دکتر علیرضا داودی پژوهشگر علوم سیاسی و مسائل انتخابات
وقتی سنگی درون آب می‌افتد، موجی از مرکز برخورد تا دوردست‌ها ایجاد می‌شود؛ قدرت و تاثیر آن نیز خاصیتی این چنین دارد. یعنی از یک مرکز، آغاز و به سایر مناطق نیز منتقل می‌شود و هرچه فاصله شما از مرکز موج قدرت بیشتر باشد بهره‌مندی شما هم کمتر خواهد بود. این دوری و نزدیکی به مرکز در تمامی کشورها باعث می‌شود مناطق مرزی و حاشیه‌ای به نسبت پایتخت و مناطق نزدیک به مرکز از منابع و ظرفیت‌های ملی کمتری برخوردار باشند.
قانون‌گذاران و عالمان سیاست از منظر تحقق برابری و تساوی نوع بشر، برای حل این مشکل و ایجاد برابری و تساوی در بهره‌مندی از منابع ملی تلاش‌های بسیاری انجام داده‌اند که یکی از مهم‌ترین راه حل‌ها وجود نمایندگان و منتخبین مناطق مختلف با قدرت یکسان و برابر درون مجالس ملی است.
در این راهکار به مناطق مرزی این امکان داده می‌شود تا با استفاده از ظرفیت‌های محلی، نمایندگان کارآمد و نخبه‌ای را به مرکز معرفی کنند تا پیگیر احقاق حقوق مناطق مرزی و تصاحب سهم بیشتری از منابع ملی در راستای توسعه این مناطق باشند.
نبود منابع لازم برای توسعه و رفاه در این مناطق علی‌رغم وجود سازوکار گفته شده باعث می‌شود در گام اول نسبت به کارآمدی راه حل ارائه شده شک به‌وجود آید، اما با نگاهی دقیق‌تر متوجه می‌شویم اشکال واقعی در خود مناطق مرزی و حاشیه است. این اشکالات به شرح زیر هستند:
۱– دوری از انتخابات
اولین مشکل عمده که متاثر از تبلیغات سوء بیگانگان و افراد زاویه‌دار با منافع ایران شکل می‌گیرد، عدم حضور مردم این مناطق در انتخابات است. عدم حضوری که می‌تواند به سادگی باعث حضور افراد نالایق در مجلس به نمایندگی از آن منطقه شود. وقتی مردم در پای صندوق‌های رای حاضر نشوند و برای تعیین سرنوشت خود اهمیتی قائل نباشند، بی شک در مرکز هم کسی نیست تا از حقوق آن‌ها دفاع کند و منابع ملی را برای توسعه و رفاه به سمت آن‌ها روانه سازد.
شرکت در انتخابات ماهیتی تعاملی دارد. یعنی شما در انتخابات شرکت می‌کنید تا از طریق آن رفتار سیاسی، دولت مرکزی با پیگیری و مداخلات نماینده شما مجبور به تخصیص بودجه و منابع مالی جهت توسعه رفاه و بهره‌مندی مناطق محروم شود.
به همین علت عدم حضور در انتخابات خسارتی بزرگ برای هر منطقه علی‌الخصوص مناطق حاشیه‌ای و مرزی است و هر گروهی که دعوت به عدم حضور در انتخابات می‌کند بی شک دلسوز و نگران آن مناطق حاشیه‌ای و مرزی نیست. چرا که انتخابات مجلس فقط ترسیمی از قدرت و محبوبیت نظام حاکم نیست، بلکه بیشتر ظرفیتی برای تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی است و مشارکت فعال ما در واقع آینده ما و فرزندانمان را رقم می‌زند.
۲– انتخاب افراد ناصالح
اگر بنا باشد در مناطق مرزی و حاشیه‌ای اتفاقی رخ دهد، صرفا شرکت در انتخابات کافی نیست بلکه زمانی حرکت توسعه‌ای و مثبت امکان‌پذیر است که نماینده مناسبی نیز انتخاب شود. برای تحقق این امر، فرهنگ انتخاب و ملاک‌های گزینش یک نماینده برای حضور در مجلس باید بر اساس شایستگی‌های فردی، پاکدستی و تخصص باشد. بی شک وقتی در انتخابات‌ها ملاک رای دادن به یک فرد، قومیت، نسبت‌های خاندانی، توصیه گروه‌های قدرت‌طلب و…. باشد آنکه به‌عنوان نماینده وارد مجلس می‌شود نمی تواند نماینده خوبی برای انجام وظایف خود و حمایت از مردم باشد.
مردم مناطق مرزی ایران اگر به دنبال رسیدن به حقوق ملی خود هستند تنها مسیر آن از طریق شرکت در انتخابات‌ها و انتخابات درست است. در این میان، کردها به طور خاص برای تحقق این مهم باید از برخی امور و اقدامات دوری کنند، مانند:
اول- عدم توجه به تبلیغات جریانات افراطی و مسلح برای عدم حضور در انتخابات
جریانات مسلح و جدایی‌طلب همواره تلاش دارند از طریق دعوت به تحریم انتخابات منافع خود را پیش ببرند و بی‌شک توسعه و رفاه مناطق مرزی علی‌الخصوص کردنشین کشور مطلوب آن‌ها نیست.
دوم- عدم توجه به ایجاد جو رقابت قومیتی مانند کرد-ترک
تبدیل انتخابات به نبرد قومیتی در مناطق مرزی همیشه باعث می‌شود افراد لایق و خوب نتوانند وارد مجلس شوند. افراد معتقد و دارای افکار درست هرگز حاضر نیستند از این رقابت‌های قومیتی برای کسب رأی استفاده کنند و اگر مردم در انتخابات‌ها وارد بازی محلی- قومیتی شوند، سرنوشت خود را به‌جای افراد لایق در دستان افراد نالایق قرار می‌دهند. آنکه انتخاب می‌شود باید بدون نسبت‌های قومیتی باید ارزیابی شود.
سوم- توجه به شایستگی‌های فردی نامزدها
شایستگی‌های فردی مانند سوابق مدیریتی، تخصص علمی و حسن شهرت باید ملاک‌های اصلی برای انتخاب یک نماینده باشد و اموری مانند ارتباط خانوادگی، سن و جنسیت را نباید به عنوان ملاکی در تشخیص یک نماینده خوب قلمداد کنیم.
چهارم- اهمیت عدم وابستگی افراد به جریانات مخالف ایران و گروه‌های تجزیه‌طلب
ارتباط داشتن با گروه‌های تجزیه‌طلب و مسلح عامل مهمی در رای ندادن به یک فرد باید در نظر گرفته شود. چرا که این وابستگی به معنای ایجاد اختلافات و تنش‌ها در منطقه خواهد بود و نتیجه مستقیم آن، نزاع‌های سیاسی بی فایده است که جز خسارت چیزی به همراه ندارد. نماینده مجلس جز به مردم و منطقه نباید به هیچ گروه و جریانی وابستگی داشته باشد و این فرد است که می‌تواند دلسوزانه به دنبال توسعه و رفاه منطقه خود باشد.
پنجم- اولویت بخشی به توسعه اقتصادی در انتخاب افراد
مسائل اقتصادی همواره مهم‌ترین دغدغه و مشکل مناطق مرزی است. نبود فرصت‌های شغلی، امکانات تولیدی و صنعتی و عدم تخصیص منابع سرمایه‌ای مناسب برای رونق اقتصادی و تجاری در مناطق مرزی بزرگترین بحران‌هایی است که یک نماینده وظیفه دارد نسبت به حل آن اقدام کند. بنابراین مردم هر منطقه باید اولویت خود در شناسایی یک فرد لایق را توان افراد در تحقق توسعه اقتصادی و مدیریت منابع مالی در راستای رفاه و ایجاد شغل قرار دهند.
قانون اساسی و حقوق انسانی ما ایرانیان به ما این حق را داده تا صدای خود را از طریق نمایندگانمان به گوش مرکزنشینان و صاحبان قدرت در پایتخت برسانیم و بر همین اساس لازم است در انتخاب آنکه به نمایندگی از ما قرار است دغدغه‌های ما را فریاد بزند، دقیق و سخت‌گیر باشیم.
