به گزارشکوردپاریز، حزب کارگران کردستان (به کردی: Partiya Karkerên Kurdistanê) که به صورت مخفف به شکل پ‌ک‌ک نگاشته می‌شود، نام گروهی چپگرا و مسلح در کردستان ترکیه است که از سال ۱۹۸۴ به عنوان سازمانی چریکی شناخته شده و به صورت مسلحانه علیه دولت ترکیه برای خودمختاری کردستان و با شعار احقاق حقوق فرهنگی و سیاسی کردها در ترکیه مبارزه می‌کند.
حزب کارگران کردستان ترکیه یا همان پ ک ک، سالها است با نگاه جدایی طلبی در ترکیه تبدیل به یک چالش مزمن برای دولت های مختلف ترک و حتی همسایگان کرد ترکیه شده است. چالشی که در ادامه سیاست های این گروهک تروریستی مناطق کردی ایران و عراق و بخشی از سوریه را نیز ناامن کرده و با یک ارتقاء تبدیل به یک معضل امنیتی طی سال های گذشته برای ایران، ترکیه و عراق شده است.
سیاست های اجرایی پ.ک.ک که تقابل با دولت ترکیه و تشویق کردهای هم جوار را در دستور کار خود داشته و دارد بعد از مدتی و به دلایل گوناگون از حالت عملیاتی وارد فاز فرسایشی شد و این گروه با عدم توافق با دولت ترکیه به ادامه تقابل با آنها پرداخت که در همین راستا مجبور به حضور در مقرها و پایگاه های کوهستانی و صعب العبور و نبرد فرسایشی با نیروهای نظامی منطقه کردی که ترکیه و ایران و عراق را در بر میگیرد شد.
از طرفی این روند نبرد و تقابل فرسایشی میان عناصر مسلح این گروهک و دولت های منطقه به خصوص ترکیه موجب تنزل سطح مطالبات و اهداف این حزب تجزیه طلب را در پی داشته است.
در اوایل دهه ۱۹۷۰، بخش اصلی سازمان که بیشتر اعضای آن را دانش آموزان تشکیل می‌دادند، به رهبری عبدالله اوجالان (آپو) شکل گرفت و در آنکارا تأسیس شد. این گروه اندکی بعد به مناطق کردنشین در جنوب شرقی ترکیه نقل‌مکان کرد و سپس در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۹۷۸، نام حزب کارگران کردستان برایش به تصویب رسید.
این گروه در درگیری‌های خشونت آمیز با جناح راست ترکیه، حمایت خود را از ایدئولوژی‌های رادیکال چپ و مارکسیستی اعلام نمود. در سال ۱۹۷۹، به عنوان یک عمل تبلیغاتی، پ.ک.ک اقدام به ترور رهبر قبیله‌ای کردستان محمد جلال بوچاک نمود. بهانه این ترور هم این ادعا بود که محمد جلال بوچاک با ترکیه همکاری می‌کرده است.
پس از ترور بوچاک در سال ۱۹۷۹ و سایر اقدامات تروریستی این گروه و همچنین در پی کودتای ترکیه در سال ۱۹۸۰ پ.ک.ک از سوی دولت ترکیه تحت فشار بیشتری قرار گرفت و این فشار باعث شد که تعدادی از اعضا و سران این گروهک تروریستی یا دستگیر و به زندان منتقل شوند که احکامی چون اعدام و حبس ابد در انتظار آنها بود و یا به کردستان سوریه بگریزند.
در سال ۱۹۸۴، این مجموعه خود را تبدیل به یک گروه شبه نظامی کرد و با استفاده از اردوگاه‌های آموزشی واقع در برخی از کشورها از جمله فرانسه حملات و بمب‌گذاری‌هایی علیه تأسیسات دولتی، نظامی و نهادهای مختلف «دولت» راه‌اندازی نمود.
از سوی دیگر پ.ک.ک حوزه اقدامات خود را به داخل ترکیه محدود نکرد و در این راستا اقدامات ترورستی در خارج از مرزهای این کشور را در دستور کار اعضای این گروهک قرار داد که به موجب آن عملیات های تروریستی این گروهک در حوزه خاورمیانه و اروپا کلید خورد.
اهداف و اقدامات تروریستی این گروهک در حوزه خارجی کشورهایی چون عراق و فرانسه و آلمان و بلژیک را در برگرفت و به موجب آن ماموریت اعضای این گروهک حمله به مراکز نظامی و غیر نظامی در این کشور ها بود.
در کنار این اقدامات، چرخش های گاه و بیگاه در عرصه سیاسی از سوی پ ک ک نیز باعث شد تا ناظران سیاسی برداشت های متفاوتی نسبت به آنچه رفتار آینده و اقدامات پ.ک.ک در ذهن و راهبردهای اجرایی خود مد نظر قرار دهند.
پس از ظهور تروریسم تکفیری داعش در فضای پر تنش خاورمیانه که با پیشروی سریع این گروهک همراه بود این حزب غیرقانونی به ناگاه مورد توجه برخی قدرتهای بین المللی و منطقه‌ای قرار گرفت و همین امر سبب شد تا پ.ک.ک این گونه بپندارد که باید از انزوا خارج شده و بزنگاه تاریخی برای این گروه جدایی طلب مهیا گردیده است.
انزوایی که پس از مجموعه اقدامات تروریستی این گروهک، در دوم آوریل ۲۰۰۴ با قرار دادن نام پ.ک.ک در لیست سازمان های تروریستی از سوی شورای اتحادیه اروپا شدت گرفت و با انسداد دارایی های شاخه های این سازمان از سوی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به اوج خود رسید و تا قبل از بروز و ظهور داعش نیز ادامه داشت.
با اوج گیری درگیری ها در خاورمیانه میان تروریسم تکفیری و دولت های عراق و سوریه و لبنان و همچنین وجود توجه آمریکا و غرب و نگاه استفاده ابزاری و احیای دوباره این گروهک ، پ.ک.ک تلاش کرد نیروهایی را که سالها در کمپ ها و مقرات کوهستانی در یک فضای انفعالی قرار داشتند تهییج کرده و با تبلیغات پروپاگاندایی که مختص گروه های چپ گرا است آنها را روانه مبارزه با داعش نماید. کدام داعش؟ همان داعشی که از یک گروه مسلح تکفیری که حوزه فعالیتی مشخص داشت دیگر تبدیل به یک دشمن مشترک و بین المللی شده بود.
حملات هوایی آمریکا نسبت به مناطق عمدتاً کردنشین شمال سوریه که در تصرف داعش بود موجب شد تا پ.ک.ک با حمایت آمریکا در کوبانی یا همان عین العرب سوری‌ها، پس از خروج نسبی داعش وارد یک فضای نزاع شهری با باقی مانده آنها شده و آنجا را تصرف کنند. تصرف کوبانی نقطه عطفی برای پ.ک.ک بود چرا که توانست با تبلیغات بسیار خود را به عنوان یک خرده بازیگر فعال در منطقه معرفی کند.
از این پس بود که پ.ک.ک بر اساس همین تصور، رویکرد خود در منطقه اقلیم کردستان عراق را نیز تغییر داده و بصورت فعال با هدف تقلیل سطح قدرت و حوزه نفوذ احزاب کرد عراقی که اکنون به عنوان یک حاکمیت در ذیل حاکمیت ملی عراق قرار گرفته اند، وارد فضای رقابت با حزب دمکرات کردستان عراق موسوم به پارتی گردید.
این رقابت پس ازآنکه داعش شهر سنجار یا شنگال ( به کردی) را اشغال کرد باز برای پ.ک.ک فرصتی را مهیا کرد تا با شبیه سازی روانی موضوع کوبانی، بصورت فعال در شنگال نیز حضور یافته و خود را به عنوان یک قدرت مدعی به احزاب کرد عراقی عرضه نماید.
در همین حال در روزهای گذشته اخباری بر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت که؛ “منبج، شهر راهبردی و استراتژیک سوریه که در تصرف داعش بود با حمایت آمریکا و با حضور جدی پ.ک.ک ( شاخه سوری پ.ک.ک در سوریه موسوم به پ.ی.د ) آزاد گردید”.
در این زمان تبلیغات فراوان پ.ک.ک در این زمینه چنان نشان می‌داد که گویی پ.ک.ک توانسته موفقیت جدیدی را بدست آورد. آنها در تبلیغات خود بیان می کردند که توانسته اند با “آزادسازی” منبج، خط مرزی ترکیه که سال ها بر سر آن مناقشه داشتند را در اختیار بگیرند.
اما این خبررسانی‌ها در حالی صورت می‌گرفت که همزمان نهاد های حقوق‌بشری در سوریه نگرانی و هشدارهایی را بابت حضور کردها در این منطقه اعلام می کردند. آنها می گفتند که نگران بروز رفتار های مشابه آنچه در کوبانی از سوی پ.ی.د (شاخه سوری پ.ک.ک)، نسبت به غیر نظامیان عموما غیر کرد وارد آمده بود هستند.
پس از این حضور پ. ک. ک. در منبج، تحولاتی در مرزهای سوریه با ترکیه به وقوع پیوست که توجه رسانه ها و کارشناسان سیاسی نظامی را به خود جلب کرد.
در ۲۴ آگوست عملیات مشترک نیروهای ارتش ترکیه و تروریست های ارتش آزاد سوریه با عنوان “سپر فرات” با پشتیبانی نیروی هوایی ائتلاف آمریکایی در منطقه جرابلس در شمال سوریه، با هدف پاکسازی این منطقه از عناصر داعش و بیرون راندن نیروهای کُرد وابسته به پ.ک.ک از غرب رودخانه فرات آغاز شد و یک روز خبرهایی از استقرار نیروهای ارتش آزاد سوریه که حمایت آمریکا و ترکیه را همراه خود داشتند در جرابلس مخابره شد.
این اتفاق از لحاظ سیاسی و نظامی از طرفی حامل پیام مهم و جدی برای کردها بود و از طرفی این سوال مهم را در اذهان ایجاد می کرد که آمریکایی ها با چه طرح و برنامه ای هم از پ. ک. ک. برای ورود به منبج حمایت کرده اند و هم از ترکیه برای ورود به خاک سوریه و شهر جرابلس؟
کردها می‌گفتند که عملیات آزادسازی شهر منبج واقع در غرب رودخانه فرات برای آنها حدود ۷۲ روز زمان برده است و امیدهم دارند که با حمیات های خارجی بتوانند مواضع خود را در این منطقه تثبیت کنند. سران پ.ک.ک بر این تصور بودند که با عبور از رودخانه فرات و تصرف شهر منبج در غرب این رودخانه که حمایت هوایی آمریکا را به همراه داشت، می توانند منطقه کُردی کوبانی را به دیگر منطقه کُردی در مناطق غربی تر سوریه یعنی “عفرین” متصل کنند و کنترل نوار مرزی بین سوریه و ترکیه را در دست بگیرند. برنامه ریزی هایی که البته تحقق آنها حالا با حضور ترکیه در سوریه بسیار دشوار تر از گذشته به حساب می آمد.
کارشناسان می گویند پیشروی های نیروهای وابسته به پ.ک.ک و تسلط آنان بر مناطق شمالی و تشکیل کمربند کُردی در مناطق هم مرز با ترکیه موضوعی نیست که آنکارا براحتی آن را تحمل کند، لذا ترکیه با هدف مقابله با تشکیل این کمربند اقدام به مداخله نظامی در سوریه کرده است و احتمال اینکه در آینده ای نزدیک جبهه بزرگی را نیز با کردها باز کند وجود خواهد داشت.
در این شرایط که رسانه ها و ناظران سیاسی و نظامی منتظر خبرهای بعدی از اقدامات ترک ها و عملیات های نظامی کردها در شمال سوریه بودند، به ناگاه خبری در رسانه ها منتشر که تمامی معادلات و پیش بینی ها را بر هم زد.
آمریکا که قبلا کردها را در راه رسیدن به منبج همراهی کرده بود، حالا خواهان خروج آنها از منبج شد.
یک روز پس از آنکه “جوبایدن” معاون رئیس جمهور آمریکا بر خروج هر چه سریعتر نیروهای وابسته به پ.ک.ک از شهر منبج در شمال سوریه تاکید کرد، روز پنجشنبه ۲۵ آگوست سایت خبری تحلیلی “آوستا کورد” نوشت که شاخه نظامی پ.ک.ک در سوریه موسوم به YPG با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است: نیروهای ما وظیفه خود در منبج را به پایان رسانده و به مقرهای خود بازخواهند گشت.
با اعلام این خبر از سوی “جو بایدن”، برخی کارشناسان سیاسی با تحلیل این واقعه گفتند که به نظر می رسد کُردها جزئی از توافق ترکیه و آمریکا قرار گرفته اند.
ناظران سیاسی متعجب از بازیِ دوگانه آمریکا گفتند که پ.ک.ک کارت بازی آمریکا بوده است و حالا قربانی توافق ترکیه با آمریکا شده است. آنها می گویند مسئولان پ.ک.ک اکنون مستأصل شده و خود را بازنده نقشه های واشنگتن می دانند و از طرفی هم هیچ پاسخ قانع کننده‌ای برای رفتارهای متعارض خود ندارند.
صالح مسلم رئیس شاخه پ.ک.ک در سوریه پس از آغاز عملیات ارتش ترکیه مدعی شده بود که “لشکر کشی ترکیه به سوریه به مثابه ورود نظامیان ترکیه به باتلاق است” اما رجب طیب اردوغان بلافاصله بدون نام بردن از صالح مسلم گفته بود که “ما اکنون وارد سوریه می شویم و شما خواهید دید که ما چه کاری انجام خواهیم داد.”
م : نسیم آنلاین
