سمیه صادق وزیری
درگیری‌های اخیر و چالش‌های جدید
در هفته‌های گذشته، حملات گسترده ترکیه به مواضع قسد در شمال سوریه و به‌ویژه در مناطق تل‌رفعت، کوبانی و عین‌العرب، تنش‌ها را به اوج رسانده است. این حملات که با ادعای پاکسازی مرزهای جنوبی ترکیه از گروه‌های تروریستی صورت گرفته، نه‌تنها مواضع نظامی قسد بلکه زیرساخت‌های غیرنظامی را نیز هدف قرار داده است.
هم‌زمان، گروه‌های وابسته به هیئت تحریر الشام (HTS) و ارتش ملی سوریه (SNA) نیز در برخی مناطق تحت کنترل قسد اقدام به پیشروی کرده‌اند. درگیری میان این نیروها در حلب و حومه شمالی آن، جغرافیای تنش‌ها را گسترده‌تر کرده و بر فشارهای موجود بر قسد افزوده است.
از سوی دیگر، تحرکات نظام سوریه و نیروهای هم‌پیمان آن در شرق فرات، از جمله تحریک قبایل محلی برای شورش علیه قسد، چالش دیگری برای این نیرو محسوب می‌شود.
گزینه‌های پیشروی قسد
در سایه این تحولات، قسد با سه گزینه استراتژیک مواجه است که هر یک فرصت‌ها و مخاطرات خاص خود را دارند:
گزینه اول: حفظ وضعیت موجود و تکیه بر حمایت خارجی
ادامه وضعیت موجود و اتکا به حمایت نظامی و سیاسی ایالات متحده، یکی از گزینه‌های قسد است. این گزینه شامل تداوم پروژه استقلال‌طلبی قسد و تمرکز بر جنبه‌های امنیتی، اقتصادی و نظامی است.
با این حال، حملات اخیر ترکیه و احتمال تکرار سناریوی خروج آمریکا از افغانستان، این راهبرد را با ریسک‌های جدی مواجه کرده است. افزایش مخالفت‌های داخلی در واشنگتن نسبت به حضور نظامی در سوریه، احتمال کاهش یا قطع حمایت‌ها را نیز تقویت می‌کند.
گزینه دوم: تفاهم با دولت سوریه
گزینه دوم برای قسد، نزدیکی به دولت سوریه و ارائه امتیازات متقابل است. این سناریو می‌تواند شامل ادغام نیروهای قسد در ارتش سوریه و حفظ خودمختاری محدود در برخی مناطق باشد.
با این حال، حملات اخیر ترکیه و احتمال نزدیکی بیشتر آنکارا و دمشق، پیچیدگی‌های این گزینه را افزایش داده است. دولت سوریه که از همکاری با ایران و روسیه در تقویت مواضع خود بهره می‌برد، تمایل چندانی به ارائه امتیاز به قسد ندارد.
گزینه سوم: توافق با ترکیه و مخالفان سوری
قطع ارتباط با گروه تروریستی پ.ک.ک و نزدیکی به ترکیه و مخالفان سوری، می‌تواند تنش‌های موجود را کاهش دهد و مشروعیت منطقه‌ای و بین‌المللی بیشتری برای قسد به ارمغان بیاورد.
اما با توجه به وابستگی شدید ساختاری و ایدئولوژیک قسد به پ.ک.ک، این گزینه بسیار دشوار به نظر می‌رسد. از سوی دیگر، شروط ترکیه از جمله عقب‌نشینی قسد از مناطق مرزی و واگذاری منابع نفتی، اجرای این سناریو را بیش از پیش پیچیده کرده است.
آینده‌ای مبهم در سایه تشدید تنش‌ها
حملات اخیر ترکیه و افزایش فشارهای منطقه‌ای، قسد را در موقعیت دشوارتری قرار داده است. این نیرو که در میان سه گزینه متضاد گرفتار شده، تلاش می‌کند با مانورهای سیاسی و استفاده از حمایت قدرت‌های خارجی، موجودیت خود را حفظ کند.
با این حال، درگیری‌های اخیر و تشدید فشارها از سوی ترکیه، دولت سوریه و گروه‌های مسلح مخالف، نشان می‌دهد که قسد برای بقا نیازمند تصمیم‌گیری‌های دشواری است که پیامدهای آن می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر آینده شمال سوریه داشته باشد.
