حدود شش ماه پیش بود که «مسعود بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان عراق در مصاحبه با روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه» اعلام کرد: «در ۲۵ سپتامبر۲۰۱۷ (سوم مهر ۱۳۹۶) رفراندوم استقلال منطقه خودمختار کردستان از دولت مرکزی عراق برگزار خواهد شد». این سخنان رئیس ۷۱ ساله حزب دمکرات کردستان عراق با واکنش‌هایی در داخل و خارج عراق روبه رو شد.
به گزارش «تابناک»؛ به رغم مخالفت همه بازیگران منطقه ای و بین المللی، تنها یک بازیگر به شدت از همه پرسی اقلیم کردستان و استقلال این واحد خودمختار حمایت می کند و آن هم اسرائیل است.
در همین زمینه، «آریل پولستین»، یک شخصیت برجسته در حزب راست افراطی اسراییل، گفته است: کردها هرگز فراموش نخواهند کرد که دولت صهیونیست از آنها حمایت کرده است؛ در نتیجه، زمانی که یک کردستان مستقل ایجاد شود، پرچم اسرائیل در آنجا برافراشته خواهد شد و دو بازیگر تبدیل به متحدان خوبی برای یکدیگر خواهند شد.
پولستین اشاره کرد، رابطه میان اسرائیل و یک دولت کرد از اهمیت زیادی برخوردار است. وی تأکید کرد، اسرائیل برای دهه ها به کردها کمک کرده و همچنان نیز برای تشکیل دولت مستقل کردی تلاش خواهد کرد.
نکته مهم و قابل توجه این است که در یک ماه اخیر، مقامات اسرائیلی اظهارات بسیاری پیرامون مسأله استقلال اقلیم کردستان انجام داده اند؛ اظهاراتی که به نظر می رسد برای مصمم تر کردن مقامات اقلیم جهت برگزاری همه پرسی صورت پذیرفته است.
در واقع، خبرها و گزارش ها حاکی از آن است که شاید مسعود بارزانی همه پرسی را به تعویق بیندازد. چنین تصمیمی فقط یک دلیل می تواند داشته باشد و آن عدم حمایت تمامی بازیگران منطقه ای و بین المللی است. کما اینکه امروز نیز آمریکایی ها اعلام کردند، در صورت برگزاری همه پرسی، کمک های نظامی به اقلیم را قطع خواهد کرد.
به همین جهت، به نظر می رسد اسرائیلی ها تلاش دارند با اعلام رسمی حمایت خود از همه پرسی اقلیم کردستان، آن ها را برای برگزاری همه پرسی و به تأخیر نینداختن آن تحریک و مصمم کنند.
در همین ارتباط، «کسنیا اسوتلووا»، نماینده پارلمان رژیم صهیونیستی (کنست) اعلام کرد: برخی مقامات ارشد منطقه کردستان عراق، طی هفته‌های اخیر به فلسطین اشغالی سفر کرده و خواستار حمایت تل‌آویو از همه‌پرسی استقلال آنها شدند.
اسوتلووا که رئیس کمیته‌ای در کنست برای تقویت روابط رژیم صهیونیستی با کُردها در منطقه است، گفت: مقامات کُردی که به تل‌آویو آمدند، خواستار میانجیگری اسرائیل در کاخ سفید برای حمایت واشنگتن از همه‌پرسی استقلال منطقه کردستان از عراق شدند.
به نوشته وبگاه روزنامه «جروزالم پست» وی همچنین افزود: «آنها می‌گویند اسرائیل دارای لابی قدرتمندی (در واشنگتن) است و دونالد ترامپ (رئیس جمهور آمریکا) نیز گوش می‌دهد. آنها خوشحال می‌شوند، اگر ما بتوانیم (به برگزاری همه‌پرسی استقلال) کمک کنیم.»
این نماینده پارلمان رژیم صهیونیستی تأکید کرد: از مفید بودن همه‌پرسی استقلال کردستان عراق برای اسرائیل، ۱۰۰درصد مطمئن است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز طی دیدار با هیأتی از کنگره آمریکا ضمن حمایت از همه‌پرسی استقلال، تمایلش به تأسیس دولت کُردی مستقل در منطقه را اعلام کرده بود.
این رویکرد را بسیاری در اسرائیل به سابقه تاریخی روابط اسرائیل با کردهای عراق ارزیابی می‌کنند؛ روابطی که در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی نزدیک بود و در مقطعی پس از توافق الجزایر میان ایران و عراق و گرایش اسرائیل به داشتن روابط بهتر با ایران ِ‌دوران محمدرضا شاه پهلوی، متوقف شده بود.
فرنوش رام، روزنامه‌نگار ساکن اسرائیل، با نگاهی به آن دوران می‌گوید: «همکاری‌های آن زمان که در یک کتاب به قلم نماینده وقت موساد هم ذکرش آمده، مربوط به دورانی بود که عراق حتی قبل از دوران صدام حسین، خود را در صدر کشورهای خصم اسرائیل می‌دانست. عراق در جنگ‌های متعدد علیه اسرائیل، نقشی لجستیک و جدی داشت. قبل از آنکه جمهوری اسلامی بر سرکار بیاید، این عراق بود که از لزوم نابودی اسرائیل صحبت می‌کرد. همان فلسفه‌ای که جمال‌عبدالناصر در مصر و دیگر رهبران آن زمان دنیای عربی بیان می‌کردند. در آن چهارچوب مسلماً همکاری‌های بین اسرائیل و کردهای عراق در جریان بود».
در سال‌های اخیر اما این روابط بار دیگر نزدیک شد تا جایی که نخست وزیر اسرائیل از حق استقلال کردها سخن گفته و امروز بار دیگر سیاستمداران اسرائیلی از برگزاری همه‌پرسی در اقلیم کردستان حمایت می‌کنند.
در کنار سابقه تاریخی، نزدیکی اسرائیلی و کردها و آنچه در اسرائیل هم ذات پنداری میان طرفین هم ارزیابی شده، اینکه چرا امروز سیاستمداران در اسرائیل حامی تشکیل کشور مستقل کردستان هستند را بسیاری در ارتباط با ایران می‌دانند. از جمله مئیر جاودانفر استاد دانشگاه هرتزلیا در اسرائیل که می‌گوید: «برای اسرائیل بسیار مهم است که یک کشور غیرعرب دیگر در منطقه تأسیس شود. ما نقاط مشترک زیادی با کردها داریم. ما در این منطقه اقلیت غیرعرب هستیم که زیر حملات کشورهای عرب در این چند سال و چند دهه اخیر بودیم. ما می‌دانیم که برخی کشورهای عرب منطقه که حامی جمهوری اسلامی ایران هستند با استقلال کردستان مخالف اند. اگر کردستان در این همه‌پرسی رأی مثبت دهد، به نفع اسرائیل خواهد بود، چون به ضرر جمهوری اسلامی خواهد بود. و در عین حال اسرائیل می‌تواند یک شریک اقتصادی جدید و یک شریک سیاسی جدید در یک منطقه حساس خاورمیانه پیدا کند».
اما همه تحلیلگران با این نظر موافق نیستند که کردستان مستقل بتواند حائلی برای اسرائیل در مقابل ایران باشد. از جمله دنیس ناتالی، محقق ارشد در انستیتوی مطالعات ملی استراتژیک در واشنگتن، که می گوید، روابط حکومت خودمختار اقلیم کردستان با ایران در پی شدت گرفتن مبارزه با داعش، تقویت هم شده است.
خانم ناتالی می‌گوید: «اشکال اینجاست که کردها بسیار متفاوت از اسرائیلی‌ها هستند. آنها هم مرز با ایران هستند و صدها کیلومتر مرز مشترک دارند. کردها نخواهند توانست کشور تشکیل دهند چون بازیگران منطقه اجازه نخواهند داد. مهمترین آنها ایران و ترکیه هستند. اما مسأله مهم‌تر این است که کردها همواره با ایران رابطه خواهند داشت. چون به این رابطه نیاز دارند. مرز مشترک به معنی روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است و به نظر من با ظهور پدیده داعش و شکل گیری کارزار مبارزه با آن، روابط قوی‌تر شده است.»
آن طور که هیمن هورامی، مشاور مسعود بارزانی، اعلام کرده، همه‌پرسی در مناطق مورد مناقشه با حکومت مرکزی یعنی کرکوک، خانقین، مخمور و سنجار نیز برگزار خواهد شد.
هوشیار زیباری، وزیر پیشین امورخارجه عراق و از مقام‌های بلندپایه کردستان، هم پیشتر به رویترز گفته بود: «رأی آری» به این همه‌پرسی موضع دولت اقلیم کردستان را در مذاکره با دولت مرکزی برای خودمختاری بیشتر تقویت خواهد کرد؛ اما دنیس ناتالی در واشنگتن معتقد است نباید درباره این همه‌پرسی واکنش بیش از اندازه نشان داد.
وی می گوید: «ما می‌دانیم نتیجه همه‌پرسی چه خواهد بود چون یک رفراندوم در سال ۲۰۰۵ برگزار شده است. این رفراندوم را بیش از تشکیل یک کشور، باید به عنوان یک ارزیابی برای تخمین قدرت نفوذ کردستان عراق، در دوران بعد از داعش در نظر بگیریم. مثلاً اینکه کنترل برخی مناطق پس از داعش چه خواهد شد. هم اکنون مشکلاتی جدی در خود منطقه خودمختار کردستان وجود دارد. برای پرت شدن حواس از این مشکلات هم می‌توان یک رفراندوم برگزار کرد تا تبدیل به یک رهبر موجه ملی شوید و بیشتر کردها این را می‌دانند و این افرادِ غیرکرد و بیرون از کردستان هستند که این موضوع را نمی‌دانند.»
