آخرین باری که یک نگهبان محله را در ترکیه دیدم سال ۱۹۸۸ بود، یعنی زمانی که هنوز هم در مدرسه ابتدایی بودم. در اوایل سال های ۱۹۹۰ و با قوی تر شدن نیروهای پلیس در شهرها، نگهبانان محله که با گشت زنی در شب با پای پیاده و دمیدن در سوت هایشان به منظور دادن اطمینان به مردم که “وضعیت ارام است” برچیده شدند.

اما در اوایل سال ۲۰۱۶، جنبش جوانان انقلابی میهنی (YDG-H)، وابسته به حزب کارگران کردستان (پ ک ک) – که آنکارا آن را یک گروه تروریستی می داند – جنگ خندق و سنگر را در جنوب شرقی کردنشین ترکیه تشدید کرد. این وضعیت و تشدید خشونت محلی و فراملی توسط شبکه های سلفی وابسته به دولت اسلامی (داعش) دولت را مجبور کرد تا توجه بیشتری به امنیت شهرها داشته باشد.

با این وجود، هنوز کمبود شدید نیرو در برابر پ ک ک در جنوب شرق و همچنین علیه داعش در استان های هم مرز با سوریه و همچنین شهرهای عمده، مانند استانبول وجود دارد. به همین دلیل آنکارا سیستم نگهبانان محله را احیا کرد تا پوشش محلات مسکونی را بهبود ببخشد. آنکارا همچنین امیدوار است که سیستم نگهبان محله به جمع آوری اطلاعات از افراد (محلی) کمک کند.

اگر سیستم نگهبان که به تازگی در مراکز شهری جنوب شرقی ترکیه، یعنی شرناخ، سرت، حکاری و دیاربکر راه افتاده است، عملکرد مناسبی داشته باشد و در نتیجه دولت تصمیم به گسترش آن خواهد گرفت. در حال حاضر، ۵۴۰۰ نگهبان محله عمدتا جوان در ۲۰ مرکز استان و شهر برای کمک به پلیس در حفظ نظم و قانون فعالیت می کنند. آنها ماهانه ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار حقوق دریافت می کنند. بسیاری از آنها با تپانچه و تفنگ AK-47 مسلح شده اند. برخی از آنها نیز به صورت غیر مسلح گشت زنی می کنند.

در اواخر ماه فوریه، وزارت کشور آگهی استخدام ۷۰۰۰ نگهبان جدید محله را منتشر کرد. ۷۰۰ نفر از آنها در استانبول مستقر خواهند شد و بقیه در استان های جنوب شرقی و در امتداد مرز سوریه فعالیت خواهند کرد. تا ماه ژوئن، ۱۲۵۰۰ نگهبانان محله مشغول به کار خواهند شد.

در همین حال، در آنکارا تلاش ها برای افزایش تعداد نگهبانان روستا به ۹۰۰۰۰ از ۶۷۰۰۰ نفر ادامه دارد. نگهبانان روستا در مبارزه با پ ک ک کمک می کنند. در حدود ۱۸۰۰۰ محافظ یا نگهبان روستا در سال ۲۰۱۷ بازنشسته خواهند شد و ۲۵۰۰۰ نیروی جوان جایگزین آنها خواهند شد. دولت گفته است که قصد دارد حقوق و مزایای آنها را افزایش دهد.

نگهبانان محله پس از نگهبانان روستا بزرگترین سیستم شبه نظامی مسلح در کشور خواهند بود. آنکارا همچنین در حال بررسی تجهیز هر دو گروه با مسلسل های موثر تر، راکت انداز و خودروهای زرهی است.

اما در حال حاضر مشکلاتی در سیستم نگهبانان محله بوجود آمده است. از ماه آگوست، پ ک ک ۱۰ نگهبان محله را به اتهام “خیانت و همدستی با دشمن” در جنوب شرقی کشته است.

با فعال تر شدن نگهبانان، آنها با تلفات بیشتری روبرو هستند. آخرین تلفات در اورفا-ویرنشهیر روی داد که در آن یک نگهبان محله در حین انجام وظیفه در ساختمان قوه قضائیه کشته شد. در حال حاضر برخی از آنها متهم هستند که با نفوذ به واحدهای گارد به پ ک ک کمک می کنند. به گفته منابع امنیتی، حدود ۴۰ نگهبان محله به اتهام کمک به پ ک ک دستگیر شده اند.

در سال جاری و به دلیل نزدیک شدن بهار که انتظار می رود خشونت ها افزایش یابد، آنکارا با مسلح کردن جوانان کرد طرفدار دولت در مراکز شهرها سیستم گارد محله را تقویت کرده است. دولت همچنین می خواهد اطمینان یابد که امنیت کافی برای همه پرسی ۱۶ آوریل برای اصلاح قانون اساسی فراهم است. آنکارا معتقد است که پ ک ک، که در ماه های اخیر در شهرها و در مناطق روستایی تحت فشار شدید قرار داشته است، احتمالا عملیات خود را در فصل بهار از سر خواهد گرفت.

سوالی که وجود دارد این است که آیا این سیستم کهنه نگهبان محله، که بر اساس قانونی در سال ۱۹۶۶ به تصویب رسیده است، اقدامی موثر علیه تروریسم در مراکز شهری ناآرام خواهد بود. پاسخ به این ممکن است در بهبود سیستم نگهبان روستایی، که در سال ۱۹۸۵ ایجاد شد نهفته باشد. در نه سال اول بین سال های ۱۹۸۵ و ۱۹۹۴ سیستم نگهبان روستایی یک استراتژی موثر ضد ترور بود، اما مبارزات طولانی مدت آنها عواقب خلاف هدف موجود را به همراه داشت. بین سال های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۷تعداد نگهبانان روستا به کار گرفته از ۹۰۰۰ به ۴۵۰۰۰ افزایش یافت. این سیستم به سرعت از ۹ استان به ۲۰ استان گسترش یافت که افزایش بسیار شدیدی محسوب می شود.

گسترش آنچنان سریع سیستم نگهبان روستا مانع کنترل دولت بر این نیرو شد. استفاده قوه قهریه اضافی این نیروها در عملیات هایشان باعث افزایش تنش میان آنها و مردم محلی شد و گزارش هایی از غارت شهرهای تخلیه شده توسط نگهبانان روستا وجود دارد. هیچ مکانیسمی برای بررسی اتهام سوء استفاده و فساد توسط نگهبانان روستا وجود ندارد. در حال حاضر آنکارا به دنبال بهبود قوانین مربوط به نگهبانان روستا است اما مشکلات مانع انجام این کار هستند.

تشکیل شتابزده و گسترش سیستم حمایت مذکور، نگهبانان روستا در اوایل فعالیتشان را به یاد مردم می آورد. بسیاری این احساس را دارند که تلاش آنکارا برای مسلح کردن غیر نظامیان و استخدام آنها به عنوان نگهبانان محله می تواند یک ابزار ضد ترور مناسب در سال ۲۰۱۷ باشد. اما با طولانی شدن درگیری ها، به خصوص در مناطق کردنشین جنوب شرق، احتمالا نگهبانان محله به همان عواقب ناخواسته دچار شوند. در صورتی که این نیروها به شدت و هر چه سریعتر کنترل نشوند، ممکن است خود آنها به جای راه حل به بخشی از این مشکل تبدیل شوند.

رویکرد کوته بینانه آنکارا در مبارزه علیه پ ک ک و داعش، تاکنون مانع از تجزیه و تحلیل پیامدهای ناخواسته نگهبانان محله شده است.

نویسنده: متین گورجان

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان