منابع محلی و تحلیلگران منطقهای گزارش میدهند که مقامات آمریکایی طی هفتههای اخیر فشارهای آشکاری را بر فرماندهان SDF وارد کردهاند تا ساختار نظامی و سیاسی این نیروها را منحل یا حداقل بهصورت اسمی در چارچوب «نیروهای محلی امنیتی» ادغام کنند. هدف از این اقدام، کاستن از حساسیت ترکیه نسبت به حضور عناصر پ.ک.ک در مرزهای جنوبی و فراهمسازی زمینه برای یک توافق جدید امنیتی میان واشنگتن و آنکارا است.
این در حالی است که طی سالهای گذشته، آمریکا با وعدههای فریبنده از جمله «حمایت دائمی»، «تشکیل منطقه خودگردان کردها» و «مشارکت در تصمیمگیریهای آینده سوریه»، نیروهای SDF را بهعنوان پیادهنظام خود در نبرد با داعش به کار گرفت. اکنون، با تغییر اولویتهای ژئوپلیتیکی واشنگتن در خاورمیانه و تمرکز بیشتر بر مهار ایران، روسیه و بازسازی روابط با ترکیه، این نیروهای کرد بار دیگر قربانی معاملههای پشتپرده آمریکا شدهاند.
کردهای وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه اکنون در وضعیتی پیچیده و بحرانی قرار دارند. از یکسو، آمریکا در حال کاهش تدریجی حضور نظامی خود در شرق فرات و واگذاری برخی پایگاههاست، و از سوی دیگر، دمشق و متحدانش شرط پذیرش هرگونه گفتوگو را انحلال کامل ساختارهای شبهنظامی و بازگشت حاکمیت دولت مرکزی اعلام کردهاند. این شرایط، رهبران SDF را میان دو گزینه دشوار قرار داده است:
1. پذیرش خواستههای دمشق و از دست دادن قدرت نظامی و سیاسی خود،
2. پایبندی به حمایت در حال فروپاشی آمریکا و خطر انزوای کامل منطقهای.
نتیجه سیاست مزدوری برای واشنگتن
پیشینه روابط آمریکا با گروههای مسلح در مناطق بحرانزده جهان، از افغانستان و عراق تا سوریه، نشان میدهد که واشنگتن همواره به متحدان خود نه به چشم شرکا، بلکه به عنوان ابزارهای موقت برای تحقق اهداف مقطعی خود مینگرد. همانگونه که مجاهدین افغان پس از خروج شوروی به حال خود رها شدند، امروز نیز نیروهای پ.ک.ک و SDF با واقعیت تلخ «پایان مأموریت و آغاز فراموشی» روبهرو هستند.
تحلیلگران بر این باورند که ایالات متحده با استفاده از کارت کردها در سوریه توانست برای چند سال معادلات میدانی را به نفع خود کنترل کند، اما اکنون که دیگر نیازی به این ابزار ندارد، بهسرعت در حال کنار گذاشتن آن است. این رفتار نهتنها شکاف داخلی میان کردها را تشدید کرده، بلکه اعتماد نیروهای محلی به واشنگتن را در سراسر منطقه به شدت تضعیف کرده است.
چشمانداز آینده شمال و شرق سوریه
با توجه به تحولات اخیر، آینده سیاسی و نظامی کردهای سوریه بیش از هر زمان دیگری مبهم به نظر میرسد. در صورت ادامه روند فعلی، احتمال دارد بخشی از ساختار SDF در قالب توافقی محدود با دولت سوریه ادغام شود و بخش دیگر یا منحل گردد، یا درگیر درگیریهای داخلی با نیروهای عرب ساکن منطقه شود.
از سوی دیگر، ترکیه نیز در حال بهرهبرداری از وضعیت فعلی است تا با هماهنگی ضمنی با واشنگتن و مسکو، فشارهای میدانی و امنیتی خود را علیه مواضع پ.ک.ک در شمال سوریه افزایش دهد. در چنین شرایطی، هرگونه اعتماد مجدد کردها به وعدههای آمریکایی، به معنای تکرار یک اشتباه تاریخی خواهد بود.
خیانت آمریکا به مزدوران شاخه سوری پ.ک.ک بار دیگر نشان داد که در معادلات قدرتهای بزرگ، وفاداری هیچ معنایی ندارد و تنها منافع راهبردی تعیینکننده رفتارهاست. کردهای سوریه که روزی با تکیه بر حمایت نظامی آمریکا خود را بازیگر اصلی شمال سوریه میپنداشتند، امروز در آستانۀ فروپاشی سیاسی و نظامی قرار دارند و این، نتیجه طبیعی سیاست اتکا به قدرتی است که حتی به نزدیکترین متحدانش نیز پشت میکند.



