تحلیل رفتار و کنش سیاسی پ.ک.ک در تحولات اخیر ترکیه

هیمن عباسی

این روزها در ترکیه شرایط حقوق انسانها به مانند بسیاری از نقاط چالشی خاورمیانه نظیر فلسطین، یمن، سوریه و عراق بحرانی است و ریشه های این بحران و دلایل شکل گیری آن جزء مسائلی است که کمتر به آن پرداخته می شود .
اما در وضعیت حال حاضر ترکیه ضرورت دارد تحلیل صحیح ، منطقی و همه جانبه ای از مسائل مطرح شده و نقش بازیگران این عرصه ارائه دهیم .
در مورد رویکرد دولت ترکیه و نقض حقوق بشر و کشتار غیر نظامیان به بهانه مقابله با پیکارجویان پ.ک.ک، با توجه به اینکه دولت ماجراجوی حزب عدالت و توسعه در این رابطه با صراحت و با نگاهی رئالیستی با مسئله برخورد می کند، به جز سناریوهایی که برای پیشبرد اهداف خود طراحی کرده است، سایر شئون آن در جبهه دولت ترکیه روشن و قابل تفسیر است . اما در سوی دیگر معادله گروهی است که به جهت تعدد و تکثر گروه های اقماری، به ظاهر از پیچیدگی سیستماتیکی برخوردار است که مخاطب را دچار سردرگمی در تحلیل رفتار و کنش های سیاسی آن می نماید .
برای روشن شدن این مسئله، و به جهت ساختار ایدئولوژیک این گروه، در صورتی که مبنای فکری و تحلیلی آن به درستی مورد بررسی قرار گیرد میتوان رفتار و کنش سیاسی آن را دریافت کرد .
اخیرا یکی از شخصیت های پ.ک.ک که در یکی از سازمان های اقماری آن حضور دارد در خصوص تحولات ترکیه اینگونه تحلیل میکند، وی در مورد مقاومت مردمی در مناطق کردنشین ترکیه برای ایجاد نظام سیاسی مد نظر پ.ک.ک تحت عنوان خود مدیریتی دمکراتیک می گوید ؛
” تنها راه, از میان بردن رژیم دیکتاتوری اردوغان و طلوع خورشید آزادی برای خلق‌های خاورمیانه است.” ( آبدانان )
ایشان در همین مقدمه بحث تنها راه پیش رو برای کردها را از بین بردن رژیم دیکتاتوری اردوغان معرفی می کند و جدا از اینکه این راهبرد کلی و پر ابهام را روشن و مشخص نمیکند و بیشتر به کلی گویی اکتفا میکند. در ادامه پا را از حوزه ترکیه فراتر برده و از بین بردن رژیم ترکیه و خلع حاکمیت سیاسی آن را برابر با طلوع آزادی برای همه به اصطلاح خلق های خاورمیانه تعبیر میکند . این تحلیل و شاید آرزو چنان ایدئالیستی و فرا ذهنی است که گویند احساس نمی کند هیچ نیازی به توضیح و تبیین این مدعا وجود داشته باشد .
اما وی در ادامه سخن چنین می گوید ؛
” شکست رژیم اشغالگر ترکیه، چهره‌ی سرتاسر خاورمیانه را به‌طور عمیقی تغییر خواهد داد و ثمرات ارزشمندی را برای کل جهان به ارمغان خواهد آورد. ” ( آبدانان )
این تحلیل های ما ورایی و انتزاعی در همین جمله نمود عینی تر پیدا میکند و آنجا که ایشان مدعی میگردد شکست دولت مستقر ترکیه که هم پیمان آمریکا یعنی همان حامی موقتی پ.ک.ک در سوریه است، موجب خواهد شد که تغییرات عمیقی بر کل جهان در پی داشته باشد . گویی خیال پردازی و توهم تئوریک حاکم بر پ.ک.ک بر تمام شئون این گروه سلطه خود را گسترانیده و چنان عمیق در اذهان اعضای این گروه ریشه دوانده که آدمی را یاد آن داستان ملا نصرالدین می اندازد که خود داستانی خیالی در باب حلوای خیراتی را ساخته بود و وقتی عوام در پی این داستان برای گرفتن حلوا صف کشیده بودند خود نیز به این باور رسیده و در صف قرار گرفت .
واقعیت های دنیای امروز و تعاملات روابط بین الملل و نظام حاکم بر این تعاملات ، فرسنگ ها با تحلیل های انتزاعی و توهم گونه سران این گروه فاصله دارد و این همان نقطه مهم و اساسی است که موجب گردیده گروه هایی مانند پ.ک.ک اسباب و ابزاری گردند در دست قدرتهای بزرگ تا سیاست های استعمار نوین را پیاده نمایند .
انواع تحلیل هایی که از این گروه افراطی و تندرو بیرون می آید ناشی از ساخت درونی حاکم بر پ.ک.ک است که سالهای متمادی شکل گرفته و نمیتواند از این قالب خارج شود . به عبارت دیگر پ.ک.ک با توجه به بنیان فکری و ایدئولوژی ایدئالیستی و فرا ذهنی خود همواره سعی خواهد کرد تا مخاطب و اعضاء خود را در برابر آرمانهای بزرگ و دست نیافتنی، در عالم واقع قرار دهد و با تبلیغات پر طمطراق و تکیه بر تحریک احساسات جامعه هدف را در برابر انبوهی از اطلاعات و محتوای مبهم، آرمانی و دور از ذهن قرار دهد و تمام این مفاهیم را بر بستر واقعیاتی نظیر قومیت و مسائل اجتماعی قرار دهد .
بهر حال این رویکرد سالها است که مخاطبان خود را از دست داده و اگر با سوء استفاده از ابزار رسانه ها چند صباحی فرصت گشت و گذار پیدا کند به مدد عصر انفجار اطلاعات و رسانه ها نخواهد توانست فرصت بروز و ظهور مستمر پیدا نماید .
در مورد مسئله کردی در ترکیه نیز بر خلاف آنچه که پ.ک.ک تمایل دارد این مسئله را تبدیل به موضوعی واحد برای هر کردی که در دنیا وجود دارد نماید، به لحاظ ساخت فرهنگی و جامعه پذیری و تنوع زیست کردی در نقاط مختلف امری نا متجانس و فرا ذهنی است و تاکید پ.ک.ک بر این مسئله نیز ناشی از بنیان فکری پ.ک.ک است که نمیتواند

با مسائل بر اساس معیارهای واقعی برخورد نماید .
نیک می دانیم که تا پیش از انتخابات اول نوامبر گذشته شرایط کردها در ترکیه با روند مناسبی در حال عادی شدن و همسان با شرایط کردها در سایر نقاط منطقه بود و کردهای ترکیه که پیش از این در سالهای گذشته حتی عنوان کرد بودن را نیز برخوردار نبودند در حال رسیدن به فضای تعامل سیاسی در بدنه جامعه ترکیه بود ولیکن سیاست های نوعثمانی گری حزب عدالت و توسعه و قرار دادن پ.ک.ک در شرایط انتحار سیاسی که البته با استقبال و خطای راهبردی از سوی پ.ک.ک دنبال گردید شرایط کردهای پ.ک.ک را به سالهای پیش گفته باز گرداند. حال اینکه کردها در ترکیه تا چه زمانی این شرایط را پیش رو خواهند داشت دیگر چندان بستگی به رفتار آنها ندارد چرا که وضعیت و ابتکار عمل دیگر در دستان آنها نمی باشد و البته پ.ک.ک نیز شرایط مشابهی دارد و این رویا پردازی ها شواهدی است بر اینکه پ.ک.ک خود نیز به این باور رسیده است که بازی در حال خاتمه است.