اواخر هفته‌ی گذشته خبرهایی درباره تهاجم دوباره داعش به شهر کوبانی در مرز سوریه با ترکیه منتشر شد. بر اساس گزارش های اولیه، این تهاجم با انفجار خودروهای بمب گذاری شده در گذرگاه مرزی این شهر با ترکیه و سپس درگیری میان نیروهای کرد و داعش آغاز شد که به کشته شدن ده ها تن از هر دو طرف منجر شده است.
ساعاتی پس از انتشار اخبار مربوط به این حمله، منابع محلی ضمن اعلام اینکه داعش این بار مستقیم از مرز ترکیه وارد شده و حملات خود علیه کوبانی را آغاز کرده اند، اشاره کردند که دست کم هشت کامیون بمب گذاری شده از مرز ترکیه وارد این شهر شده است.
با وجود این، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ضمن رد این گزارش ها، اخبار مربوط به ورود داعش به کوبانی از طریق خاک ترکیه را «توهین و تبلیغات» خواند و تأکید کرد، هیچ کس حق ندارد ترکیه را به سازمان های تروریستی مرتبط کند. این در حالی است که طی دو سه سال اخیر، شواهد انکارناشدنی از کمک دولت ترکیه به داعش به شیوه های گوناگون وجود داشته است.
به هر حال، این اظهارات اردوغان نیز بی پاسخ نماند، زیرا یک نماینده حزب «جمهوری خواه خلق» ترکیه با اشاره به نقش مخرب این کشور در نفوذ داعش به شهر کوبانی، حمایت حزب «عدالت و توسعه» از تروریست‌ها را لکه ننگی بر جبین آنکارا توصیف کرد. محمد شکر تأکید کرد که مسئولان دولتی ترکیه، بار دیگر داعش را به شهر کوبانی رسانده اند. اگر عناصر داعش از جنوب عین العرب حمله می‌کردند با نیروهای پشتیبانی مردمی برخورد می‌کردند، اما حمله داعش از مناطق مرزی ترکیه واقعیت نفوذ آنها از طریق مرزهای ترکیه را برملا می‌کند.
اما در این میان، این پرسش مطرح می شود که چرا ترکیه بار دیگر اقدام به حمایت آشکار از داعش کرده و مهمتر اینکه چرا این کار در مقطع زمانی کنونی انجام گرفته است؟
در پاسخ به این سؤال، نخست باید اشاره کرد که روند موضع گیری های رسمی ترکیه طی سال های اخیر، جای تردیدی باقی نگذاشته که دولت عدالت و توسعه از هیچ گونه تلاشی برای ضربه زدن به دولت سوریه و سقوط دولت این کشور فروگذار نمی کند؛ حتی اگر این تلاش در قالب حمایت از داعش باشد.
اما در بحث از کوبانی و انجام این اقدام در زمان فعلی، بحث فراتر از سیاست شناخته آنکارا در قبال سوریه بوده و مستقیم با موضوع کردها ارتباط پیدا می کند. به عبارت دیگر، این بار می توان انگیزه اصلی دولت ترکیه برای حمایت از داعش را دغدغه های داخلی مربوط به چشم انداز قدرت اردوغان در آینده دانست.
برای روشن شدن بهتر این موضوع، توجه به نتایج انتخابات پارلمانی اخیر ترکیه می تواند راهگشا باشد. در نتیجه این انتخابات که ۱۷ خرداد برگزار شد، نه تنها حزب عدالت و توسعه نتوانست اکثریت لازم را برای تشکیل دولتی یکپارچه به دست آورد، بلکه برای نخستین بار، حزب دموکراتیک خلق ها توانست با بیش از ۱۳ درصد آرا وارد پارلمان شود.
در نتیجه این تحولات، حزب عدالت و توسعه با دو حزب رقیب در پارلمان مواجه شد که در موضوعات مختلف مربوط به سیاست داخلی و خارجی اختلافات اساسی با دولت فعلی داشته و اساساً حاضر به ورود به ائتلاف با این حزب هم نیستند، زیرا به جز حزب دموکراتیک خلق ها، حزب جمهوری خواه خلق نیز همواره، جدی ترین منتقد سیاست های دولت عدالت و توسعه مطرح بوده است.
اما مسأله برای اردوغان و دولت متبوع وی، تنها به این بخش نیز محدود نمی ماند، زیرا اصولاً قدرت گیری کردها در ترکیه، موضوعی است که دولتمردان ترکیه همواره از آن هراس داشته و درصدد جلوگیری از تحقق این امر بوده اند و این هراس، اکنون به یک واقعیت تبدیل شده است.
بر همین اساس، به نظر می رسد در شرایط کنونی، دولت عدالت و توسعه ـ که کماکان تا زمان مشخص شدن نتیجه ائتلاف های احتمالی در پارلمان و یا برگزاری انتخابات مجدد، قدرت را در ترکیه در دست دارد ـ تلاش کرده تا با ایجاد یک مسأله خارجی مربوط به کردها، توجه حزب دموکراتیک خلق ها و به طور کلی کردهای ترکیه را به خارج معطوف کند تا چالش زیادی از این سمت متوجهش نباشد.
در این راستا، بهترین اقدامی که مدنظر دولت آنکارا قرار گرفته، بحرانی کردن دوباره اوضاع در کوبانی است، زیرا در جریان نبردهای چند ماه پیش برای بازپس گیری این شهر، نیروهای کرد از ترکیه و عراق نیز برای مبارزه با داعش روانه کوبانی شده بودند و تکرار این سناریو، می تواند منابع و انرژی کردهای ترکیه را از تحولات سیاسی داخلی، به فرونشاندن درگیری ها در شهری کردنشین در مجاورت این کشور معطوف کند.
منبع: تابناک
