجتماعی برای تعمیق نفوذ ترکیه به حساب می‌آید. در آخر باید به این نکته اشاره شود که اسراییل، آمریکا و ترکیه در مورد اقلیم کردستان عراق با سناریوهای مختلفی یکدیگر را پوشش می‌دهند و سند این امر را می‌توان ورود ارتش ترکیه به عمق ۵۰ تا ۶۰ کیلومتری خاک عراق دانست و جالب اینجاست که بارزانی‌ها هم هیچ واکنشی به آن ندادند.