به گزارش کورد پاریز، برای آنکارا، سوریه نه فقط یک همسایه بلکه پروندهای حیاتی برای امنیت ملی و سیاست داخلی است. خودمختاری کردهای سوریه در شمالشرق از نگاه ترکیه مستقیماً به شورشهای پ.ک.ک در داخل کشور پیوند میخورد. هر گامی به سوی تثبیت اداره خودگردان کردها، از دید اردوغان، تهدیدی وجودی علیه یکپارچگی ترکیه محسوب میشود.
علاوه بر این، بیش از سه میلیون پناهنده سوری در خاک ترکیه فشار اجتماعی و اقتصادی قابلتوجهی ایجاد کردهاند. اردوغان به شدت نیازمند آن است که روند سیاسی در دمشق به بازگشت امن پناهندگان، ایجاد یک دولت مرکزی قدرتمند و جلوگیری از فروپاشی بیشتر منجر شود. از نگاه ترکیه، هر نوع تجزیه سوریه معادل تثبیت بیثباتی و انتقال مستقیم بحران به مرزهای جنوبیاش است.
در مقابل، اسرائیل اهدافی کاملاً متفاوت دنبال میکند. استراتژی تلآویو بر جلوگیری از استقرار دشمنانش در نزدیکی مرزها و حفظ آزادی عمل در حریم هوایی سوریه استوار است. از این منظر، تمرکز قدرت در دمشق مطلوب اسرائیل نیست. سوریهای ضعیف، چندپاره و با نهادهای شکننده به اسرائیل انعطافپذیری و میدان عمل بیشتری میدهد.
حمایت آشکار اسرائیل از دروزیهای جنوب و سیگنالهای غیرمستقیم به کردها، عملاً روند تمرکز قدرت را به ضرر ترکیه تضعیف میکند. تلآویو با حملات هوایی به حمص، حماه و دمشق، حتی زیرساختهایی را هدف گرفت که ترکیه برای گسترش نفوذ خود در آینده در نظر داشت.
ترکیه در برابر این اقدامات، تاکنون سکوتی حسابشده اختیار کرده است تا از فشار داخلی و واکنشهای ملیگرایانه پرهیز کند. اما این خویشتنداری محدودیت دارد. اگر حملات اسرائیل به کشته شدن نیروهای ترکیه یا تخریب آشکار تجهیزات استقرار یافته منجر شود، احتمال واکنش مستقیم آنکارا بالا خواهد رفت. چنین وضعیتی میتواند چرخه خطرناک انتقامگیریها را کلید بزند.
نبود سازوکار رسمی برای مدیریت این رقابت، خطر اشتباه محاسباتی را دوچندان میکند. اسرائیل سوریهای ضعیف و تجزیهشده میخواهد؛ ترکیه به دنبال دولتی متمرکز و یکپارچه است. این دو رویکرد متضاد دیر یا زود میتواند آنکارا و تلآویو را در مسیر رویارویی مستقیم قرار دهد.
در نهایت، آنچه بیش از همه ترکیه را آزار میدهد، نه حملات موردی اسرائیل، بلکه چشمانداز تجزیه تدریجی سوریه است. هرچه مناطق قومی و مذهبی استقلال عملی بیشتری بیابند، بازگشت پناهندگان دشوارتر و تهدید کردی جدیتر خواهد شد. این همان کابوس ژئوپولیتیکی است که سیاست سوریهای ترکیه را تعریف میکند.
اما برای مردم سوریه، این رقابتهای خارجی معنایی جز استمرار بیثباتی ندارد. تا زمانی که قدرتهای منطقهای سوریه را نه بهعنوان کشوری مستقل، بلکه بهمثابه صفحه شطرنج رقابتهای خود ببینند، رؤیای بازسازی و وحدت این سرزمین دور از دسترس باقی خواهد ماند.