نمایندگانی همچون پروین بولدان و سری سوریا اوندر، پیام اوجالان را به تروریستهای مستقر در کوههای قندیل و جامعه جهانی منتقل کردند. این اقدام، از سوی برخی، آغاز گفتگویی جدید تعبیر شد؛ اما عدهای نیز آن را تلاشی برای حفظ نفوذ پ.ک.ک در ترکیه دانستند.
اوجالان، که از سوی ترکیه و جامعه جهانی بهعنوان رهبر پ.ک.ک شناخته میشود، بهشدت از رهبران مستقر در قندیل انتقاد کرد و آنان را به نادیده گرفتن درخواستهایش برای خلع سلاح و گفتگو متهم ساخت. او تاکید کرد که ادامه مقاومت به بنبست رسیده و پ.ک.ک به ابزاری برای نیروهای خارجی بدل شده است، چیزی که امید به راهحل سیاسی را تضعیف میکند. بااینحال، بسیاری این اظهارات را تاکتیکی برای مقابله با فشارهای روزافزون ترکیه قلمداد کردند.
اختلافات داخلی پ.ک.ک، بهویژه میان نیروهای شبهنظامی فعال در سوریه و عراق، باعث از دست رفتن کنترل متمرکز سازمان شده است. این گروهها اکنون به واحدهایی پراکنده تحت فرماندهی محلی تبدیل شدهاند، وضعیتی که ترکیه با تشدید عملیات نظامی و محدود کردن منابع پ.ک.ک از آن بهره میبرد.
قندیل: دژ پ.ک.ک در حال فروپاشی
کوه قندیل، واقع در کردستان عراق، که سالها بهعنوان پایگاه اصلی پ.ک.ک شناخته میشد، اکنون هدف عملیات مستمر ترکیه قرار دارد. از ابتدای ۲۰۲۴، نیروهای مسلح ترکیه بیش از ۳۵ درصد زیرساختهای پ.ک.ک را تخریب کردهاند و دهها فرماندهی و صدها جنگجو را در چارچوب عملیاتهای “شمشیر پنجه” و “پنجه شیمشک” از میان برداشتهاند.
ترکیه با ایجاد پایگاههای نظامی دائمی در هاکورک، متینا و آواشین، کنترل مستمر بر این مناطق را تضمین کرده است. در همین حال، اوجالان نیز از حمایت قدرتهای خارجی همچون آمریکا و اتحادیه اروپا از شاخههای پ.ک.ک انتقاد کرد و آن را عاملی برای تقویت شبکههای تروریستی در منطقه دانست.
تقویت دیپلماسی و فشار نظامی ترکیه
در کنار عملیات نظامی، ترکیه تلاشهای دیپلماتیک خود را نیز گسترش داده است. امضای توافقنامهی مشترک با عراق برای مبارزه با تروریسم در سال ۲۰۲۴، از نقاط عطف بود. این توافق، که عراق را ملزم به شناسایی رسمی پ.ک.ک بهعنوان سازمانی تروریستی میکند، فرصتی برای عملیات مشترک و کاهش منابع پ.ک.ک ایجاد کرده است.
علاوه بر این، ترکیه برای کاهش نفوذ تروریستها در مناطق مرزی، همکاری خود را با ایران و سوریه افزایش داده است. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، شاخهی سوری پ.ک.ک، همچنان تهدید اصلی محسوب میشوند. ترکیه خواستار خلع سلاح کامل این نیروها و بازگرداندن کنترل مناطق استراتژیکی چون تل رفعت و منبج به دولت سوریه است.
غرب و بازی با کارت کردها
کشورهای غربی، بهویژه فرانسه و آمریکا، همچنان به حمایت از گروههای کرد برای منافع استراتژیک خود ادامه میدهند. فرانسه تلاش دارد نیروهای دموکراتیک سوریه را بهعنوان نیرویی مشروع معرفی کند، در حالی که ترکیه این اقدامات را تهدیدی برای امنیت ملی خود میداند. از سوی دیگر، آمریکا با چالشهایی در حفظ تعادل میان حمایت از کردها و روابط با ترکیه روبروست.
پیامدها و آیندهی مبارزه با پ.ک.ک
ترکیه نابودی کامل پ.ک.ک را شرط امنیت و ثبات منطقه میداند. این کشور استراتژی خود را با ترکیب فشار نظامی، دیپلماسی و ابتکارات اقتصادی پیش میبرد. پروژهی “راه توسعه”، که خلیج فارس را به اروپا متصل میکند، نیازمند ثبات کامل در مناطق تحت نفوذ تروریستها است.
عبدالله اوجالان نیز در پیام اخیر خود به جدایی از حمایت قدرتهای خارجی تاکید کرد و آن را عاملی برای تضعیف جنبش کردی دانست. او پ.ک.ک را به اتخاذ رویکردی مستقل، خلع سلاح و پایان دادن به خشونت فراخواند. بااینحال، اختلافات داخلی و مقاومت نیروهای مستقر در قندیل، تحقق این خواسته را دشوار میسازد.
برای ترکیه، این مبارزه تنها تضمین امنیت نیست، بلکه راهی برای دستیابی به ثبات و توسعهی اقتصادی در منطقه است. آینده پ.ک.ک، به تصمیمات داخلی آن و فشارهای ترکیه بستگی دارد: خلع سلاح یا نابودی کامل.
