به گزارش کورد پاریز، کردها پس از سقوط بشار اسد و روی‌کارآمدن احمد الشرع، رئیس‌جمهور جدید سوریه، هنوز بر سر یک دو راهی دشوار ایستاده‌اند: پذیرش تمرکززدایی محدود در قالب قانون موجود، یا انتظار برای تحولی سیاسی که شاید هرگز رخ ندهد.
ده ماه پس از سقوط رژیم پیشین، دمشق همچنان درگیر چالش‌های گسترده‌ای است؛ از بحران دروزی‌ها در سویدا گرفته تا اعتراضات پراکنده در لاذقیه. در چنین فضایی، پروژه ادغام کردها در ساختار دولت مرکزی نه‌تنها پیشرفتی نداشته، بلکه با نشانه‌های آشکار از بی‌اعتمادی دوطرف همراه است.
احمد الشرع، که در آغاز وعده «بازسازی سوریه بر پایه تنوع قومی و مذهبی» داده بود، اکنون با ائتلافی متزلزل میان ارتش، اسلام‌گرایان میانه‌رو و متحدان خارجی روبه‌روست. در این میان، کردها احساس می‌کنند بار دیگر در حاشیه معادلات قدرت قرار گرفته‌اند.
توافق مارس که با میانجی‌گری آمریکا و موافقت ژنرال مظلوم عبدی امضا شد، قرار بود تا پایان سال جاری میلادی، نیروهای کرد را در ارتش سوریه ادغام کند. اما در عمل، گفت‌وگوها متوقف شده و هیچ‌یک از بندهای اصلی اجرا نشده است.
دولت دمشق همچنان بر تغییر نام قسد و انحلال فرماندهی آن پافشاری می‌کند، در حالی که رهبران کرد خواهان تضمین برای آموزش زبان کردی و مشارکت واقعی در کابینه‌اند.
در همین حال، فشار ترکیه برای پایان دادن به وضعیت موجود شدت گرفته است. آنکارا هشدار داده که اگر دمشق تا پایان سال ترتیبات جدیدی در شمال برقرار نکند، «اقدامات لازم برای تأمین امنیت خود را مستقیماً انجام خواهد داد».
تحلیل‌گران تایم می‌نویسند که ضعف روزافزون دولت الشرع، خود یکی از عوامل اصلی تردید کردهاست.
بحران سویدا، نارضایتی در میان علویان و اختلافات داخلی در ارتش، چشم‌انداز ثبات را تیره کرده است. برخی گزارش‌های دیپلماتیک حاکی از آن‌اند که حتی امارات و اسرائیل پیش‌بینی کرده‌اند دولت الشرع ممکن است تا میانه سال ۲۰۲۶ سقوط کند.
در چنین شرایطی، کردها ترجیح می‌دهند صبر کنند تا «قدرت واقعی در دمشق تثبیت شود»؛ اما این صبر ممکن است به بهای از دست رفتن فرصت صلح تمام شود.
پیشنهاد الشرع برای اجرای قانون شماره ۱۰۷ به‌عنوان پایه تمرکززدایی، از نگاه کردها «نسخه‌ای بی‌اثر از خودگردانی» است. این قانون، برخلاف انتظار آنها، قدرت واقعی را در دمشق نگه می‌دارد و اختیار چندانی به شوراهای محلی نمی‌دهد.
در مقابل، دولت سوریه معتقد است که «مرحله گذار نباید به تجزیه سیاسی کشور منجر شود».
اما به نوشته تایم، همین دوگانگی در تعریف تمرکززدایی، دلیل اصلی فرسایش گفت‌وگوهاست؛ زیرا هیچ‌یک از طرفین حاضر نیست نخستین گام را برای سازش واقعی بردارد.
در حالی که مهلت توافق در حال پایان است، نشانه‌های بی‌اعتمادی در هر دو سو افزایش یافته است. دمشق می‌گوید کردها از مسیر مذاکرات منحرف شده‌اند، و کردها تأکید دارند که دولت هیچ تضمینی برای آینده آنان ارائه نکرده است.
در همین میان، گزارش‌هایی از تحرکات نظامی مشترک ترکیه و ارتش سوریه در امتداد مرزهای شمالی منتشر شده است — نشانه‌ای از آن‌که ممکن است پرونده «ادغام از راه گفت‌وگو» با «راه‌حل امنیتی» بسته شود.
«فرصت صلح در سوریه شکننده‌تر از همیشه است. کردها اگر امروز تصمیم نگیرند، فردا شاید دیگر گزینه‌ای نداشته باشند. در عین حال، دولت الشرع آن‌قدر ناپایدار است که وعده‌هایش برای هیچ‌کس اعتبار ندارد.»
به باور این نشریه، روند گفت‌وگو میان دمشق و کردها در مسیر فرسایش قرار گرفته و هرگونه تأخیر می‌تواند شمال‌شرق سوریه را دوباره به کانون درگیری و رقابت‌های منطقه‌ای بدل کند.
