از سال گذشته به این طرف اتفاقی که افتاده است این است که با توجه به بحرانی که داعش در سطح منطقه یعنی در عراق وسوریه ایجاد کرده است و به خاطر مواضع ضد داعش و حضور در جبهه ائتلاف بین المللی هم بر علیه داعش تا حدی اهمیت استراتژیک پ ک ک افزایش پیدا کرده است. یعنی به نوعی مشروعیت حضور آن در اقلیم کردستان عراق به طور ضمنی مورد تایید دولت عراق و هم چنین آمریکا قرار گرفته است. تا زمانی که بحران داعش است و در خط مقدم این بحران، پ ک ک بتواند نقشی که از آن انتظار می رود، را بازی کند. به نظر می رسد که دشمنان پ ک ک از جمله ترکیه با این موضوع به نوعی کنار خواهند آمد یا کنار آمده اند. به همین دلیل ما می بینیم که اقدامات ترکیه نسبت به مواضع پ ک ک در این یک سال گذشته در شمال عراق کاهش پیدا کرده است.
چون اقلیم کردستان در اختیار بارزانی است باطبع بارزانی هم که به طورسنتی سمپاتی زیادی نسبت به ترکیه علی الخصوص با دولت اردوغان در این چند سال گذشته، داشته است و دارد همیشه وجود پ ک ک برای بارزانی مشکلات و دردسرهایی را ایجاد کرده است و به همین دلیل بارها بارزانی تقاضای خروج پ ک ک را از اقلیم کردستان کرده است. هر چند که این امر به طور عملی اتفاق نیفتاده است. در واقع طبق توافق نامه امنیتی که بین دولت ترکیه و عراق (مبنی بر این است که طرفین می توانند حدود ۱۵ کیلومتر از قلمرو خاکی یکدیگر را برای تحت تعقیب قرار دادن مخالفان خود در دستور مداخله قرار دهند ) وجود دارد، به همین دلیل در امسال و در اوایل تابستان ما شاهد یک سری حملاتی از سوی دولت ترکیه نسبت به مواضع پ ک ک در اقلیم کردستان بوده ایم.
به هرحال مطالبات و خواسته های پ ک ک از دولت ترکیه به نوعی تحقق پیدا نکرده است و انتخابات پارلمانی اخیر ترکیه هم شرایط را به ضرر این گروه رقم زده است. حکومت اقلیم کردستان در شرایط فعلی به دنبال این است که بتواند نقش میزبانی صلح منطقه ای را بویژه در قبال ترکیه و پ ک ک دنبال کند . به همین دلیل بارزانی بارها تقاضای چنین نقشی را مطرح کرده است. وی هم به موقعیت خود در اقلیم کردستان فکر می کند و هم به دنبال این است که خطراتی که از طرف پ ک ک نسبت به اقلیم کردستان ایجاد می شود را تحت کنترل خود داشته باشد و مدیریت کند. هم چنین حتی بارها تقاضای برگزاری مذاکرات بین نمایندگان دولت ترکیه و پ ک ک را مطرح کرده است. به طور کلی بارزانی به دنبال این است که رهبری کردهای منطقه را بر عهده بگیرد و خود را مرکز ثقل تصمیم گیری نشان دهد. در این بین تقسیم قدرتی در عراق صورت گرفته است و بعد از تبیین قانون اساسی منطقه اقلیم کردستان به عنوان یک منطقه خودگردان به رسمیت شناخته شده است.
اهداف بارزانی این است که بتواند، ضمن این که موقعیت خود را حفظ می کند، یک جبهه هم گرایی در بین گروه های کردی ایجاد کند. اما آمال و آرزویی که دنبال می کنند، تشکیل یک کشور مستقل کردستان است. بارزانی به دنبال این است که از بین جریان های کردی چه جریان های کردی در سوریه و چه در عراق و هم چنین در کردستان، ائتلافی به دنبال خود تشکیل دهد. اما اتخاذ زمانی و شرایطی که در منطقه حاکم است اجازه نمی دهد، چنین خواسته ای را به طور جدی دنبال کند. اما در عین حال سعی بر این است که فعلا در چارچوب قلمرو حاکمیت های ملی شناخته شده فعالیت های خود را متمرکز کنند. آنها نسبت به حضور پ ک ک اعتراض دارند، چون با دولت ترکیه مراودات تجاری سیاسی و اقتصادی قابل توجهی دارند و ضمن این که بحث مسئله پ ک ک را به عنوان یک مسئله داخلی دولت ترکیه به رسمیت می شناسند و معتقدند که پ ک ک برای حل مشکلات با دولت ترکیه وارد مذاکره شود.
م: مرکز بین المللی مطالعات صلح
