خرداد ماه گذشته حزب حاکم عدالت و توسعه حاکمیت مطلق در پارلمان را پس از ۱۳ سال از دست داد. این برای اولین بار از زمان به قدرت رسیدن این حزب در سال ۲۰۰۲ بود که محبوبیت آن کاهش یافت. اگرچه این حزب همچنان اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار دارد اما با کاهش ۶۹ کرسی نسبت به انتخابات ۲۰۱۱ اختیار تشکیل دولت به صورت مستقل را از دست داده است. عوامل مختلفی در جابجایی آرا بین احزاب چهارگانه نقش داشته است .
به گزارش کوردپاریز، ارزش پول ترکیه همچنان در حال سقوط است و دلار، به تدریج گران می‌شود و برای نخستین بار در تاریخ این کشور، هر دلار آمریکا به مرز ۳ لیره ترکیه رسید. صدها نفر به اتهام هواداری از پکک، داعش و گروه کمونیستی نجات خلق، دستگیر و زندانی شده‌اند، هواپیماهای نیروی هوایی ترکیه در حال بمباران مواضع پکک در شمال عراق هستند، هر روز چند نظامی ترکیه و چند عضو پکک در استان‌های جنوب و جنوب شرقی کشته شده و چندین کامیون و خودرو توسط اعضای پکک به آتش کشیده می‌شود، کابینه تشکیل نشده و اختلافات سیاسی بین چهار حزب برتر، به اوج خود رسیده است. همه این تحولات پیچیده در این کشور در حالی صورت گرفته که ترکیه اول نوامبر (۱۰ آبان ماه ) شاهد انتخابات سرنوشت ساز دیگری ( انتخابات پارلمانی ) خواهد بود.
از مهم‌ترین دلایل افزایش نارضایتی از حزب عدالت و توسعه را می‌توان نحوه رهبری اردوغان در این این حزب و رئیس جمهوری ترکیه است.همچنین کردهای محافظه کار از بی‌توجهی آنکارا در کمک به کردهای سوریه در شهر کوبانی سوریه به هنگام حمله داعش در اکتبر ۲۰۱۴ به شدت خشمگین بودند و به نظر می‌رسد که رای خود را به جای سبد عدالت و توسعه به سبد دموکراتیک خلق‌ها ریخته اند. ملی گراها و پان ترکیست‌ها به دلیل تلاش‌های اردوغان در پیشبرد صلح با کردها و مذاکره با حزب کارگران ترکیه (پ.ک.ک) از حزب عدالت و توسعه روی گردان شدند.در همین حال اردوغان حاضر نشده است که به گزینه‌های جایگزین همچون دولت ائتلافی و یا دولت اقلیت تن دهد و زنگ آغاز رقابت‌های سیاسی برای برگزاری انتخابات زودهنگام را به صدا درآورده است. برخی از تحلیلگران می‌گویند که حملات اخیر آنکارا علیه پکک برای تضعیف دموکراتیک خلق‌ها در انتخابات آتی تدارک دیده شده است. اگر حزب دموکراتیک خلق‌ها در به دست آوردن حدنصاب شکست بخورد عدالت و توسعه به عنوان دومین حزب قدرتمند در مناطق کردنشین بار دیگر می‌تواند اکثریت مطلق پارلمان را به دست آورد.
حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۱ توسط عبدا… گل رئیس جمهور سابق،اردوغان رئیس جمهور فعلی و بولنت آرینچ تاسیس شد که در واقع منشعب از حزب اسلام گرای فضیلت محسوب می‌شود.اگرچه اردوغان پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور علی الظاهر رهبری آن را در اختیار احمد داوود اوغلو نخست وزیر قرار داده است اما همچنان نقش اصلی در هدایت عدالت و توسعه را برعهده دارد. این حزب در طول ۱۳ سال حکمرانی همواره مدعی ترویج ارزش‌های اسلامی بوده است و با انجام اصلاحات اقتصادی گسترده توانسته است برای اولین بار در ترکیه یک طبقه متوسط طرفدار خود ایجاد کند. این حزب در انتخابات اخیر در همه مناطق ترکیه با کاهش محبوبیت روبه رو بوده است هر چند بیشترین کاهش در مناطق کردنشین جنوب شرق این کشور اتفاق افتاده است.عدم استقبال مردم ترکیه از سیستم ریاستی و اصرار اردوغان برای کاهش قدرت پارلمان و افزایش اختیارات رئیس جمهور، اتهام فساد و ارتشاء برخی از مقام‌های بلندپایه عدالت و توسعه و همچنین ساخت کاخ گران قیمت ریاست جمهوری که انتقادات زیادی برانگیخت نیز بر کاهش اقبال نسبت به این حزب موثر بوده است. همچنین با وجود اینکه طبق بند ۱۰۱ قانون اساسی ترکیه رئیس جمهور نباید در هیچ حزبی فعالیت کند اما اردوغان آشکارا مشغول هدایت و رهبری عدالت و توسعه است که باعث شده تا او همواره به نقض قانون اساسی متهم شود. مذاکرات صلح با پکک و همچنین بازگشایی مرز ترکیه بر روی ۱.۸ میلیون آواره سوری باعث شده تا عدالت و توسعه حمایت بسیاری از جریان‌های ملی گرا را از دست بدهد. رهبران عدالت و توسعه می‌دانند زمانی می‌توانند آرای از دست رفته را بازگردانند که با مسئله کردها به خوبی بازی کنند تا حمایت لازم از هر دو جریان ملی گرا و کردها را به دست آورند. با این همه مهم‌ترین عامل شکست اردوغان اقتصاد ترکیه است. توفان مشکلات اقتصادی از جمله کاهش ارزش لیر و افزایش بیکاری زنگ خطر جدی برای عدالت و توسعه محسوب می‌شود و اردوغان تا قبل از انتخابات زودهنگام باید بتواند مردم را قانع کند که در صورت پیروزی حزب حاکم اوضاع اقتصادی بهبود پیدا خواهد کرد.
در کنار این حزب، حزب جمهوری‌خواه خلق به عنوان موسس ترکیه مدرن بیش از همه به آراء ترک‌های سکولار مستظهر بوده است. پایگاه رای این حزب بیشتر در شهرهای بزرگ و مناطق ساحلی ترکیه و در بین طبقه تحصیلکرده و روشنفکر است. از سال ۲۰۱۰ و رهبری کمال قلیچدار اوغلو ضمن حفظ ریشه‌های کمالیستی به سمت سوسیال دموکراسی گرایش پیدا کرده است. بیشترین منتقدان این حزب کردها در مناطق جنوب شرقی هستند که این حزب را سد راه رسیدن به خواسته‌های اساسی خود می‌دانند. با این حال از آنجا که رهبران این حزب درک کرده‌اند که قدرت ترکیه به ویژه در عرصه بین‌المللی تا حدود زیادی به یکپارچگی در داخل وابسته است در سال‌های اخیر مواضع خود را درقبال کردها تعدیل کرده اند. در انتخابات اخیر دموکراتیک خلق‌ها با شعارهای لیبرالیستی خود توانست برخی از هواداران جمهوری خلق را در بین گروه‌های روشنفکری و همچنین کردهای علوی به خود جذب کند. جمهوری خلق در انتخابات پیش رو بیشترین سرمایه گذاری را در استان‌های بزرگتر از جمله آدانا،هاتای و آنتالیا و در رقابت با عدالت و توسعه خواهد داشت.
حزب راست گرای حرکت ملی به عنوان یک حزب ملی گرا به شدت بر روی هویت ترکی و همچنین دولت ترک تاکید دارد.هرچند در دوران رهبری “دولت باغچلی ” این حزب سعی کرده است تا از ریشه‌های نئوفاشیستی دهه ۱۹۷۰ خود و همچنین گرایش کمالیستی محض فاصله بگیرد و به سمت پذیرش اصول دموکراتیک و تکثر در جامعه ترکیه حرکت کند اما همچنان در فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه به عنوان یک جریان ریشه دار ضدکردی محسوب می‌شود. این حزب از طرف جامعه روستایی، ترک‌های کلاسیک و ترکمن‌ها حمایت می‌شود. تاکید این حزب بر هویت ترکی موجب شده است تا آراء قابل توجهی در جامعه آذری‌ها در مناطق شمال شرق ترکیه کسب کند. موفقیت این حزب در انتخابات پیش رو بیش از هر چیز به شکست عدالت و توسعه بستگی دارد و سعی خواهد کرد تا مرزبندی خود را با حزب حاکم به ویژه در استان‌های حاشیه دریای مدیترانه در مخالفت با حضور آوارگان سوری و مذاکره با کردها روشن کند. در واقع مهم‌ترین حربه رهبران حرکت ملی در انتخابات پیش رو حمله به اردوغان به خاطر مماشات با پکک و فشار بر دولت برای جنگ تمام عیار با این گروه خواهد بود. ضمن آنکه تلاش خواهند کرد تا برنامه اصلاحات اقتصادی ویژه‌‌‌‌‌‌یی برای جلب رای روستائیان ارائه کنند.
حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان جدیدترین بازیگر عرصه سیاسی ترکیه در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد. این حزب که به عنوان شاخه‌ی شهری و سیاسی پکک در ترکیه شناخته شده است و مدام به حمایت از این گروه متهم می‌شود؛ با تبلیغات همسوی دولت و شخص رجب طیب اردوغان در راستای همدستی و همکاری با پکک و جریان‌های خشونت‌طلب، مواجه است.
اردوغان که با رد ائتلاف با دیگر احزاب نشان داد به هیچ عنوان حاضر به سهیم شدن دیگران در قدرت نیست بیش از تمرکز بر مسائل اقتصادی به جنگ با پکک امید بسته است. باید دید که آیا اکثریت مردم ترکیه به ویژه طرفداران راست گرای حرکت ملی به عنوان یک حزب ملی گرا (mhp) و حزب جمهوری خواه خلق(cHp) برای آینده این کشور چه برنامه‌یی دارند و آیا در انتخابات پیش روی همان نتایج قبلی تکرار خواهد شد و یا اینکه سیاست‌های اردوغان که در حال جریان است، به نتیجه خواهد نشست و باردیگر ترکیه در مسیر آرامش و رشد قرار خواهد گرفت؟
