به گزارش کورد پاریز، از زمان پیام «عبدالله اوجالان» مبنی بر ضرورت حرکت به سمت صلح و ادغام سیاسی، دولت ترکیه کوشید با تشکیل کمیتهای در پارلمان و ایجاد سازوکارهای نمایشی، نشان دهد که ارادهای جدی برای پایان دادن به دههها درگیری دارد. با این حال، شکافهای عمیق سیاسی در داخل، بیاعتمادی تاریخی جامعه کرد و فقدان یک نقشه راه روشن، موجب شد این ابتکار به سرانجام نرسد. اردوغان از یکسو در پی استفاده انتخاباتی از کارت کردها بود و از سوی دیگر، دستگاه امنیتی و بخشی از جریانهای ملیگرا بهشدت با هرگونه نرمش مخالفت کردند.
موازی با روند داخلی ترکیه، در سوریه معادلاتی شکل گرفت که عملاً سیاستهای آنکارا را به چالش کشید. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که ستون فقرات آن را شاخههای وابسته به پ.ک.ک تشکیل میدهند، با حمایت مستقیم آمریکا و رژیم صهیونیستی توانستند موقعیت خود را تثبیت کرده و حتی به توافقاتی با دمشق دست یابند. این روند نشان داد که برخلاف تصور آنکارا، فشار نظامی یا مذاکره تاکتیکی نمیتواند مسئله کردها را در مرزهای ترکیه مهار کند؛ بلکه هر امتیاز یا خلأیی در این حوزه، به تقویت بازیگران رقیب منجر میشود.
در سطح داخلی، ناکامی پروژه «ترکیه بدون ترور» باعث شد تا روند بیاعتمادی میان دولت و کردها عمیقتر شود. هرگونه امید به مشارکت سیاسی کردها در چارچوب رسمی ترکیه عملاً رنگ باخت و زمینه برای بازتولید تنش و خشونت فراهم شد. در سطح منطقهای نیز، ناتوانی ترکیه در مدیریت پرونده کردی عملاً دست آمریکا و اسرائیل را برای مهندسی تحولات باز گذاشته است؛ امری که با اهداف اولیه اردوغان مبنی بر تبدیل ترکیه به بازیگر مستقل و تعیینکننده در منطقه تضاد آشکار دارد.
ادامه این وضعیت، ترکیه را در برابر چند سناریو قرار میدهد:
- تشدید درگیریهای داخلی با بازگشت خشونت به شهرهای کردنشین.
- تضعیف جایگاه منطقهای بهدلیل همافزایی نیروهای کردی در سوریه و عراق با حمایت غرب.
- بحران در سیاست داخلی، زیرا اردوغان برای جلب حمایت ملیگرایان ناچار به اتخاذ سیاستهای سختگیرانهتر خواهد شد که خود مانع هرگونه صلح پایدار است.
پروژه خلعسلاح پ.ک.ک که قرار بود به آرامش و ثبات در ترکیه منجر شود، اکنون به باتلاقی تبدیل شده که هم سیاست داخلی و هم معادلات منطقهای آنکارا را دچار تناقض کرده است. ترکیه اگر نتواند میان اهداف امنیتی و الزامات سیاسی خود توازن برقرار کند و از نگاه صرفاً امنیتی به مسئله کردی فاصله نگیرد، نهتنها به صلح پایدار دست نخواهد یافت بلکه در برابر رقبای فرامنطقهای آسیبپذیرتر خواهد شد.