گفتگو از شایان محمدی
به گزارش کورد پاریز، در شرایطی که منطقه غرب آسیا شاهد تشدید تنش‌ها، جنگ‌ها و مداخلات قدرت‌های خارجی است، ضرورت بازنگری در سیاست‌های داخلی و خارجی ایران بیش از پیش احساس می‌شود. در همین راستا، در گفت‌وگویی اختصاصی با دکتر سعیدیان، استاد دانشگاه، به بررسی ابعاد مختلف این تحولات پرداخت.
از بی‌عملی نهادهای بین‌المللی گرفته تا ضعف‌های امنیتی داخلی، از نقش اپوزیسیون خارج‌نشین تا پروژه خطرناک «خاورمیانه جدید»، این گفت‌وگو تصویری روشن از چالش‌ها و راهکارهای پیش‌روی ایران ارائه می‌دهد. آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح این گفت‌وگوی تحلیلی است.
پرسش ۱: ارزیابی شما از عملکرد شورای امنیت سازمان ملل چیست؟
دکتر سعیدیان:
شورای امنیت سازمان ملل متحد، به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم، عملاً به ابزاری برای حفظ منافع قدرت‌های بزرگ جهانی تبدیل شده است. حق وتو که در اختیار پنج کشور دائمی قرار دارد، سازوکار تصمیم‌گیری این شورا را از عدالت و انصاف دور کرده و آن را کاملاً سیاسی و جهت‌دار کرده است. نمونه بارز آن، عدم واکنش مؤثر این نهاد نسبت به فاجعه انسانی در غزه است. طی یک سال گذشته، بیش از ۶۰ هزار نفر در جریان جنایت‌های رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند، اما شورای امنیت حتی یک اقدام بازدارنده جدی انجام نداد. این بی‌عملی، نشان می‌دهد که ادعاهای دفاع از حقوق بشر از سوی قدرت‌های غربی، بیش از هر چیز جنبه ابزاری دارد.
پرسش ۲: آیا حملات رژیم صهیونیستی را در چارچوب پروژه‌ای بزرگ‌تر ارزیابی می‌کنید؟
دکتر سعیدیان:
قطعاً همین‌طور است. پروژه‌ای با عنوان «خاورمیانه جدید» سال‌هاست از سوی آمریکا، اسرائیل، و کشورهای اروپایی دنبال می‌شود. هدف این طرح، بازطراحی ژئوپلیتیک منطقه به‌نفع اسرائیل است؛ به‌طوری‌که رژیم صهیونیستی به قدرت مسلط منطقه تبدیل شود و دیگر کشورهای اسلامی به حاشیه رانده شوند یا تحت سلطه کامل قرار گیرند. در این مسیر، ابزارهایی نظیر جنگ‌های نیابتی، حمایت از گروهک‌های تجزیه‌طلب، تحریم‌های اقتصادی، ترور نخبگان و تخریب زیرساخت‌های کشورهای مستقل، با جدیت دنبال می‌شود.
حمله به محور مقاومت در لبنان، سوریه و حتی تهدیدات علیه ایران نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است. متأسفانه این طراحی‌ها، به پشتوانه سازمان‌های بین‌المللی و حمایت رسانه‌ای گسترده از سوی جریان سلطه جهانی انجام می‌شود.
پرسش ۳: وضعیت اپوزیسیون خارج‌نشین را چطور تحلیل می‌کنید؟
دکتر سعیدیان:
اپوزیسیون خارج از کشور به شدت پراکنده، متوهم و فاقد برنامه منسجم است. نه تنها نتوانسته‌اند اعتماد مردم داخل کشور را جلب کنند، بلکه حتی در بین خودشان نیز به اجماع نرسیده‌اند. جریان‌هایی مانند سلطنت‌طلبان، مجاهدین خلق، و برخی فعالان جداافتاده دیگر، هیچ طرح مشخصی برای اداره کشور پس از جمهوری اسلامی ندارند. اغلب آن‌ها بر پایه نفرت، تخریب و تحریک احساسات کار می‌کنند و نه برنامه‌ریزی راهبردی. از سوی دیگر، بعضی از این افراد در رسانه‌های غربی مشغول توجیه تحریم‌ها و مداخله‌های نظامی هستند، که این خود گویای وابستگی و بی‌ریشگی این جریانات است.
پرسش ۴: به نظر شما راه‌حل ایران در برابر تهدیدات خارجی چیست؟
دکتر سعیدیان:
بزرگ‌ترین سرمایه هر کشوری، مردم آن هستند. هیچ تکنولوژی نظامی، حتی پیشرفته‌ترین موشک‌ها و هواپیماها، جای حمایت مردمی را نمی‌گیرد. اگر مسئولان کشور بتوانند ارتباطی مستقیم و صادقانه با مردم برقرار کنند، و به خواسته‌های مشروع و قانونی آن‌ها پاسخ دهند، آنگاه امنیت داخلی به شکل خودکار تقویت می‌شود و امکان نفوذ دشمن به حداقل می‌رسد.
مطالباتی نظیر آزادی بیان، رفاه اقتصادی، مشارکت واقعی در تصمیم‌گیری‌ها و رفع تبعیض، خواسته‌های اصلی مردم ایران هستند. باید فضای کشور برای نقد، اعتراض و مشارکت باز شود. در غیر این‌صورت، گسل‌های اجتماعی به تهدید امنیتی تبدیل خواهند شد و همین مسئله راه را برای دخالت بیگانگان هموار می‌کند.
پرسش ۵: حمله اخیر اسرائیل به مراکز نظامی در ایران چه نکاتی را آشکار کرد؟
دکتر سعیدیان:
اولین نکته، ضعف پدافند هوایی در برخی مناطق حساس کشور است. دوم، خلأ اطلاعاتی در تشخیص به‌موقع تحرکات دشمن بود. و سوم، نبود هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف امنیتی و نظامی کشور. رژیم صهیونیستی با استفاده از پهپادهای کوچک و کم‌هزینه، و بهره‌گیری از شبکه جاسوسی موساد در داخل کشور، توانست برخی از مراکز مهم را هدف قرار دهد. این اتفاق نشان داد که صرف توسعه موشکی کافی نیست؛ ما به بازطراحی جامع دفاع هوایی، ارتقاء سیستم‌های اطلاعاتی و امنیت سایبری نیاز داریم.
اگرچه ایران در عرصه‌های نظامی و منطقه‌ای از موقعیت نسبتاً قدرتمندی برخوردار است، اما تهدید واقعی، از دل نارضایتی‌های داخلی برمی‌خیزد. سرمایه‌گذاری بر اعتماد عمومی، شفافیت، عدالت و پاسخ‌گویی، مهم‌ترین مؤلفه‌های امنیت پایدار هستند. هیچ دشمنی در برابر ملتی که متحد و آگاه باشد، شانسی برای پیروزی ندارد.
