جعلی بودن پیام‌های اخیر اوجالان
انتشار دو پیام منتسب به عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک، واکنش‌های گسترده‌ای در میان رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه به همراه داشت. یکی از پیام‌ها، دعوت از عشایر عرب سوریه برای حمایت از کردها و دیگری تهدید درباره موضوع سوریه بود. اما مهمت چک، روزنامه‌نگار برجسته ترکیه، با استناد به منابع امنیتی میت و نمایندگان نزدیک به پ.ک.ک اعلام کرد که هر دو پیام جعلی است. تحلیلگران معتقدند هدف چنین پیام‌هایی، تداوم درگیری‌ها و جلوگیری از ورود ترکیه به مسیر ثبات و توسعه اقتصادی است.
اهمیت صلح از دید فعالان اقتصادی
رفعت حصارجیکلی‌اوغلو، رئیس اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه، تأکید کرده است که بدون صلح، تجارت و توسعه امکان‌پذیر نیست. او معتقد است پایان تروریسم دو دستاورد کلیدی برای ترکیه خواهد داشت: نخست، گشوده شدن فرصت‌های تازه اقتصادی و ارتقای موقعیت ترکیه به‌عنوان رهبر اقتصادی منطقه؛ دوم، فراهم شدن بستر لازم برای تکمیل روند عضویت در اتحادیه اروپا.
نقش کمیسیون پارلمانی
پس از اعلام انحلال پ.ک.ک به درخواست اوجالان، کمیسیون «همبستگی ملی، برادری و دموکراسی» در پارلمان ترکیه تشکیل شد. این کمیسیون ۵۳ نفره در جلسات محرمانه خود، دیدگاه‌های نخبگان، کارشناسان امنیتی، اقتصادی و نمایندگان بخش خصوصی را جمع‌آوری می‌کند تا چارچوب حقوقی و اجتماعی بازگشت اعضای پ.ک.ک به جامعه و اصلاحات اساسی سیاسی و اقتصادی فراهم شود.
هزینه‌های اقتصادی تروریسم
اوزگور بوراک آکول، رئیس کنفدراسیون انجمن‌های کارفرمایان ترکیه، با ارائه نتایج سه مطالعه آماری تأکید کرده است که هزینه سالانه درگیری با پ.ک.ک بین ۱۴۰ تا ۲۴۰ میلیارد دلار بوده است. به گفته او، «فقط با ۱۰۰ میلیارد دلار می‌توانستیم سالانه ۲.۵ میلیون واحد مسکونی یا ۵۰ سد عظیم احداث کنیم.» این در حالی است که سرمایه‌گذاری عظیم چینی‌ها در بخش خودروسازی برقی ترکیه تنها ۱.۲ میلیارد دلار بوده است.
نعمان کورتولموش، رئیس پارلمان ترکیه، نیز به پژوهشی در سال ۲۰۱۳ اشاره کرد که نشان می‌داد از ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۳، خسارات ناشی از تروریسم بیش از ۱.۲ تریلیون دلار بوده است؛ رقمی که می‌توانست سرنوشت اقتصاد کشور را تغییر دهد.
خسارت به کشاورزی و روستاها
مسئولان اتحادیه کشاورزان ترکیه اعلام کرده‌اند که طی دهه‌های گذشته، هزاران هکتار از زمین‌های کشاورزی به دلیل درگیری‌ها بلااستفاده مانده و بیش از ۱۲۰۰ روستا تخلیه شده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت تحقق صلح پایدار، تولیدات کشاورزی افزایش یافته، بهره‌وری مراتع بالا خواهد رفت و ترکیه به قطب غذایی استراتژیک منطقه تبدیل خواهد شد.
فرصت‌های توسعه در دوره پسا پ.ک.ک
برهان اوزدمیر، رئیس انجمن صنعتگران و بازرگانان آناتولی (موسیاد)، اعلام کرد که مطالعات گسترده‌ای در مناطق کردنشین آغاز شده است. به گفته او، اگر هزینه‌های مقابله با تروریسم صرف توسعه می‌شد، ترکیه امروز در میان ۱۰ اقتصاد برتر جهان جای می‌گرفت و درآمد سرانه از ۱۱ هزار دلار به ۳۰ هزار دلار افزایش پیدا می‌کرد.
همچنین بندوی پالاندوکن، از پیشه‌وران ترکیه، پیشنهاد ایجاد منطقه صنعتی سازمان‌یافته در مرز سوریه و احداث خط آهن پرسرعت غازی‌عنتاب–اورفا را مطرح کرد که می‌تواند به جذب سرمایه و گسترش بازار مصرف سوریه کمک کند.
نقشه راه اقتصادی
فعالان اقتصادی ترکیه در کمیسیون پارلمان، یک طرح توسعه‌ای برای استان‌های کردنشین ارائه داده‌اند که شامل محورهای زیر است:
1. توسعه کشاورزی، دامداری و گردشگری در استان‌های شانلی‌اورفا، وان و حکاری.
2. تمرکز بر گردشگری، لجستیک و انرژی در استان‌های ماردین و شرناق.
3. گسترش تجارت مرزی در استان‌های آغری و ایغدیر.
4. توسعه صنایع غذایی و فناوری کشاورزی در استان‌های دیاربکر و شانلی‌اورفا.
5. سرمایه‌گذاری در بخش نفت و فرآورده‌های نفتی در استان باتمان.
فعالان اقتصادی ترکیه متفق‌القول‌اند که پایان تروریسم و انحلال پ.ک.ک می‌تواند مسیر تازه‌ای برای شکوفایی اقتصادی و اجتماعی کشور بگشاید. هرچند روند مذاکرات به دلیل وضعیت کردهای سوریه با وقفه مواجه شده است، اما اجماع نخبگان و بخش خصوصی نشان می‌دهد که ثبات و امنیت می‌تواند ترکیه را به جایگاهی برساند که سال‌ها از آن محروم مانده است.
