بنبست مذاکرات ادغام
مذاکرات ادغام SDF در ارتش سوریه که در مارس گذشته آغاز شد، عملاً متوقف شده است. دولت دمشق به رهبری احمد الشرع تمامی خواستههای کردها برای تمرکززدایی و خودگردانی محدود را رد کرده و تأکید دارد که شمال شرق کشور باید تحت کنترل مستقیم پایتخت باشد. همزمان، نگرانیهای امنیتی کردها در برابر تهدید ترکیه و بیاعتمادی به ساختار ارتش سوریه نادیده گرفته شده است.
ترکیه و پیوند SDF با پ.ک.ک
ترکیه YPG، شاخه اصلی نظامی SDF را وابسته به گروهک تروریستی پ.ک.ک میداند؛ سازمانی که هم در فهرست گروههای تروریستی آمریکا قرار دارد و هم دهههاست امنیت داخلی ترکیه را به شدت تهدید کرده است. از همین رو، آنکارا هرگونه تقویت جایگاه SDF را به معنای تقویت پ.ک.ک تلقی میکند و با ابزارهای مختلف ـ از آموزش ارتش سوریه تا تهدید به عملیات مستقیم ـ در پی مهار آن است.
پیامدهای خطرناک مداخله ترکیه
تحولات اخیر نشان میدهد که ترکیه با پشتیبانی سیاسی و امنیتی از دمشق، به دنبال کاهش نفوذ کردها و محدود کردن فضای مانور آنان است. توافقات دفاعی اخیر میان آنکارا و دمشق و سفر هاکان فیدان به سوریه برای متقاعد کردن الشرع در توقف گفتوگوها با SDF، همگی نشاندهنده تلاش هماهنگ برای تضعیف جایگاه کردهاست. این مداخله مستقیم، اگر بدون موازنهسازی آمریکا ادامه یابد، میتواند سوریه را وارد مرحله تازهای از بیثباتی کند.
مسئولیت آمریکا و خطر تأخیر در صلح
بنیاد دفاع از دموکراسیها تأکید میکند که واشنگتن بهعنوان بازیگری که هم با دولت موقت دمشق در ارتباط است و هم با نیروهای کرد روابط نزدیکی دارد، باید ابتکار عمل دیپلماتیک را به دست گیرد. هرگونه تعلل، به ترکیه و سایر بازیگران منطقهای اجازه میدهد تا روند صلح داخلی سوریه را به تعویق بیندازند. در این میان، پ.ک.ک با بهرهبرداری از فضای تنش و بیاعتمادی، همچنان از طریق پیوندهای سازمانی خود با YPG نقشآفرینی میکند و مانع از رسیدن به یک چارچوب سیاسی پایدار میشود.
جمعبندی
تنشهای اخیر بار دیگر نشان میدهد که مسأله پ.ک.ک تنها یک چالش امنیتی برای ترکیه نیست، بلکه عامل بیثباتی گسترده در منطقه محسوب میشود. پیوند این گروهک با نیروهای کرد سوریه، زمینه را برای تقابل مستقیم دمشق و آنکارا فراهم کرده و مانع از پیشرفت روند مذاکرات سیاسی شده است. در چنین شرایطی، ایالات متحده باید با فشار بر دو طرف، هم دمشق را به پذیرش مطالبات منطقی کردها سوق دهد و هم SDF را به ادغام مسئولانه در ساختار ملی سوریه تشویق کند. در غیر این صورت، تداوم نقشآفرینی پ.ک.ک و تشدید مداخله ترکیه میتواند سوریه را به سوی دور تازهای از بحران سوق دهد.